De stichting Freule Lauta van Aysma, opgericht door de hervormde gemeente in Veenendaal, leende in de jaren tachtig 10,5 miljoen euro bij de Nederlandse Waterschapsbank (NWB) voor de bouw van 73 appartementen. In 1999 kreeg ze geld van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) om de lening bij de NWB in 2002 af te lossen. Dit geld werd echter in een dubieus beleggingsproject in Amerika gestoken. Daar verdween 10 miljoen euro, waardoor de NWB-lening niet meer kon worden afgelost.De gemeente Veenendaal stond borg voor die lening en heeft in 2003 het bedrag aan de bank betaald. De gemeente is al jaren bezig die schade te verhalen. Ze stelde stichtingsbestuurders, adviseurs, de accountant en ING aansprakelijk.

De drie bestuurders en twee adviseurs van de stichting zijn tegen hun veroordeling in beroep gegaan. De zaak dient waarschijnlijk eind dit jaar. De gemeente legde beslag op de woningen van de bestuurders, maar wacht het vonnis af.

De gemeente verloor rechtszaken tegen de BNG en de accountant. „Dat laat zien hoe ongewis de uitkomst van de procedures is”, zei wethouder drs. W. van Maanen vrijdagmorgen. „Daarom wilden we de kwestie met de ING Bank afronden, ook omdat het slechts een zakelijk geschil is: de ING Bank is niet de schurk.” Gemeente en ING zijn het erover eens dat geen van beide partijen debet is aan de ontstane schade.

In januari 2007 veroordeelde de rechtbank in Utrecht ING tot betaling van 12,7 miljoen euro aan de gemeente. ING had bemiddeld bij de hoogrentende dollartransactie van de stichting. Volgens de rechtbank heeft de bank niet de voorgeschreven procedure gevolgd en werd de bankgarantie afgegeven door iemand die daartoe niet bevoegd was.

De ING Bank ging tegen het vonnis in beroep. Gemeente en bank hebben nu afgesproken de procedure te beëindigen. Van de 12,7 miljoen die de bank inmiddels betaalde, mag de gemeente 8,6 miljoen houden: de helft plus rente plus proceskosten. ING zal in Nederland geen procedures meer voeren, terwijl de gemeente de buitenlandse processen aan ING overlaat. Op 2 juli beslist de gemeenteraad over de deal.

Vorige week kwam het nieuws van de schikking naar buiten via de website van een lokale krant. Volgens de gemeente had dit ernstige gevolgen kunnen hebben: ING had de overeenkomst kunnen annuleren. Waar het lek zat, is niet duidelijk. De gemeente doet nu aangifte. Tegen de journalist van de krant zei burgemeester mr. T. Elzenga dat hij overleg over het publiceren van een primeur heeft gemist.