Beruchte vulkanen
Verspreid over de aarde komen jaarlijks zo’n zestig vulkanen tot uitbarsting, de meeste rond de Grote Oceaan –in Indonesië, de Filipijnen, Japan en de westkust van Amerika– waar ze de ”Ring van Vuur” vormen. Een aantal opvallende uitbarstingen uit de vorige eeuwen.
Tambora, Indonesië (1815)De uitbarsting van de Tambora op het Indonesische eiland Sumbawa in 1815 staat te boek als de krachtigste eruptie ooit. Het is de enige die op de Vulkanische Explosie-Index (VEI) –een soort schaal van Richter voor vulkanen– een 7 heeft gekregen. Naar schatting 92.000 mensen kwamen om het leven, van wie 82.000 door honger doordat de oogst werd vernietigd. Er kwam bij explosies zo veel stof vrij dat het tot 600 kilometer in de omtrek twee dagen aardedonker bleef. De hoeveelheid as die in de atmosfeer belandde, zorgde ervoor dat 1816 de geschiedenis inging als „het jaar zonder zomer.”
Krakatau, Indonesië (1883)
Bij de uitbarsting explodeert de kegel van de Krakatau. De knal is zo sterk dat deze vier uur later nog te horen is op Rodriguez Island, ruim 4600 kilometer oostelijker in de Indische Oceaan. Het wegslaan van de krater, veroorzaakt tsunami’s tot 30 meter hoogte die 165 kustdorpen wegvagen. Op het toppunt braakt de vulkaan een 25 tot 30 kilometer hoge kolom as uit. Een luchtdrukgolf verspreidt zich in alle richtingen rond de wereld en bereikt na vijf dagen de andere kant van de aarde. De gemiddelde temperatuur op aarde daalt 1,8 graden en blijft tot 1888 wereldwijd onder het normale peil. Zeker 36.417 mensen komen door de uitbarsting om het leven.
Mount St. Helens, VS (1980)
Bij de eruptie van Mount St. Helens in 1980 komen ‘slechts’ 58 mensen om het leven, meestal doordat ze zich zonder toestemming in het gebied rond de vulkaan bevinden dat de overheid al maanden daarvoor tot verboden terrein heeft verklaard. Op 15 mei wordt de top van de berg finaal weggeslagen, wat de hoogte terugbrengt van 2950 naar 2551 meter. Binnen vijftien minuten bereikt de rookkolom een hoogte van 24 kilometer. In vijftien dagen reist de stofwolk rond de wereld aarde.
Pinatubo, Filipijnen (1991)
De uitbarsting van de Pinatubo in juni 1991 is de krachtigste eruptie die in de vorige eeuw is geregistreerd. Er doet zich een aantal grote explosies voor en de aarde schokt. Vijf miljard kubieke meter as en stof wordt tot 30 kilometer hoogte de atmosfeer ingeslingerd, wat tot asregens leidt in Rusland en Noord-Amerika. De temperatuur op aarde daalt met gemiddeld 1 graad Celsius. Bij de uitbarsting komen 843 mensen om.