„Voor Buchenwald heb ik geen woorden”
Ongeveer honderd overlevenden en Amerikaanse veteranen hebben gisteren de bevrijding 65 jaar geleden van het naziconcentratiekamp Buchenwald bij de Duitse stad Weimar herdacht.
Op 11 april 1945 bevrijdde het Amerikaanse leger circa 21.000 mensen, onder wie 904 kinderen, uit het kamp. In werkkamp Buchenwald kwamen naar schatting 56.000 mensen om het leven, onder wie enkele duizenden Nederlanders. Van 38.000 slachtoffers zijn sinds zaterdag de namen online te lezen. Daarvoor zijn in tien jaar tijd circa 500.000 documenten doorgespit. De nazi’s hebben veel documenten vernietigd toen het einde van de oorlog naderde.„Ik vraag u om te geloven wat ik over Buchenwald heb gezegd. Ik heb gemeld wat ik zag en hoorde, maar slechts ten dele. Voor het meeste heb ik geen woorden.” Dat zei de Amerikaanse radioverslaggever Edward R. Murrow in zijn uitzending van 15 april 1945. Hij reisde mee met Amerikaanse militairen die Duitsland bevrijdden van de nazi’s.
Enkele dagen eerder, op 11 april 1945, waren Murrow en de militairen het concentratiekamp Buchenwald binnengetrokken. In de barakken troffen ze honderden uitgemergelde gevangenen aan. „Toen ik naar binnen liep, kwamen de mensen om me heen staan en probeerden ze me op hun schouders te nemen. Ze waren te zwak”, vertelt Murrow in de reportage. „Velen konden niet uit bed komen. Iemand zei me dat dit ooit een stal met tachtig paarden was. Nu zaten er 1200 mannen in, vijf op een bed. De stank was onbeschrijfelijk.”
Buchenwald was een werkkamp van nazi-Duitsland, verscholen in de bossen bij de steden Weimar en Erfurt. Van de oprichting in juli 1937 tot de bevrijding in april 1945 werden er meer dan 200.000 mensen uit 36 landen opgesloten.
De gevangenen werden in Buchenwald onderworpen aan gruwelijke medische experimenten. De kampcommandanten stopten gif in het eten om te kijken hoe het menselijk lichaam daarop zou reageren. Anderen werden bewust besmet met ziektes als tyfus, om mogelijke medicijnen te testen.
Geschokt door de gruwelen van Buchenwald dwongen de Amerikaanse militairen de inwoners van Weimar naar het concentratiekamp te gaan. Geconfronteerd met het lot van de gevangenen stamelden de Duitsers onophoudelijk één zin: Wir haben es nicht gewusst – we hebben het niet geweten.
