„Wat gaat er gebeuren? We weten het niet. Polen is in verwarring.” Ontreddering en verbazing zijn maandagochtend af te lezen op het gezicht van de 24-jarige Malwina.In de woonkamer van een vakantiehuisje op een park net buiten Uddel klemt ze haar hand om een grote mok koffie. Om het haar van Malwina is een handdoek geknoopt. Buiten, tussen de bomen, klinkt vogelgezang. Binnen staat de televisie afgestemd op een Poolse zender. „Van mijn familie in Polen hoorde ik dat op alle zenders over de tragedie wordt bericht.”

De jonge Poolse vrouw, die sinds enkele maanden bij een fietsenfabriek in Nunspeet werkt, zoekt naar woorden om haar ontsteltenis te uiten over het drama dat Polen trof. „Big shock”, zegt ze. „In de geschiedenis na de Tweede Wereldoorlog is zoiets ergs niet voorgekomen.”

Haar vriend Lukas (28) kon zaterdag eerst niet geloven dat Polen na de crash president Lech Kaczynski, diens vrouw en andere Poolse hoogwaardigheidsbekleders moet missen. „Toen ik later het nieuws op televisie ging volgen, drong het tot me door”, vertelt de in zwart vest gestoken jongeman. „We zijn in shock. We hebben nu geen president meer, ja. Dit is verschrikkelijk. We hebben in één keer zo veel belangrijke mensen verloren.” Zijn huis­genoot Andrzej (24): „Mijn moeder belde gisteren. Ze zei dat veel mensen huilen.”

Enkele tientallen Polen bivakkeren op het park bij Uddel. Her en der staan tussen de bomen rode en witte voertuigen van een uitzendbureau geparkeerd. Vele Polen zijn deze maandagmorgen aan het werk. Anderen ontwaken, menigeen steekt buiten zijn huisje een sigaret op.

Op een tafeltje in de kantie op het park ligt een condoleanceregister. Er staan twee kaarsen. Om een portret van de Poolse president is een zwarte rouwstrik gebonden. Op de tafel ligt een brief van directievoorzitter Frank van Gool van uitzend­bureau Otto, dat Polen van werk voorziet. „Onze gedachten gaan uit naar de nabestaanden”, schrijft hij. „Wij wensen iedereen veel sterkte bij het verwerken van dit grote verlies.”

Vreugde en verdriet liggen dicht bij elkaar. Boven het tafeltje hangen nog kleurige verjaardagsslingers. Voordat de verslaggever een foto maakt, haalt de Poolse parkbeheerder Slawomir Kolassa (30) gauw de versieringen weg.

Ook Kolassa, gestoken in blauwe jas en spijkerbroek, is geschokt door het nieuws over de vliegtuigcrash. „Dit is verschrikkelijk. Er zijn zo veel belangrijke mensen omgekomen.”

De Pool breekt zich het hoofd over de vraag hoe het kon gebeuren dat de president en zijn gevolg vlak voor de landingsbaan in het Russische Smolensk neerstortten. „Je zou verwachten dat zulke belangrijke personen in een supergoed vliegtuig reizen, met speciale piloten.”

Kolassa vreest dat de president de piloot heeft gesommeerd te landen, hoewel die in de dichte mist al eerder vergeefse pogingen deed. „Kaczynski is een man van: Wat de president zegt, moet gebeuren.”

Zo’n twintig Polen van het park in Uddel gingen gisteren naar een speciale herdenkingsdienst in Amsterdam. Beheerder Kolassa gaf zijn landgenoten vanmorgen zwarte rouwlinten mee, die ze om hun armen konden binden.

De 24-jarige Mateuxz Kulpa rookt buiten zijn vakantiehuisje een sigaret. „Dit was de tweede tragedie”, zegt de Poolse jongeman. Daarmee doelt hij op het feit dat de Poolse hoogwaardigheidsbekleders zaterdag juist op weg waren naar de herdenking van de massamoord op duizenden Polen in de Tweede Wereldoorlog. „Iedereen is verdrietig.”