Zo’n veertig geïnteresseerden bevolken het zaaltje in kerkelijk centrum De Open Hof in Ede. Een aantal van hen is jong, de meesten zijn dat stadium al even gepasseerd.De SGP-jongeren van Ede organiseerden het debat naar aanleiding van het rapport ”Eigenheid of eigenzinnigheid”. Dat wees uit dat inwoners van reformatorische buitendorpen een afwerende houding hebben tegenover allochtonen en de overheid.

Wij-zijdenken

Burgemeester Van der Knaap richt zich fel tegen de media. „Er is geen sprake van oorlog in onze gemeente, zoals sommige kranten berichtten”, stelt hij. Wel gelooft hij dat het wij-zijdenken onder de Edenaren voor het voetlicht moet worden gehaald, net als de gezagsondermijning door bewoners van het buitengebied richting overheid. „Lunteren en Ede liggen vlak bij elkaar. Maar de afstand is veel groter dan die 6 kilometer.” Hij vraagt zich af of die afstand ontstaan is door de rol van de overheid of door de „buitengebieders” zelf.

Marokkaans PvdA-raadslid C. El Kaddouri ziet geen grote problemen tussen de twee onderzochte groepen. De overeenkomsten acht ze groter dan de verschillen. „Het is goed om de ontmoeting op gang te brengen, maar er is geen directe noodzaak. Elkaar ruimte geven is voldoende.”

Jacques Roozendaal, landelijk voorzitter van SGP-jongeren, vindt het zwak dat een absolute waarheidsclaim, zoals christenen en moslims hebben, negatief wordt neergezet in het onderzoek. Dat neemt niet weg dat hij pleit voor een stevige aanpak van zaken zoals alcoholmisbruik in keten en gezags­ondermijning.

Intolerant

Het debat spitst zich toe op de verhouding tussen buitengebied en overheid. Volgens een man uit een dorp in de buurt van Ede ervaren veel plaatsgenoten de overheid als intolerant richting christenen. „Ik denk dat dit de kern is van het probleem”, meent de burgemeester. „Dat mensen zich niet begrepen voelen.”

Wethouder Dekker heeft daar een kanttekening bij. De ketenproblematiek wordt volgens hem door veel ouders oogluikend toegestaan. „Als hun zoon of dochter maar niet in een dancing zit, is het goed.” Problemen die ontstaan rond keten willen ouders dan niet zien. „Mensen kunnen zich onbegrepen voelen, maar ze willen het soms ook niet begrijpen.” Volgens Evert Kok, jongere uit Wekerom, is er dan ook behoefte aan strenge ordehandhaving. „Er staat niemand boven de wet.”

Ruggen

Een lerares van een roc wijst erop dat er verschillende keren is gezegd dat allochtonen en reformatorische christenen met de ruggen naar elkaar toe staan. Dat vindt ze een probleem. De zaal reageert fel. Is het zo dat allochtonen en reformatorische christenen elkaar niet zien? En zo ja, hoe erg is dat? „Het creëren van subculturen is jongeren nu eenmaal eigen”, meent een andere roc-lerares. Burgemeester Van der Knaap is het daar niet mee eens: „Het is beangstigend welke uitspraken jongeren doen over andere groeperingen.”

Debatleider Gerrit Jansen vraagt om oplossingen. Die blijken vooral gericht te zijn op ontmoeting. Van der Knaap belooft in januari en februari de buitengebieden te gaan bezoeken.

„Laat allochtonen werken bij bedrijven in het buitengebied. Of bied ze daar een stageplaats aan”, opperen twee jongeren. Een andere jongen stelt voor om moslims mee te nemen naar een keet. „Moslims drinken geen alcohol”, reageert El Kadourri fijntjes. Een lachsalvo stijgt op.

Volgens Kok en Roozendaal moeten er bijeenkomsten tussen de gemeente en de kerken worden georganiseerd, El Kaddouri pleit voor jongerenontmoetingen. „Stugge boeren krijg je nooit in één groep met moslims”, zegt een jongen. El Kaddouri: „Het moet starten bij degenen die wel willen. Het begin is er als de groepen bij elkaar over de vloer willen komen.”