De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) begint 21 december met het ruimen van de 55 besmette bedrijven waar zich naar schatting in totaal 64.000 melkgeiten bevinden. Ongeveer 34.500 daarvan zijn drachtig en er zijn 1200 bokken. Op besmette bedrijven worden de niet-drachtige vrouwtjes gespaard: ze worden toch gevaccineerd, maar daarna mag er niet meer met de dieren worden gefokt. De bedrijven waar als eerste lammetjes worden verwacht, krijgen als eerste de VWA op bezoek.Tussen kerst en oud en nieuw wordt er niet geruimd, aldus het ministerie van LNV.Verburg en Klink hebben geprobeerd een onderscheid te maken tussen besmette en niet-besmette dieren. Maar deskundigen onder leiding van Roel Coutinho (RIVM) overtuigden de bewindslieden ervan dat het met het oog op de volksgezondheid beter is om alle drachtige dieren te ruimen. Zo wordt voorkomen dat de Q-koortsbacterie vrijkomt als begin dit jaar de drachtige geiten gaan lammeren. Dit jaar werden al bijna 2300 mensen ziek door de Q-koorts en er overleden zes personen met Q-koorts.

Voor bedrijven met melkgeiten en melkschapen geldt tot 1 juli 2010 een fokverbod. Zo willen de ministers voorkomen dat bedrijven uitbreiden die nu nog niet besmet lijken, maar dat later toch blijken te zijn. Geen enkel bedrijf van melkgeiten of melkschapenhouders kan daardoor de komende maanden uitbreiden. Omdat er tot nu toe niet voldoende vaccin was, konden niet alle dieren worden ingeënt tegen de Q-koorts. In 2010 kan dat wel.

De beroepsorganisatie voor dierenartsen –KNMvD, de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde– is „erg teleurgesteld” over het besluit tot ruiming. De organisatie was er sterk voor om alleen besmette dieren te ruimen, en de niet-besmette drachtige dieren in leven te laten.

De KNMvD heeft desondanks „begrip” voor de maatregel. „Wel zullen de dierenartsen zich hard blijven maken voor een strikte bewaking van het dierenwelzijn gedurende het ruimingproces.” Daarnaast wil de KNMvD dat elke dierenarts die bij het ruimingsproces wordt betrokken zijn „individuele ethische afweging” kan maken. Tegelijk zegt de organisatie het dierenwelzijn tijdens het ruimingsproces goed in de gaten te blijven houden.

De Dierenbescherming noemt het besluit „erg teleurstellend.” „We begrijpen dat het nu niet mogelijk is om 100 procent waterdicht te testen. We dringen erop aan dat er snel een manier komt om besmetting adequaat te kunnen vaststellen”, aldus een woordvoerder woensdag.

Dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier noemt het ruimen van (zieke) geiten en schapen „de makkelijkste oplossing.” Volgens een woordvoerder hadden al eerder maatregelen kunnen worden genomen om de verspreiding van de ziekte te voorkomen, zoals vaccinatie en een uitbreidings- en vestigingsstop van geitenhouderijen. „Dat soort maatregelen kosten te veel geld, waardoor de problemen worden afgewenteld op de geiten.”