Martin van Duijn is machinist op de SCH 302, een vistrawler van 145 meter lang die voor de kust van Mauritanië sardinella’s, sardines en horsmakreel vist. Martin werkt zes weken achter elkaar op de trawler, maakt dan een lange vliegreis van Mauritanië naar Nederland en is dan zes weken achter elkaar thuis. Zijn vrouw Leonie noemt dit leven romantisch. „Want als hij thuiskomt en ik ga hem ophalen van Schiphol, dan trek ik leuke kleren aan, zodat ik er goed uitzie. Ik ben dan helemaal blij, vind het gewoon heel leuk.”Auteur Nel van Beelen is zelf een dochter van een visser. Haar vader, Wim van Beelen stopte met varen toen zij vier jaar oud was. „Mijn moeder had het na de geboorte van mijn zusje behoorlijk moeilijk. Achteraf gezien heeft ze waarschijnlijk een postnatale depressie gehad. Ze wilde dat mijn vader een poosje aan wal zou werken. Dat heeft hij gedaan.”

Sterke huwelijksband

Zouden er bij vissersfamilies niet meer huwelijksproblemen zijn omdat de man zo vaak van huis is? Nel van Beelen denkt van niet. „De vissers weten niet beter. Het is de traditionele rolverdeling. Juist het feit dat ze zover van elkaar zijn, sterkt de huwelijksband. Ze komen in ieder geval niet in de dagelijkse sleur waardoor tegenwoordig zoveel scheidingen ontstaan.”

Voor hun boek ”Stoere mannen, sterke vrouwen” interviewden de auteurs Nel van Beelen en Anne de Hingh meer vrouwen dan mannen. Van Beelen: „Vissersvrouwen zijn van zichzelf heus niet sterker dan gewone vrouwen. Maar omdat hun man zoveel van huis is, moeten ze wel alles zelf regelen. Al heb je er geen verstand van, je zult bijvoorbeeld de financiën moeten regelen, omdat de man het gewoon niet kan doen.”

De acht vissers die auteurs interviewden zijn onder te verdelen in drie categorieën. De eerste bestaat uit vissers die kort voor of kort na de oorlog begonnen met varen, bijvoorbeeld de oudste nog levende ex-schipper van Katwijk: Arie Zuijderduijn. De tweede categorie zijn de hedendaagse kotterschippers, zoals de broers Messemaker. De laatste groep geïnterviewden zijn de mannen die op de grote, moderne trawlers werken, zoals Martin van Duijn.

In het boek zijn informatieve kaders opgenomen die de lezer inwijden in de vissersgeheimen. Over de ontwikkeling van de visserschepen van de bomschuit en de logger tot de kotter en de trawler, over de haringvisserij met de vleet tot de duurzame visserij, over het hospitaalkerkschip De Hoop en het visserijonderwijs in Katwijk, en natuurlijk over hen die op zee bleven.

Zo verging tijdens een hevige storm in oktober 1967 de kotter KW 37, waarbij alle zes opvarenden verdronken. Katwijk was in rouw gedompeld. Twee vissers werden gevonden, de overige vier niet. Tijdens een herdenkingsdienst sprak ds. Hovius over het vierde vers van Psalm 93: „Doch de Heere in de hoogte is geweldiger dan het bruisen van groote wateren, dan de geweldige baren der zee.”

Geëvacueerd

Mar van Beelen-Krijgsman verloor haar vader op zee toen zij zeven jaar oud was. Het was tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Duitsers wilden Katwijker evacueren om de Atlantikwall te bouwen. Iedereen die geen werk had of geen economische binding met Katwijk moest het dorp verlaten. Weduwe Krijgsman kwam met haar vijf kinderen in Ermelo terecht. Van Beelen-Krijgsman: „Mijn moeder zei: „Dat we in Ermelo gekomen zijn, dat is God bestuurd. In Katwijk waren we van de honger omgekomen.”

Jammer is dat in het boek niet meer naar voren komt dat veel hedendaagse Katwijker vissers en vissersvrouwen gelovig zijn en daar ook steun aan ondervinden als ze het zonder echtgenoot moeten stellen. Auteur Nel van Beelen: „Dat is wel aan bod gekomen tijdens de interviews, maar bij het redigeren moesten we het een en ander schrappen.” Ook jammer is dat de prijs van het niet al te dikke boek (148 pagina’s) aan de hoge kant is: 16,95 euro. Van Beelen: „Dat heeft vooral met de fullcolourprint te maken. Dat is nu eenmaal duurder dan zwart-wit.” Het eerste exemplaar van het boek is vanmiddag overhandigd aan de burgemeester van Katwijk.

”Stoere mannen, sterke vrouwen” is vanaf morgen te koop in de Katwijkse boekhandels.