De discussie spitste zich vrijdag, tijdens de eerste dag van het PvdA-verkiezingscongres in Amsterdam, toe op een amendement van de afdeling Ten Boer. Die stelde voor om het aftrekpercentage voor iedereen gelijk te maken. Overigens zou dat alleen moeten gelden voor nieuwe gevallen. Het amendement werd nipt verworpen: 452 afgevaardigden stemden voor en 505 tegen.

Dat gebeurde na een dringende oproep van PvdA-fractievoorzitter Melkert. Die betitelde het amendement als „niet zorgvuldig.” Volgens de beoogd lijsttrekker is het nodig „dat de overheid in deze tijden van onzekerheid betrouwbaarheid uitstraalt.”

Als alternatief stelde Melkert voor een wijzigingsvoorstel van Utrecht te aanvaarden. Daarin wordt gevraagd om een brede werkgroep de lusten en lasten van het overheidsbeleid voor woningen in kaart te laten brengen. Vervolgens moeten deze worden getoetst aan PvdA-doelstellingen. De werkgroep moet daarna voorstellen doen tot wijziging. De fractievoorzitter wil deze opdracht koppelen aan een bredere evaluatie van de belastingherziening, die voor 2005 is voorzien. Het PvdA-congres aanvaardde dit plan.

Tevreden
Na afloop van de stemming constateerde Melkert tevreden dat zijn partij in de komende jaren niet wil tornen aan de aftrekbaarheid van de hypotheekrente. De PvdA’er erkende dat maar een nipte meerderheid het amendement van Ten Boer had verworpen. „Het was inderdaad met de hakken over de sloot, maar vier jaar geleden sprongen we er nog midden in.” Melkert doelde daarmee op het vorige verkiezingscongres. Toen besloot de partij wel tot beperking van de hypotheekrenteaftrek. De toenmalige lijsttrekker, Kok, zei toen een dag later dat hij dit onderdeel uit het verkiezingsprogramma niet wilde uitvoeren.

Melkert vindt het onjuist om de congresuitspraak uit te leggen als het einde van het debat over de aftrek: „Integendeel, het denken staat niet stil. We streven naar meer rechtvaardigheid in het systeem.” Een van de punten is dat starters op de woningmarkt met een laag of middeninkomen, nauwelijks aan een woning kunnen komen.

Met het oog op deze onrechtvaardigheid had het PvdA-partijbestuur een amendement ingediend op het concept-verkiezingsprogramma. Het partijbestuur stelt in het amendement voor dat starters in de eerste vijf jaar na aankoop van de woning een lager eigenwoningforfait bij het inkomen hoeven op te tellen of meer hypotheekrente mogen aftrekken. Voor de huurders wil het PvdA-partijbestuur fiscalisering van de huursubsidie. Daardoor hoeven huurders nooit meer dan een bepaald deel van hun inkomen aan huur uit te geven. Het congres aanvaardde dit wijzigingsvoorstel bijna met algemene stemmen.

Van Gijzel
Partijvoorzitter Koole ging tijdens de openingstoespraak van het congres in op het vertrek van het PvdA-kamerlid Van Gijzel. Die stapte drie weken geleden plotseling op vanwege een conflict met Melkert over het woordvoerderschap bij de Schipholtunnelfraude. Koole betreurde het vertrek en volgens hem was het niet nodig geweest.

Koole sprak verder zijn steun uit voor Melkert, die zaterdag, tijdens de tweede en laatste dag van het verkiezingscongres, vrijwel zeker gekozen zal worden tot lijsttrekker van de PvdA. „Met hem beschikt de partij over een zeer gedreven en kundig politicus, die heel goed de idealen van de PvdA weet te verwoorden”, aldus de partijvoorzitter.