Volgens het adviesorgaan moet er een media-ombudsman of een ’zware’ Raad voor de Journalistiek komen om de positie te versterken van burgers die de media ter verantwoording willen roepen. „Journalisten, politici en burgers moeten in een jaarlijks media-politiek debat hun eigen rol ter discussie stellen. Er komt een persfusieregeling die monopolievorming bestrijdt”, zo staat in het advies.

Ook visitaties (beoordelingscommissies vanuit de sector), public hearings (bijeenkomsten voor publiek door het hele land) en kwaliteitshandvesten kunnen volgens de RMO soelaas bieden. Als het aan de RMO ligt, krijgt een zogenoemd ’mediawatch-instituut’ de opdracht om berichtgeving over hypes, affaires en heikele thema’s te onderzoeken.

De maatregelen zijn volgens de RMO nodig omdat het publieke domein door medialogica wordt gedomineerd. Dat houdt in dat het politieke debat wordt bepaald door de mogelijkheden en beperkingen van het betreffende medium, waarbij de rol van vooral de televisie opvalt.

„Journalisten interpreteren het nieuws voor burgers en zijn zelf als anchormen (gezaghebbende presentatoren) vaak langer aan het woord dan politici.” Deze ’medialogica’ heeft volgens het orgaan positieve en negatieve gevolgen.

„Positief is dat medialogica het politieke debat dichter bij burgers brengt. Dat vergroot de betrokkenheid bij de politiek. Maar medialogica houdt burgers, politici en media wel in een houdgreep. Er bestaat steeds meer een kans op hypes. Inhoudelijke verschillen gaan als persoonlijke conflicten de wereld in. Dit verlevendigt het debat, maar zorgt er ook voor dat de inhoud wordt teruggebracht tot versimpelde tegenstellingen en ruzies tussen personen. Het leidt tot een verlies van vertrouwen in media en politiek.”

Om de negatieve gevolgen te bestrijden, is het nodig dat de media zich publiek verantwoorden en dat de positie van burgers wordt versterkt. Volgens de RMO kan de overheid hierbij helpen.