Toeval bestaat niet. Dat besefte ik eens te meer toen ik in het jaarschema van de residentiepauzediensten de verdeling van onderwerpen over de verschillende sprekers zag. Van de gevraagde politici kreeg ik de persoon Jozua toebedeeld. En laat nu net het Bijbelboek dat naar hem genoemd is, deze maanden centraal staan op de avonden van de Bijbelstudiegroep die ik samen met mijn vrouw Marjette bezoek.Jozua was deze maanden dus al geregeld in mijn gedachten. Aan de hand van een studieboekje van Michael Eaton zijn we als Bijbelstudiegroep door de hoofdstukken van het Jozua heen gegaan. Het was fascinerend maar soms ook wel taai om –vaak met de Bijbelse atlas erbij– dit Bijbelboek te bestuderen.

Bijzonder is het om te zien hoe Jozua als een instrument in Gods hand gebruikt wordt om het volk Israël te leiden. We komen hem in eerste instantie tegen als een van de verspieders. Daarna als rechterhand van Mozes. Jozua wordt uiteindelijk geroepen om het volk Israël het beloofde land binnen te leiden. We lezen over de oversteek van de Jordaan, over het in bezit nemen van steden en het verdelen van erfdelen. Geweldig om te zien hoe de Heere Zijn weg gaat met Zijn volk. Zeker als we bedenken waartoe dit uiteindelijk allemaal zal leiden: de komst van de Heere Jezus naar de aarde. Het Woord dat vlees geworden is. Zo mag Bijbelse geschiedenis uiteindelijk heilsgeschiedenis zijn.

De vraag mag gesteld worden wat een persoon als Jozua ons nog te vertellen heeft voor de tijd waarin wij leven. Ik wil daar graag iets over zeggen vanuit de positie die ik zelf heb. Voor vanmiddag wil ik twee dingen noemen.

Allereerst wil ik iets zeggen over de stijl van leidinggeven van een man als Jozua. In onze tijd worden boeken vol geschreven over leiderschap. Ik heb er ook een aantal in mijn boekenkast staan. Allerlei stijlen van leiderschap komen daarin aan de orde. Goed om eens kennis van te nemen als je zelf ook leiding aan mensen moet geven. Al kun je in de veelheid van opvattingen over leiderschap zomaar de weg of –misschien beter gezegd– jezelf kwijtraken. Het kan geen kwaad dan eens naar Jozua te kijken.

Jozua geeft ook leiding. En hoe. Het leidinggeven van Jozua kan omschreven worden als dienstbaar leiderschap. Hij is geen carrièreman die als het moet over de rug van anderen de weg naar boven probeert te vinden. Hij is dienstbaar. Allereerst aan zijn God. Geen twijfel mogelijk in wiens dienst hij staat. Daarna en in het verlengde daarvan is hij dienstbaar aan het volk waarvan hij deel uitmaakt. Tot het eind van zijn leven toe.

Ik durf het hier wel hardop te zeggen: wat een zegen zou het zijn voor ons land en volk als degenen die in onze tijd geroepen zijn leiding te geven, dat ook doen vanuit een dienende houding. Dat betekent: in hun handelen niet zichzelf centraal stellen, maar de zaak, en boven alles de God Die ze moeten dienen. Het is mijn dagelijkse bede dat God mij op die manier dienstbaar wil laten zijn op de plaats waar hij mij nu heeft neergezet. Laat het onze gezamenlijke bede zijn voor degenen die leiding moeten geven in ons land.

Ik wil daar nog een persoonlijke noot aan toevoegen. In de afgelopen maanden ben ik intensief bezig geweest met de vraag of ik me weer opnieuw beschikbaar wilde stellen voor de kandidatenlijst van de Christen­Unie. Ik heb met die vraag geworsteld. Vooral ook mezelf afgevraagd welke weg de Heere met mijn leven wilde gaan. Het is een zaak van gebed geweest. En van gesprekken met mensen om mij heen. Bijzonder ook om in een dergelijk proces te zien hoe God mensen op mijn weg heeft geplaatst die, zonder dat ze het zelf doorhadden, mij hielpen om tot de conclusie te komen dat ik opnieuw beschikbaar wil zijn. Met een Jozua als voorbeeld. Heere, gebruik me in uw dienst.

Dat brengt me bij een tweede leerpunt dat ik ontleen aan het werk en de persoon van Jozua. Jozua heeft –soms op een harde manier– geleerd dat het in het leven uiteindelijk maar om één ding gaat: trouw blijven aan God. Daarvoor wordt gehoorzaamheid gevraagd. En van tijd tot tijd ook veel moed. Dat zie je terug bij Jozua.

Bijvoorbeeld in de geschiedenis van de inname van Jericho. Wat een geloof en gehoorzaamheid was er nodig om te doen wat God vroeg. Door dat geloof en die gehoorzaamheid zijn uiteindelijk de muren van Jericho ingestort. Een onbegrijpelijk wonder. We weten uit de geschiedenis van Jozua dat het ook hem en het volk niet altijd lukte onvoorwaardelijk trouw en gehoorzaam aan God te blijven. Met alle negatieve gevolgen van dien.

Als christenen mogen we het goede voorbeeld van Jozua’s trouw aan God ook in onze tijd volgen. Daarbij ook leren van de gevolgen die hij ondervond als hij dat niet deed. Ook in onze tijd worden we opgeroepen tegen alle verdrukking in trouw te blijven aan onze God. Op welke plaats de Here ons ook gesteld heeft.

Daar is soms strijd voor nodig. Strijd met onze omgeving, maar ook strijd met onszelf en de oude mens die greep op ons probeert te houden. Maar om het met Michael Eaton te zeggen: de wapens van onze strijd zijn machtig. Gods volk haalt bolwerken omver. Wat een machtige dingen kunnen er niet worden gedaan door geestelijke methoden. Eenvoudigweg gehoorzamen, doen wat je gezegd wordt, eenvoudig geloven en bidden en gewoon aandachtig luisteren naar Gods wil.

Daar hoort een onvoorwaardelijke overgave bij aan God én aan Zijn Woord waarin Hij Zich aan ons geopenbaard heeft. Eenvoudig is dat niet. Moeiten zullen ons daarbij niet bespaard blijven. Maar we hebben een geweldig perspectief. We zijn op weg in het spoor van mensen die ons voorgingen, zoals een Jozua. Ik heb dat vorige maand ook mogen voorhouden aan de circa 900 aanwezigen op het tienjarig jubileumfeest van de ChristenUnie. We zijn op weg naar het grote feestmaal op de berg Sion, waarover Jesaja 25 zo indrukwekkend mooi spreekt.

Jesaja profeteert dat „het waas dat alle volken het zicht beneemt, de sluier waarmee alle volken omhuld zijn”, zal worden vernietigd. De dood zal tenietgedaan zijn. God de Heere wist de tranen van elk gezicht; de smaad van zijn volk neemt hij van de aarde weg. Op die dag, zegt Jesaja, zal men zeggen: „Hij is onze God. Hij was onze hoop: Hij zou ons redden. Hij is de Heer, Hij was onze hoop. Juich en wees blij: Hij heeft ons gered.”

Moge de Heere ons zegenen op de plek waar Hij u en mij geplaatst heeft. Dat we als een Jozua dienstbaar mogen zijn én onvoorwaardelijk trouw aan onze God. Totdat Hij komt.

De auteur is fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Tweede Kamer.