Binnenland

Kabinet financiert eigen verzet

Vroeger gaven alleen de dominee en de pastoor een stemadvies. Nu proberen ook andere maatschappelijke spelers de verkiezingsuitslag te beïnvloeden. Beter dan werkgevers, vrienden van Israël en conservatieve christenen slagen actiegroepen en vakbonden erin de kiezer in de gewenste richting te duwen. Hoe het kabinet het eigen verzet financiert.

Jaap de Wreede
17 January 2003 21:40Gewijzigd op 14 November 2020 00:04

In het jaar 2002 werd Pim Fortuyn volgens de peilingen bijna minister-president. Dit zou in het nadeel zijn geweest van de vakbonden, de progressieve derdewereldbeweging, de migrantenorganisaties en zo’n beetje alles wat links is en gesubsidieerd wordt.

„Ik vind jullie te drammerig, te geïdeologiseerd”, zei Fortuyn tegen het blad van een milieuorganisatie. „En die kopstukken van jullie zijn ook zo vervelend. Als ik meneer Duyvendak al zie over Schiphol, dan zet ik de televisie uit. Zo’n vre-se-lij-ke man!”

Maar het meest schrokken de linkse partijen nog van Fortuyns populariteit. Dus alle troepen werden gemobiliseerd om zijn verkiezingszege tegen te gaan. De radicale onderzoeksgroep Kafka probeerde Fortuyns partij in verband te brengen met extreem rechts. Journalisten met een PvdA-lidmaatschap kozen voor negatief getoonzette stukken.

Keer het Tij
Activisten gooiden taarten met uitwerpselen en braaksel naar de verguisde lijsttrekker. Maar het schokkendst was een geplande demonstratie waarbij volgens berichten vooraf mogelijk een aanslag zou worden gepleegd op het huis van Fortuyn.

De PvdA en GroenLinks betaalden mee aan deze anti-Fortuyn-demonstratie, die op 11 mei in Fortuyns woonplaats Rotterdam zou plaatshebben. Ook de FNV, waarvan de toenmalige PvdA-premier Wim Kok in de jaren zeventig voorzitter was, en de Novib, waarvan PvdA-lijsttrekker Melkert in de jaren tachtig directeur was, zouden meelopen.

De demonstratie is er nooit gekomen. Fortuyn werd vijf dagen voor de geplande datum doodgeschoten door een milieuactivist uit de kringen van GroenLinks.

Ook tijdens de huidige verkiezingsstrijd maken non-gouvernementele organisaties en de politici die hen financieren gebruik van elkaar. Een ’actieconferentie’ in november vorig jaar op de Universiteit van Amsterdam illustreert deze samenwerking. De activisten hadden namelijk een lijsttrekkersdebat georganiseerd tussen de SP, GroenLinks en de PvdA. Meer keus is er kennelijk niet volgens de organisatie van de dag, platform Keer het Tij.

Palestina Komitee
In deze koepelorganisatie, die actie voert tegen het kabinet-Balkenende, zijn naast tal van actiegroepen de SP, GroenLinks en de PvdA aangesloten; precies de partijen die mochten meedebatteren. Veel andere organisaties die zich bij Keer het Tij hebben aangesloten, hebben banden met een van deze partijen.

Het anti-Israëlische Palestina Komitee is een mooi voorbeeld. De voorzitter van de pressiegroep, Wim Lankamp, is tegelijkertijd voorzitter van GroenLinks in Delft. In november 2002 sprak Lankamp in het gesubsidieerde migrantencentrum Emcemo een zaal vol moslims toe. Hij raadde ze aan om op GroenLinks of de SP te stemmen.

Emcemo zelf is ook lid van Keer het Tij, evenals van het XminY Solidariteitsfonds, dat linkse en extreem linkse projecten over de hele wereld financiert. De huidige coördinator is Hans van Heijningen, tevens nummer 13 op de kandidatenlijst van de SP. Het zal dan ook niemand verbazen dat bij een SP-stalletje in Utrecht onlangs folders van XminY werden uitgedeeld.

De manipulaties achter de schermen hebben niet altijd effect. Begin vorig jaar dreigde Mohammed Rabbae op een onverkiesbare plaats op de kandidatenlijst van GroenLinks voor de Tweede-Kamerverkiezingen te komen. Het Samenwerkingsverband van Marokkanen en Tunesiërs in Utrecht, een gesubsidieerde gesprekspartner van de regering waarvan Rabbae zelf bestuurslid was, kwam in actie. In een brief verzocht voorzitter S. Bouddouft aan zijn achterban om GroenLinks te vragen om Rabbae op plaats vijf of hoger te plaatsen. „De bijgevoegde oproep kunt u daarvoor als voorbeeld gebruiken.”

Ook stuurde Bouddouft een brief aan afdelingen van GroenLinks, waarin hij stelde: „Het vertrouwen dat veel kiezers in hem hebben en zijn uitgebreide netwerk hebben veel kiezers naar GroenLinks weten te trekken, zowel bij landelijke als lokale verkiezingen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 1994 werd zelfs over het Rabbae-effect gesproken.”

De inspanningen mochten niet baten. Rabbae vond zijn plaats te laag en trok zich terug.

Subsidie
Het meest agressief in zijn aanpak is Keer het Tij-lidorganisatie Milieudefensie. Deze milieuorganisatie plakte in de openbare ruimte affiches die opriepen niet op het CDA of de VVD te stemmen. Ook doet Milieudefensie het in duurbetaalde radiospotjes voorkomen alsof het huidige kabinet een ramp voor het milieu is.

Deze organisatie kreeg in 2002 meer dan zo’n 6,5 miljoen euro subsidie. Zo financiert dit kabinet het eigen verzet. Van minstens één partij zijn hierover geen kritische kamervragen te verwachten: GroenLinks. Wijnand Duyvendak, nummer 3 op de lijst van GroenLinks, was zelf directeur van Milieudefensie tussen 1999 en 2002.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer