De jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van de koningin had weer plaats in het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam. De vorstin heropende het gebouw afgelopen juni na een vier jaar durende renovatie. De receptie werd de afgelopen jaren in Paleis Noordeinde gehouden , het werkpaleis van de vorstin in Den Haag. „Daar kwamen driehonderd mensen en we stonden dicht op elkaar”, zegt ds. D. Quant, synodepreses van de Christelijke Gereformeerde Kerken, die de receptie vorig jaar voor het eerst bijwoonde. „Nu waren er vierhonderd en was er toch meer gelegenheid om rond te lopen en mensen te spreken. De akoestiek was beter en de entourage was ook schitterend; daar haalt Paleis Noordeinde het niet bij.”Ds. J. J. van Eckeveld, preses van de generale synode van de Gereformeerde Gemeenten, vertegenwoordigde zijn kerkverband dinsdag voor de elfde achtereenvolgende keer. „De koningin is ons staatshoofd dat we elke zondag in het gebed opdragen. Het zou een belediging zijn haar uitnodiging zonder wettige reden af te slaan.”

Voor de receptie gelden kledingvoorschriften: heren een donker kostuum, dames een middagjapon. „Verder stond in de uitnodiging dat we onze auto bij marinekazerne Amsterdam-Hoofdpoort konden parkeren”, zegt ds. Van Eckeveld. „Vandaar vervoerden bussen ons naar het paleis. Vervolgens schuif je mee in een lange rij. Als je aan de beurt bent, geef je je voorleeskaart af aan de ceremoniemeester, die vervolgens je naam en functie noemt. Dan is er de gelegenheid koningin Beatrix, prins Willem-Alexander, prinses Máxima, mr. Pieter van Vollenhoven en prinses Margriet te groeten en Gods zegen voor het nieuwe jaar toe te wensen.”

„In een uur tijd schudden ze vierhonderd mensen de hand. Toch is er gelegenheid een geestelijke wens uit te spreken en wordt die echt wel aangehoord”, zegt ds. Quant. „Het is een waardevol moment. Ik ben in enkele woorden ingehaakt op de kersttoespraak van de koningin, waarin ze wees op de oppervlakkigheid van virtuele contacten.”

De gasten gaan daarna naar de Burgerzaal, waar de koningin haar nieuwjaarstoespraak houdt. Die wordt beantwoord door de voorzitter van de Eerste Kamer. De koninklijke gasten onderhouden zich vervolgens met de aanwezigen. „En iedereen groet er zijn bekenden”, zegt ds. Van Eckeveld. „’k Heb er Van der Vlies en Holdijk ontmoet. Er was iemand van de Raad van Kerken, ds. A. Kort was er namens de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland, ds. Quant namens de Christelijke Gereformeerde Kerken, ds. A. de Snoo van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, ds. J. M. Mudde namens de Nederlands Gereformeerde Kerken. Er was een afgevaardigde van de baptistengemeenten, de rooms-katholieke bisschop Van Luyn uit Rotterdam en een oud katholieke bisschop.”

De koningin wees in haar toespraak op de economische situatie. Ze refereerden ook aan het ongeval met een Turks vliegtuig bij Schiphol, de aanslag op Koninginnedag in Apeldoorn, de duinbranden bij Schoorl en de strandrellen bij Hoek van Holland. Meerdere hulpverleners die zich toen inzetten, waren nu uitgenodigd voor de nieuwjaarsreceptie. „Ik vermoed dat dat de reden was waarom de koninklijke gasten langer bleven dan gebruikelijk is”, zegt ds. Quant. Meestal gaat ieder zijns weegs nadat het vertrek van de vorstin officieel is aangekondigd. Die mededeling bleef gisteren achterwege.

Senaatsvoorzitter Van der Linden zei dat de gedachte aan verzoening een grote rol moet spelen bij de beantwoording van de vraag of de Duitse ambassadeur dit jaar aanwezig kan zijn bij de Nationale Dodenherdenking op de Dam. Van der Linden pleitte voor een herstel van normbesef en zelfreinigend vermogen, in het belang van een zo gewenst nieuw elan in de Nederlandse samenleving. „Op elk niveau –van de bestuurstafels tot op de werkvloer, in het bedrijfsleven, de publieke sector en in de media– zullen wij aan integriteit inhoud moeten geven, om te beginnen door het stellen van het goede voorbeeld.”

De voorzitter van de Eerste Kamer benadrukte in zijn nieuwjaarstoespraak dat het vertrouwen tussen burger en overheid in beide richtingen om bevestiging vraagt. „Het is niet alleen de enkeling die moet kunnen rekenen op een betrouwbare overheid en een goed functionerend maatschappelijk bestel. Ook de overheid moet kunnen vertrouwen op burgers die loyaal zijn aan onze rechtsorde en de principes van onze democratie. Integriteit aan beide kanten is daarbij essentieel”, aldus Van der Linden.

De Eerste Kamervoorzitter signaleert respectloosheid, onverdraagzaamheid en toenemende onzekerheid in de samenleving, die hij toeschrijft aan vooroordelen en onwetendheid. Juist nu moet volgens hem de sociale, culturele en etnische diversiteit worden erkend als een krachtbron van onze samenleving. „De wereld is kleiner geworden, en toch weten wij vaak zo weinig van elkaar. Investeren in de interculturele en interreligieuze dialoog is in de komende jaren dan ook van essentieel belang.”