Met een van pijn vertrokken gezicht loopt een vrouw met een ijszak tegen haar hoofd een ziekenhuiskamer in. Een jongen zit op een bed en laat een beenwond behandelen. Gehaast loopt een verpleegkundige door de gang. „Dat moet dan wel even snel, want ik ben heel druk”, roept ze over haar schouder naar een collega.„Deze drukte is normaal”, vertelt Hofman. „Het is zelfs rustig op deze vrijdag. Soms liggen alle zeventien bedden vol en zitten er nog mensen te wachten.”

Een gezonde dosis stress is gebruikelijk op de spoedeisende hulp (SEH). Hofman: „Dat is een onderdeel van het vak. Maar het moet niet zo zijn dat we de kwaliteit van de zorg niet meer kunnen waarborgen.”

Gediplomeerd

Ziekenhuis Rijnstate kampt met een tekort aan gediplomeerd personeel. „Aan leerlingen kunnen we gemakkelijk komen. Dat is het probleem niet. Maar dit werk is zwaar door de hectiek, en de kans dat daardoor veel kundig personeel vertrekt, is groot”, aldus Hofman. „De verhouding tussen het aantal gediplomeerden en leerlingen is dan zoek.”

Het Arnhemse ziekenhuis trok als een van de eersten aan de bel. Net als andere instellingen gaf het een jaar geleden bij de Nederlandse Vereniging Spoedeisende Hulp Verpleegkundige (NVSHV) aan dat er personeelstekort op de desbetreffende afdeling dreigde. De vereniging is als reactie daarop onderzoek gaan doen. Daaruit bleek dat twee derde van de Nederlandse ziekenhuizen te weinig personeel op de SEH heeft.

Dat het zo ver heeft kunnen komen, is volgens Hofman te wijten aan de veranderende houding in de afgelopen jaren. „Ziekenhuizen keken te weinig vooruit en hadden niet in de gaten dat er over een aantal jaren een tekort zou ontstaan.”

De oplossing is dus ook eenvoudig, vindt Hofman: „Laat meer mensen aan de opleiding beginnen dan direct nodig is.”

Levensbelang

Via de spoedeisende hulp komen per dag gemiddeld negentig mensen het ziekenhuis binnen. Met de meest uiteenlopende klachten; van een kraal in de neus tot een hartinfarct. Rechts in de hal is de wachtkamer, links een loket. De verpleegkundige bij de balie verricht werk van levensbelang: inschatten wat er aan de hand is en wat er met de patiënt moet gebeuren. Een deel van de mensen moet wachten in de wachtkamer, anderen worden direct naar een bed verwezen.

„Hier is het bewakingsbed voor de trauma’s”, wijst Hofman. „Stel je voor dat hier iemand met een schotwond ligt, in een andere kamer een slachtoffer van een ernstig ongeval, twee ambulances komen binnen en er zijn vier patiënten onderweg. Als je dan te weinig mensen hebt die voldoende kennis en ervaring hebben, loop je echt op je achterste benen.” Verschillende verpleegkundigen gaven de afgelopen tijd aan het zwaar te hebben.

Werkend in een wereld waar ongelukken aan de orde van de dag zijn, kan Hofman vertellen dat het personeelstekort gelukkig niet voor incidenten heeft gezorgd. „Het gaat er niet om dat er mensen uit bed rollen of zo. Het is meer dat het kennisniveau van het personeel te laag is. Door de inzet van artsen kan de kwaliteit gelukkig worden gewaarborgd. Voor een juiste inschatting is veel deskundigheid en ervaring nodig.”

Het ziekenhuis heeft toen het de problemen zag aankomen, direct actie ondernomen. De leiding besloot extra scholing geven en de teamgeest te versterken tussen artsen en verpleegkundigen. Ook werden er open dagen georganiseerd en besloot men meer personeel te werven. „Daardoor zijn de vier vacatures die we hebben, in september opgevuld. We hebben het net kunnen redden.”