Tot dusver moest Faber zelf ontheffing geven als op een bouwlocatie bijvoorbeeld korenwolven of zeggekorfslakken werden ontdekt. Het ministerie en de provincies houden nog wel een oogje in het zeil. Zij kunnen wel of niet een ‘verklaring van geen bezwaar’ afgeven.

De wet heeft alleen betrekking op bepaalde natuurgebieden, zogeheten Vogel– en Habitatgebieden, waarvoor Europese richtlijnen gelden. Daarbuiten gaat de nieuwe Flora– en Faunawet gelden.

Met de wetswijziging wil Faber een einde maken aan de huidige situatie, die volgens haar verwarrend is. In de praktijk ontdekte de natuurbeweging vaak pas tijdens de bouw zeldzame dieren. De staatssecretaris sprak in een toelichting over heel grote onwetendheid bij gemeenten, die leidt tot onrust in de samenleving en grote irritatie bij bestuursorganen en projectontwikkelaars.

De voorbije jaren zijn felle procedures uitgevochten over onder meer de bedreigde korenwolf (‘wilde hamster’) in Limburg. De staatssecretaris moest ook ingrijpen in Noordwijkerhout, waar een nieuw motel met recreatiewoningen het leefgebied van de zandhagedis zou verstoren. Ze verbood vorige maand een toneelopvoering in een steengroeve in Winterswijk waar de rugstreeppad leeft.

De regels zijn ook van belang bij grotere projecten. Onder de nieuwe wet hoeft de regering niet meer te oordelen of de natuur te veel wordt geschaad door bijvoorbeeld windmolens langs de Afsluitdijk of de rijksweg A73 ten westen van de Maas. De provinciebesturen moeten zulke afwegingen voortaan maken.

De Natuurbeschermingswet tast in principe geen bestaande situaties aan. Wel bekijkt de staatssecretaris of bepaalde recreatieterreinen in bijvoorbeeld de Veluwe strijdig zijn met de Vogel –en Habitatrichtlijn. Dit onderzoek wordt waarschijnlijk komend voorjaar afgerond. Mogelijk is het wenselijk dat bepaalde recreatie hier verdwijnt. Faber verwacht dat dit in goed overleg kan gebeuren.