Dat zei VVD-fractievoorzitter Zalm zondagavond in het tv-programma Netwerk. Juist nu het economisch moeilijker wordt, is het zaak haast te maken met de formatie. „Anders krijg je de nodige bezuinigingen niet meer op tijd rond”, aldus Zalm. Om de daarvoor benodigde wetgeving in de Kamer te kunnen behandelen, is tijd nodig.

Er moeten knopen worden doorgehakt, zegt de VVD-leider, over bijvoorbeeld de WAO. Zeer urgent zijn ook de exploderende zorguitgaven. Over dit soort onderwerpen hoort een missionair kabinet besluiten te nemen. Als de formatie echter niet binnen enkele weken is afgerond, moet het demissionaire kabinet „de dingen doen die in het landsbelang zijn”, meent Zalm. „Wij kunnen dat niet laten liggen, anders wordt 2004 een verloren jaar.”

De aanmaning van Zalm wordt ondersteund door Wellink, de president van De Nederlandsche Bank, en door demissionair minister van Financiën Hoogervorst. Wellink wijst erop dat de uitgaven voor de zorg de afgelopen twee jaar met meer dan 10 procent zijn gestegen. Als mogelijkheden om die uitgaven in de hand te houden, noemt hij een verkleining van het ziekenfondspakket of een verhoging van de eigen bijdragen bij doktersbezoek. Wellink noemt de sterk stijgende zorguitgaven een „tikkende financiële tijdbom.”

Een belangrijke oorzaak van de toenemende uitgaven in de zorg zijn Europese en nationale rechterlijke uitspraken waarin de patiënt een ”recht op zorg” krijgt gegarandeerd. Daardoor hoeven burgers wachtlijsten niet langer te accepteren. Het antwoord op de wachtlijsten heeft de overheid proberen te vinden door de achterliggende tijd 40.000 nieuwe banen in de zorg te creëren. Maar dat heeft de kosten in de zorg ook sterk opgedreven. „Zo kunnen we niet doorgaan”, aldus Wellink.

Zowel CDA-leider Balkenende als PvdA-leider Bos heeft schuld aan de lange duur van de formatie, vindt Zalm. Gezien de uitslag van de verkiezingen vindt hij een coalitie van CDA en PvdA nog steeds de meest logische combinatie. Als die echt afspringt, ontstaat er een nieuwe situatie. Of de VVD in dat geval regeringsdeelname moet overwegen, is een zaak van de VVD-fractie.