„Meer aandacht voor slachtoffer nodig”
UTRECHT (ANP) - De balans tussen de dader en het slachtoffer van een misdrijf is wat aandacht en geld betreft scheef. „Daar moet echt verandering in komen”, vindt directeur Jaap Smit van Slachtofferhulp Nederland.
De organisatie bestaat deze maand 25 jaar en viert dat woensdag in het Beatrix Theater in Utrecht met onder meer een feestrede van premier Balkenende. Daar zal Smit er ook voor pleiten dat de overheid meer aandacht besteedt aan het slachtoffer van een misdrijf.„Ik pleit niet voor minder aandacht voor de dader, maar wel voor meer voor het slachtoffer. Als we het in Nederland over de rechtsstaat hebben, bestaat die meestal uit twee pijlers: repressie en preventie. Wil je spreken van een moderne rechtsstaat dan bestaat er naar mijn idee ook nog een derde pijler en dat is de zorg voor slachtoffers”.
De samenleving ziet die hulp volgens Smit te vaak als een luxe, maar slachtofferhulp zou net zo belangrijk moeten zijn als de andere twee pijlers, vindt Smit. Hij denkt dat daarmee ook een heleboel overheidsgeld wordt bespaard. „Als een slachtoffer aan zijn lot wordt overgelaten, raakt hij het vertrouwen in de rechtsstaat kwijt. Dan kan hij zich depressief terugtrekken en niet meer meedoen in de samenleving of het recht in eigen hand nemen. Dan ben je nog verder van huis”.
Smit denkt dat de komst van het Burgercomité tegen Onrecht, dat het vroegere Tweede Kamerlid Eerdmans onlangs oprichtte, mede voortkomt uit onvrede over de manier waarop slachtoffers worden behandeld. Het gaat dan vooral om de zwaarst getroffen mensen, zoals nabestaanden van moord en doodslag. Slachtofferhulp Nederland begon 25 jaar geleden met emotionele ondersteuning, maar groeide uit tot een organisatie die daarnaast vooral praktische en juridische ondersteuning biedt. Het is een particuliere organisatie met 1800 medewerkers, onder wie 1500 vrijwilligers, die werken vanuit 75 lokale hulpverleningsbureaus.
„De ontwikkeling van onze organisatie loopt parallel aan de emancipatie van het slachtoffer. Waar ze ooit kruimels van genadebrood aten, willen ze nu adequate hulp bij de uitoefening van formele rechten”. Het gaat Smit niet om zwaardere straffen voor de daders: „De roep om een harder strafklimaat wordt onterecht gekoppeld aan de wens van slachtoffers. Dat ligt veel genuanceerder”.
Smit wil de hulp aan slachtoffers verder versterken en professionaliseren, „en dat is niet alleen die arm op iemands schouder leggen, wat veel mensen nog onterecht denken”. Inmiddels werkt de organisatie aan versterking in Europees verband. Slachtofferhulp Nederland is voortrekker van Victim Support Europe, de koepel van 26 organisaties in 21 landen die op Europees niveau de belangen van slachtoffers willen behartigen.