Monarchie vaart wel onder serieuze Beatrix1
DEN HAAG (ANP) – Koningin Beatrix zit op 30 april dertig jaar op de troon. Dat is korter dan haar voorgangers koningin Juliana (31 jaar) en koningin Wilhelmina (bijna 58 jaar), maar toch wordt er al regelmatig over gespeculeerd wanneer de vorstin aftreedt. Met haar 72 jaar is ze het op een na oudste staatshoofd dat Nederland ooit heeft gehad.
Beatrix wordt op 30 april 1980 in De Nieuwe Kerk in Amsterdam ingehuldigd als staatshoofd van Nederland. Het is een tumultueuze dag. Terwijl in de kerk de plechtigheid plaatsvindt, loeien buiten de ME-sirenes. Op de Dam en omgeving voert de kraakbeweging acties onder het motto ‘Geen woning, geen kroning’. Het blijft tot laat in de avond onrustig in de hoofdstad, met miljoenen aan schade, honderden gewonden onder het publiek en bijna honderd gewonde agenten als gevolg.
De nieuwe koningin verrast haar moeder met haar besluit dat de 30e april Koninginnedag zal blijven. Het defilé bij paleis Soestdijk verdwijnt, de koninklijke familie viert het feest voortaan in het land. Beatrix vestigt zich met haar familie in paleis Huis ten Bosch in Den Haag en kiest Paleis Noordeinde in dezelfde stad uit als haar ‘werkpaleis’.
De eerste staatsbezoeken voeren naar Luxemburg en België. Daarna brengt ze nog ruim veertig staatsbezoeken, overal ter wereld. Een van gevoeligste is de trip in 1991 naar Japan. De koningin wijst de Japanse keizer Akihito op de diepe wonden die Nederlandse jappenkampslachtoffers hebben opgelopen. Tijdens haar bezoeken biedt Beatrix haar gastheer traditiegetrouw ook een muziek- of dansvoorstelling aan.
Anders dan bij haar moeder Juliana missen Nederlanders vaak ‘warmte’ bij de vorstin. Ze is serieus, werkt hard en is zakelijk ingesteld. Ze laat een paar keer weten niet gecharmeerd te zijn van de pers. Toch komt Beatrix er goed van af bij tal van opinieonderzoeken naar de monarchie. Ze weet hoe ze leuk over kan komen als ze op een Koninginnedag zogenaamd spontaan een vrijmarkt bezoekt en een kus krijgt van een marktkoopman.
Er is kritiek, als ze de jaarwisseling 1999-2000 in India doorbrengt, terwijl Nederland er alles aan doet om een eventuele ‘millenniumbug’ op te vangen. Haar kersttoespraak uit 2009 valt bij velen niet in goede aarde, als de koningin zich kritisch uitlaat over contacten via internet en sms. Rumoer is er als prins Willem-Alexander trouwt met de Argentijnse M xima Zorreguieta, als prinses Margarita en Edwin de Roy van Zuydewijn de vuile was buiten hangen over de familie en als er van alles wordt onthuld over Mabel Wisse Smit, de echtgenote van prins Johan Friso.
De sympathie laait op als Beatrix moeilijke tijden doormaakt. Nederland heeft met haar te doen als prins Claus - haar grote liefde en steun en toeverlaat - op 6 oktober 2002 overlijdt. Ook de aanslag op Koninginnedag in Apeldoorn is een grote klap. Karst T. probeert in volle vaart de koninklijke bus te rammen, waardoor zeven omstanders en hijzelf om het leven komen.
Beatrix lijkt Willem-Alexander en M xima nog even de ruimte te geven om als ‘gewoon’ gezin te leven. Niemand weet echter wanneer ze haar abdicatie bekend zal maken. Het staatshoofd zal zeker nog tijd willen hebben om van haar acht kleinkinderen te kunnen genieten.