Verdeeldheid helpt demonstranten
Geen Van Agt of Job Cohen. Zelfs Mientjan Faber van het IKV ontbreekt. In hun plaats spreken SP’er Marijnissen en Femke Halsema (GroenLinks). Leek de voor zaterdag aangekondigde demonstratie in Amsterdam tegen de oorlog in Irak aanvankelijk onopgemerkt voorbij te gaan, de tweespalt in de NAVO en de grote onderlinge verdeeldheid lijken de organisatoren in de kaart te spelen.
Volgens ruwe schattingen van de gemeente Amsterdam verzamelen zich morgenmiddag om 13.00 uur circa 30.000 vredestichters op de Dam. Sprekers, een tocht richting Leidseplein en een muzikale afsluiting moeten de deelnemers activeren zich te verzetten tegen de dreigende oorlog. De manifestatie wordt voortgezet met een muzikale benefietmanifestatie in Paradiso. Dansen voor vrede noemt men dat.
In december, toen de eerste voorbereidingen werden getroffen, leek het er nog niet op dat er veel mensen warm zouden lopen voor de demonstratie. Inmiddels lijkt het tij gekeerd. Een woordvoerder van het ”Amsterdams Platform voor de Vrede” verklaart de groeiende belangstelling uit „het gedoe in de NAVO, waardoor de tegenstellingen bloot worden gelegd. We worden geholpen door de harde opstelling van de Amerikanen én door de houding van België, Duitsland en Frankrijk.”
De laatste dagen wordt het Amsterdamse Platform, dat samen met het ”Landelijk Platform tegen de nieuwe Oorlog” de demonstratie organiseert, overspoeld met e-mails, telefoontjes en busreserveringen. Vanaf een tiental opstapplaatsen in het land rijden zaterdag ten minste zestig speciale bussen naar de hoofdstad. In grote steden zijn afspraken gemaakt om gezamenlijk de trein te nemen. Hoewel het platform in een persbericht ook spreekt van de inzet van extra treinen, blijkt daar bij navraag niets van bekend te zijn.
Ongeveer 200 vooral kleine en vooral zeer linkse organisaties werken mee. Het platform ontstond anderhalf jaar geleden toen de woede van deze clubs zich richtte op Amerika bij de aanloop naar de inval in Afghanistan. Ook Pax Christi en de Raad van Kerken hebben zich inmiddels aangesloten.
Ondanks de banden van deze organisaties met de PvdA, doet deze partij niet mee en blijft de demonstratie vooral een betoging van uiterst links. Bos heeft laten weten te zijn verhinderd door de formatie. Anderen houden zich vooral afzijdig, met uitzondering van de bekende socialist Pronk, terwijl de Jonge Socialisten eveneens voluit hun instemming betuigen. Met een aantal CDA’ers is het platform volgens eigen zeggen in gesprek. En, natuurlijk is Van Agt gevraagd. „Die heeft gezegd dat het niet opportuun is om op de Dam over te doen wat hij begin deze week verklaarde. Maar hij staat vierkant achter zijn eerdere uitspraken.” Ook het CDJA staat achter de betoging, die op haar beurt weer onderdeel is van een wereldwijde demonstratie in honderden andere steden.
De demonstratie tegen de dreigende oorlog -wie zou er nu vóór een oorlog de straat op gaan?- is, ondanks de grote verdeeldheid over Irak, op de achtergrond echter vooral een demonstratie tegen Amerika. In het pamflet voor de demonstratie spreekt het platform wel over het verwerpelijke van het regime van Saddam Hussein, maar wordt tegelijk ingegaan op de schending van de mensrechten in andere landen in de regio. „In het bijzonder die van de Palestijnen”, aldus het pamflet. En daarmee is het ook een demonstratie tegen Israël.