Mao Zedong riep op 1 oktober 1949 de nieuwe staat uit. China had toen net een burgeroorlog en de Japanse bezetting achter de rug en was nagenoeg verwoest. De 500 miljoen inwoners die het land toen telde, waren grotendeels arm, ongeletterd en werkten op het land.
De Grote Roerganger wist zijn volk in de eerste jaren van zijn heerschappij niet uit de armoede te halen. Onder zijn leiding had vanaf 1958 de Grote Sprong Voorwaarts plaats, een economisch hervormingsplan dat meer welvaart moest brengen. Hiervoor moesten boeren in communes gaan werken; alle eigen bezit werd taboe.

Voor de sprong was ook staal nodig om de industrialisatie van China te voeden. Mao droeg alle Chinezen op staal te produceren, waardoor veel boeren niet meer aan hun eigen werk toekwamen. Van tevoren was al duidelijk dat dit tot honger zou leiden, maar Mao deinsde niet terug voor doden. Volgens de overheid stierven 14 miljoen Chinezen, hoewel geschat wordt dat het werkelijke aantal vele malen hoger ligt.

De populariteit van Mao daalt daarna aanzienlijk en in 1966 besloot hij tot de zogeheten Grote Culturele Revolutie van het Proletariaat. Het doel was het Maoïsme in China te versterken. Daarom werd alle tegengeluid verboden;

Intellectuelen werden naar werkkampen gestuurd, theater werd in de ban gedaan en het bekende Rode Boekje werd verplichte literatuur. Miljoenen mensen gingen gebukt onder het leven zonder kleur en vermaak.

Ondanks dit dieptepunt onder leiding van Mao veranderde er in China ook veel ten goede. Bijna iedereen kon naar school, de economie trok aan, vrouwen kregen meer rechten en de levensverwachting van Chinezen verdubbelde bijna. In 1976 stierf Mao en kwam Deng Xiaoping aan de macht. Die gooide het economisch beleid van Mao overboord en sloeg een nieuwe weg in.

Dankzij zijn zogeheten socialistische markteconomie groeide en bloeide China en werd het land rijker en rijker. Eigen bezit werd gestimuleerd en rijkdom was het nieuwe mantra voor het volk. Buitenlandse investeerders werden toegelaten en langzaam maar zeker werden Chinezen ook in andere landen actief. Deng haalde de banden met het Westen aan en ging zelfs naar de Verenigde Staten.

In 1989 dreigden de communisten hun macht plots bijna te verliezen. Op het Plein van de Hemelse Vrede, de plek waar Mao zijn republiek uitriep, kwamen duizenden studenten bijeen die meer vrijheden eisten en pleitten voor democratie in plaats van communisme. Enkele weken later besloten de communisten het plein leeg te ruimen. Niet bekend is of Deng zelf daartoe opdracht heeft gegeven. Tanks rolden het plein op en namen het op tegen de weerloze studenten. Tientallen mensen kwamen om het leven.

Sinds dat machtsvertoon zat de communistische partij weer stevig in het zadel, ook internationaal. De leiders na Deng zetten zijn economische beleid voort. Nu Hu Jintao aan de macht is, is China zelfs uitgegroeid tot de op twee na grootste economie ter wereld. De republiek bezit meer dan 800 miljard dollar aan Amerikaans schuldpapier, waardoor de Chinese macht aanzienlijk is gegroeid.

De Volksrepubliek China bestaat donderdag zestig jaar. De communistische partij laat niets aan het toeval over en heeft een aantal grote maatregelen genomen in Peking. Hieronder een overzicht:

– Ongediertebestrijders hebben het gebied rond het Plein van de Hemelse Vrede bespoten, zodat kakkerlakken, vliegen, muggen of ratten het publiek en de genodigden tijdens de feestelijkheden niet lastig zullen vallen. Loslopende honden en katten zijn gevangen.

– Chemicaliën worden in de wolken geschoten zodat het niet gaat regenen. Dat werd eerder al succesvol gedaan tijdens de Olympische Spelen in 2008.

– De semi–autonome regio Tibet is op slot voor buitenlandse bezoekers.

– Een miljoen vrijwilligers worden ingezet om het festijn vlekkeloos te laten verlopen. Ze gaan toezicht houden, schoonmaken, vertalen en voorlichting geven.

– Tienduizenden militairen en politieagenten zijn op de been om de veiligheid in Peking te garanderen. Rondom de hoofdstad zijn een soort ’fuiken’ aangelegd waarin verkeerscontroles worden uitgevoerd. Vliegtuigen mogen niet boven Peking vliegen tijdens de parade.

– De Chinese post controleert alle pakketjes die naar Peking gestuurd worden, om te voorkomen dat een bom in het zwaarbewaakte centrum van de hoofdstad terechtkomt. Er geldt een verbod op de verkoop van keukenmessen in het gebied, na een aantal recente steekpartijen.

– De straten waar de militaire parade doorheen trekt, zijn opgeknapt en verbreed. Ook zijn miljoenen planten en bloemen geplant om het aanzien van de stad te verbeteren. De stad is verder versierd met honderden vlaggen, banieren en slingers.

Hoofdstad: Peking (Beijing).

Ligging: Verre Oosten, grenst aan Afghanistan, Bhutan, Myanmar, India, Kazachstan, Noord–Korea, Kirgizië, Laos, Mongolië, Nepal, Pakistan, Rusland, Tadzjikistan en Vietnam. China is het vierde land qua oppervlakte (na Rusland, VS en Canada) met ruim 9,5 miljoen vierkante kilometer.

Inwoners: Meer dan 1,3 miljard mensen (meeste inwoners ter wereld). De levensverwachting is 71 jaar voor mannen en 75 jaar voor vrouwen. Merendeel van de Chinezen is Han, maar er zijn ook veel andere etniciteiten zoals Tibetanen, Mongolen, Oeigoeren en Hui.

Taal: Mandarijn, daarnaast hebben veel bevolkingsgroepen hun eigen taal.

Religies: Volgens de communistische staatsleer is China atheïstisch, maar zeer veel Chinezen hangen openlijk het boeddhisme en taoïsme aan, in veel mindere mate christendom en islam.

Munteenheid: Yuan, ook wel Renminbi.

Politiek: Eenpartijstelsel. De communistische Volkspartij is sinds 1948 aan de macht. Sinds maart 2003 is Hu Jintao de Chinese president.

Handel: Na de VS en Japan de grootste economie ter wereld. Exporteert vooral textiel, kleding, elektronica en wapens.
Omstreden om: De omgang met semi–autonome gebieden zoals Tibet en Xinjiang, de repressieve acties tegen dissidenten en de schendingen van de mensenrechten.