Opmerkelijke steun voor SGP
De lange lijst met prominenten uit de gereformeerde gezindte die zaterdag in deze krant de aanbeveling deden op de SGP te stemmen, bevat beslist een aantal verrassingen. Maar de rij had nog opmerkelijker kunnen zijn, want ook een orthodox-Joodse rabbijn en een socialistische uitgever verklaren dat zij de oproep wel hadden willen ondersteunen.
Tussen de ruim 350 namen school onder meer die van prof. dr. A. de Reuver, hoogleraar vanwege de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk in Utrecht. Zijn stemadvies is opmerkelijk, omdat de Bond zelf doelbewust geen partijkeuze maakt, evenmin als haar orgaan de Waarheidsvriend. Wellicht is dat de reden waarom De Reuver zijn positie op de lijst liever niet nader toelicht.
Een andere hervormde prominent is ds. K. Exalto uit Benthuizen, die lange tijd een actieve rol vervulde binnen de RPF. De emeritus predikant is te ziek om erover uit te wijden, maar op de SGP-burelen in Den Haag is bekend dat de overstap alles te maken heeft met de parlementaire behandeling van het voorgenomen huwelijk van prins Maurits en de rooms-katholieke Marilène van den Broek. De SGP stemde daartegen, omdat Marilène niet overkwam naar de Nederlandse Hervormde Kerk.
Opmerkelijk is ook de naam van de hervormde emeritus dr. W. S. Hugo van Dalen. De 86-jarige Hagenaar heeft nu niet bepaald een standaard-SGP-achtergrond. Ooit kwam hij in conflict met de Gereformeerde Kerken vanwege de liturgie, hij bekende zich een tijdlang tot het rooms-katholicisme, had politiek gezien een duidelijk linkse oriëntatie en droeg steevast een lange baard.
Toch stemt hij al heel lang SGP, meldt hij aan de telefoon. „Die belangstelling voor links had veel met mijn opvoeding te maken. Ik heb een sterke liefde voor Rusland meegekregen, voor Russische muziek en voor de Orthodoxe Kerk. Dat is altijd gebleven.” Wat ds. Hugo van Dalen aanspreekt in de SGP is het theocratisch ideaal, het „zich verlaten op de Heilige Schrift” en de opstelling ten aanzien van Israël. „Wat we toch niet meemaken met die mevrouw Duisenberg…”
Een eind verder op de lijst staat de naam van Dolf Lok, overtuigd lid van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en voorheen actief binnen het GPV. „Vorig jaar heb ik voor het eerst SGP gestemd”, vertelt hij, „en dat komt omdat ik een fervent GPV’er ben.” Met „leedwezen” heeft Lok het GPV zien verdwijnen in de ChristenUnie. „De bandbreedte van die partij is mij te groot. Dat gaat van redelijk orthodox-reformatorisch tot zeer modern evangelisch. Daardoor wordt de gemeenschappelijke noemer erg smal.”
De „oude GPV-geluiden” vindt Lok in de huidige omstandigheden nog het best vertolkt door politici van de SGP. Met die partij is hij het „niet voor 100 procent eens”, maar hij herkent zich goed in het „heel principiële geluid” dat de staatkundig gereformeerden in de Kamer laten horen. De reden dat hij via het RD ook anderen aanbeveelt op de SGP te stemmen, is dat hij tegenwicht wil bieden aan de verleiding om het CDA te helpen de grootste te blijven. „Het CDA heeft baat bij een heel sterke duwboot ter rechterzijde.”
Tot zover de opvallendste namen op de lijst. Vervolgens zijn er ook namen te noemen van mensen die er ook wel op hadden gewild, maar niet zijn gevraagd. De orthodox-Joodse rabbijn R. Evers bijvoorbeeld, die onlangs in een forumdiscussie verklaarde zeer veel sympathie voor de SGP te hebben. „Ik had me absoluut niet geschaamd om op die lijst te staan”, zegt hij desgevraagd. „Ik zou het waarschijnlijk hebben gedaan.”
Daarmee wil Evers niet zeggen dat hij geen sympathie heeft voor de ChristenUnie. Als het erop aankomt zal hij alledrie de christelijke partijen steunen. Maar over SGP-kamerlid Van der Staaij wil hij wel kwijt dat die het hart van de Joodse gemeenschap in Nederland heeft gestolen. „Vorige week was hij hier in Amsterdam voor een debat over het Midden-Oosten. Wat hij daar zei, was ons uit het hart gegrepen.”
Verder ziet Evers belangrijke parallellen tussen de SGP en de Joodse orthodoxie. Een samenvatting van het staatkundig gereformeerde verkiezingsprogramma ligt binnen handbereik. „Over abortus en euthanasie, over huwelijk en gezin, over genetische manipulatie en over proefdieren, we denken er precies hetzelfde over. De SGP is een duidelijk beginselvaste partij en dat spreekt ons aan.”
En dan is er Martin Ros, de uitgever die negentien jaar lang adjunct-hoofd was van de Arbeiderspers. Op de radio, waar hij elke zaterdagochtend te horen is, verklaarde hij zijn liefde voor het „bevindelijke geluid”, dat hem „weldadig in de oren” klinkt. Graag bekent hij dat hij al verschillende malen SGP heeft gestemd, ondanks zijn socialistische achtergrond. „Ja, dat kun je zonder risico doen, want ze halen toch nooit meer dan drie zetels.”
Ros wil de SGP graag aanbevelen, maar zegt er voor de eerlijkheid wel bij dat hijzelf ditmaal op de SP gaat stemmen. Uit protest tegen de neoliberale koers van PvdA-leider Bos. „Die had aan het begin van de campagne, toen de SP nog op twintig zetels stond, onomwonden de linkse vlag moeten hijsen. Maar hij wil liever met het CDA. Daar ga ik tegen protesteren.”