De Wit sprak in januari kopstukken uit de financiële wereld als toenmalig minister Wouter Bos van Financiën, ABN Amro–topman Gerrit Zalm, diens voorganger Rijkman Groenink en topmannen van de toezichthouders. Maar de commissie kon hen niet onder ede horen, een parlementaire enquêtecommissie kan dat wel. Een zeer ruime Kamermeerderheid van in elk geval CDA, VVD, SP, PVV en GroenLinks is daar nu voor.Het rapport van de commissie onder leiding van SP–Kamerlid Jan de Wit bleek maandag bijzonder kritisch in de richting van vrijwel alle partijen in de financiële sector: bankiers, toezichthouders als De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten, het kabinet en de Tweede Kamer, bestuurders, commissarissen, aandeelhouders, bedrijven en burgers. Iedereen had zijn eigen kwalijke bijdrage geleverd aan het ontstaan van de crisis.

Oud–minister Bos en DNB werden specifiek genoemd. Zij hadden de overname van ABN door een bankenconsortium kunnen tegenhouden en het debacle met de IJslandse internetbank Icesave kunnen voorkomen door de bank niet op de Nederlandse markt toe te laten. Bos en DNB hadden de mogelijkheden om in te grijpen bij Icesave „te krap gëinterpreteerd" en bij ABN hebben ze „weloverwogen" aangestuurd op het laten doorgaan van de overname van ABN.

De Wit haalde bij de presentatie van zijn rapport ook uit naar andere hoofdrolspelers. „Er zijn onaanvaardbare risico’s genomen, de publieke belangen zijn uit het oog verloren", zei hij. Het lijkt er volgens hem op dat iedereen op onverantwoorde wijze weer snel verder wil naar ’business as usual’. „Wat ons het meest is opgevallen, is het gebrek aan kritische zelfreflectie in de sector". De Wit stelde teleurgesteld dat de urgentie voor hervormingen van de sector eerder af– dan toeneemt. De Wit waarschuwde voor een nieuwe crisis, met effecten op de samenleving die „wellicht vele malen groter zijn dan nu".

De commissie, met Kamerleden uit acht partijen, stelt dat in Nederland het Centraal Planbureau en DNB de risicovolle macro–economische ontwikkelingen hebben onderschat. De banken onderschatten de risico’s op hun eigen balansen. De groeiende druk van aandeelhouders die rendementen eisten, speelde daarbij een rol. Raden van bestuur verzaakten door de ’perverse prikkels’ van eigen bonussen, aandelen– of optiepakketten.

De Wit doet een reeks van aanbevelingen. De kapitaaleisen bij banken moeten omhoog, de Code Banken moet aangescherpt, het toezicht moet verbeterd en in Europees verband worden georganiseerd. Ook moet er binnen elke bank een muur komen die het onmogelijk maakt om met spaargelden riskante beleggingen aan te gaan.