De eerste Q–koortspatiënt die mogelijk aan de infectieziekte bezweek, werd in juni 2008 gemeld. Het was onduidelijk of de man uit Zuid–Limburg aan zijn besmetting overleed, of dat hij van ouderdom stierf, zei de GGD destijds.Donderdag stelde een microbioloog van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch, Peter Wever, dat hij ervan overtuigd was dat de ziekte in zijn regio al twee doden heeft gekost. Kort hierna stelde het RIVM het aantal mogelijke sterfgevallen van de Q–koorts bij naar vier.

Wever meent dat op basis van buitenlandse literatuur is te zeggen dat zelfs nog meer mensen door Q–koorts zijn overleden. Uit het onderzoek blijkt dat 1 tot 2 procent van de mensen die met de diagnose Q–koorts in het ziekenhuis belanden eraan bezwijkt.

Situaties in het buitenland laten zich echter maar moeilijk vergelijken met de uitbraak van Q–koorts in Nederland, zegt het RIVM.
Over het exacte aantal overlijdensgevallen door enkel Q–koorts meent het RIVM geen zinnig woord te kunnen zeggen. „Daar hebben ze in het ziekenhuis meer kijk op dan wij. Q–koorts is een afgrijselijk probleem. De situatie zou voor ons heel erg veranderen als het ging om voorheen kerngezonde mensen. In dat geval had ik het ook graag eerder geweten”, zei coördinator infectieziektebestrijding Jim van Steenbergen donderdag.

Tot enkele jaren geleden stond Q–koorts bekend als een beroepsziekte die af en toe voorkwam bij veehouders en hun personeel. In 2007 raakten voor het eerst veel meer mensen dan normaal besmet (168). Sindsdien is de ziekte zich plotseling gaan verspreiden door Nederland; eerst in Brabant, nu ook al in Limburg, Gelderland en Utrecht. Dit jaar zijn tot nu toe 1429 patiënten met Q–koorts gemeld. Vorig jaar waren dat er nog 998. Een kwart van de mensen komt in het ziekenhuis terecht.

De ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie (Coxiella burnetii). De Q komt waarschijnlijk van het woord ’query’ dat vraagteken betekent. De verwekker van de ziekte was namelijk lang onbekend. Q–koorts wordt in Nederland vooral verspreid door geiten, maar ook door schapen. Vooral veeboeren, dierenartsen en slachthuispersoneel lopen risico. Maar omdat de bacterie ook via de lucht wordt verspreid, kan in feite iedereen in de buurt van besmette dieren de bacterie oplopen. Zwangere vrouwen en mensen met een lage weerstand (bijvoorbeeld door andere ziekten) zijn extra gevoelig. Aanstaande moeders lopen bijvoorbeeld een kleine verhoogde kans op vroeggeboorte of een miskraam.

In Australië worden mensen gevaccineerd tegen de ziekte. In Nederland gebeurt dat niet. Volgens deskundigen kleven er veel nadelen aan. Sinds april worden geiten wel gevaccineerd. Het effect wordt volgend jaar merkbaar, verwachten deskundigen.