De besprekingen over financiën die woensdag op de agenda stonden, werden anderhalf uur eerder afgebroken dan de bedoeling was.

CDA-leider Balkenende verweet zijn PvdA-collega Bos woensdag dat die in een brief aan zijn achterban afstand neemt van het gezamenlijke standpunt dat de partijen maandag overeenkwamen. Bos kaatste het verwijt terug: het CDA zou op zijn website de gemaakte afspraken deels niet goed hebben weergegeven.

Hij stelde geïrriteerd vast dat het erop lijkt dat de PvdA bij het CDA „examen moet doen voor regeringsdeelname”. „Dat is niet de goede basis om met elkaar om te gaan. We zijn gelijkwaardig.”

In zijn brief aan de PvdA-leden, die ook op internet is gepubliceerd, stelt Bos dat CDA en PvdA maandag hebben geaccepteerd dat ze van mening verschillen over de rechtmatigheid van het besluit van de Verenigde Staten om Irak aan te vallen. „Agree to disagree”, noemt Bos dat.

Maar volgens een CDA-bron was dat niet de bedoeling. „We zijn niet zeven uur bij elkaar gaan zitten om tegen elkaar te zeggen dat we het eens zijn dat we het oneens zijn. We zijn het eens. Bos moet daar geen afstand van nemen.”

Bos vindt op zijn beurt dat het CDA een loopje neemt met de gemaakte afspraken. Op zijn website schrijft het CDA dat Nederland geen militaire bijdrage zal leveren aan de strijd in Irak, maar dat verzoeken om elders in de wereld militair bij te springen van geval tot geval worden beoordeeld. Het CDA had daaraan moeten toevoegen dat dat laatste alleen onder strikte voorwaarden kan plaatsvinden, vindt de PvdA.

De besprekingen begonnen woensdagmiddag om één uur en zouden tot zes uur duren. Maar na twee uur werd het beraad al voor een uur geschorst en vervolgens vrij snel beëindigd.

De informateurs Donner en Leijnse benutten de schorsing om voorstellen op papier te zetten over de randvoorwaarden voor het financieel beleid van het nieuwe kabinet. De onderhandelaars kregen als ’huiswerk’ mee om die voorstellen te bestuderen en er donderdag commentaar op te leveren.

De financiën vormen na Irak het grootste twistpunt in de formatie. Het CDA wil dat het overheidstekort de komende vier jaar wordt weggewerkt, hetgeen een bezuiniging van minstens 14,5 miljard euro vergt. De PvdA is bereid in 2007 een tekort van een half procent te aanvaarden, waardoor er maar circa 10 miljard bezuinigd hoeft te worden.

De voorstellen van de informateurs gaan niet over de bezuinigingen, maar over de manier waarop het nieuwe kabinet omgaat met mee- en tegenvallers. Naar verwachting zullen de onderhandelaars het daar wel over eens worden.

Een stuk moeilijker ligt dat bij de bezuinigingen, te meer daar zowel CDA als PvdA nog wat geld wil vrijmaken voor extra uitgaven in bijvoorbeeld zorg en onderwijs. Dat betekent dat er nog een paar miljard extra gesnoeid zou moeten worden.

Donderdag spreken de onderhandelaars opnieuw over het financiële beleid. Ook de toekomst van de gezondheidszorg, waarover eerder al op hoofdlijnen een akkoord werd bereikt, komt dan nog een keertje aan bod.