Benieuwd waar uw naam in Nederland voorkomt? Klik hier.Particulieren en onderzoekers kunnen op de website een achternaam intikken, waarna een kaart van Nederland op het scherm verschijnt waarop is aangegeven in welke delen van het land de naam voorkomt en in welke aantallen. Zo is bijvoorbeeld in één oogopslag te zien dat de naam Haasnoot veel voorkomt in Katwijk aan Zee.

Per plaats wordt een naam overigens alleen vermeld als deze vijf of meer keer voorkomt, omdat individuele personen anders te gemakkelijk traceerbaar zouden zijn.

Daarnaast is ter vergelijking ook het namencorpus van de volkstelling van 1947 opgenomen, die als basis diende voor de voorganger van de Nederlandse Familienamenbank. De NFB is een samenwerkingsproject van het Meertens Instituut in Amsterdam en de Universiteit Utrecht.

Bij ongeveer 100.000 familienamen is aanvullende informatie te vinden, zoals een verklaring van de naam, oude naamsvermeldingen en naamkundige en genealogische literatuurverwijzingen. Ook zijn er genealogische links opgenomen en verbindingen met naamsvarianten en webpagina’s over specifieke naamtypen en naamscomponenten. Voor veel familienamen is een directe verbinding gelegd met de catalogus van het Centraal Bureau voor Genealogie.

Tussen 1947 en 2007 nam de bevolking van Nederland van 9,5 tot 16 miljoen toe en van veel namen is het aantal naamdragers navenant gegroeid. Maar er zijn ook familienamen die in aantal meer dan verdubbeld zijn en er zijn namen die in aantal zijn afgenomen of zelfs zijn verdwenen. En er zijn heel veel nieuwe familienamen van immigranten bijgekomen, bijvoorbeeld van Surinamers, Turken en Polen.

---

De mythe van Napoleon

Veel mensen denken dat we in Nederland onze familienamen aan Napoleon te danken hebben. Dat hebben ze ooit op school geleerd of uit een weetjesrubriek opgepikt en dit idee wordt nog steeds bevestigd als het onderwerp bijvoorbeeld in de media ter sprake komt.

Deze onjuiste voorstelling van zaken blijft vooral levend omdat hij een heroïsch element bevat: men trachtte Napoleons voorschriften te ondermijnen en te bespotten door een rare naam aan te nemen, bijvoorbeeld Naaktgeboren of Poepjes – die twee namen komen altijd naar voren als het daarover gaat. Aan het begin van de 19e eeuw, toen Nederland door de Fransen was bezet, hadden de meeste inwoners echter al een familienaam. Ook de namen Naaktgeboren en Poepjes bestonden al.

Napoleon was wél verantwoordelijk voor de invoering van de burgerlijke stand, waarbij familienamen erfelijk werden in de vorm waarin ze werden vastgelegd.