Als inleider van de eerste publieke avond van het Platform voor Religie en Democratie betrok Cliteur het standpunt dat gelovigen te vaak verdoezelen dat zij zich op gespannen voet bevinden met de grondslagen van de moderne democratie. Volgens hem zijn er uiteindelijk maar twee consistente posities: of je kiest met het fundamentalisme voor de theocratie, of je bekeert je tot een moraalloze godsdienst zonder publieke pretenties.

Volgens Cliteur zijn belangrijke hoofdstromen binnen het Jodendom en het christendom overgegaan tot het laatste. Eigenlijk onderscheiden zij zich nauwelijks van oude denkers als Epicures of Spinoza, die niets hebben met een God Die algemene wetten dicteert. Het geloof is in hun geval weinig meer dan sentimentalisme. „Als ds. C. ter Linden het heeft over het verschijnen voor Gods aangezicht, neemt hij dat zelf al niet letterlijk.”

De hoofdstroom binnen de islam heeft die omslag naar het standpunt van de Verlichting niet meegemaakt. Daarom moet de overheid bij de integratie van moslims een „publieke moraal stimuleren die niet gebonden is aan enige religieuze confessie”, aldus Cliteur. „De band tussen religie en moraal moet worden doorgeknipt.” Cliteur ziet niets in het standpunt van burgemeester Cohen van Amsterdam, die religie wil benutten bij het integratieproces.

De humanistische rechtsfilosoof kreeg bijval van LPF-lijsttrekker Herben en VVD-kamerkandidaat Van Schijndel. Volgens Herben is het voor de dialoog tussen mensen van verschillende levensovertuigingen nodig om „universele waarheidspretenties op te geven.” Het geloof moet wat hem betreft „niet betogen, gepast zwijgen is vaak beter.” Getuigen moet het geloof doen met de daad, vindt Herben.

Van Schijndel noemde het „een gebrek aan respect” als overheidsfunctionarissen proberen aan te sluiten bij religieuze opvattingen die zij zelf verwerpelijk vinden. Volgens hem moet worden gestimuleerd dat burgers zich in de eerste plaats Nederlander voelen en pas daarna onderdeel van een godsdienstige stroming. „Vereenzelviging met de Nederlandse rechtscultuur en geschiedenis is nodig.”

Deze standpunten stuitten op heftig verzet van niet alleen CDA-kamerlid Ferrier, maar ook van haar collega’s Albayrak (PvdA) en Azough (GroenLinks). Azough noemde het „een intellectueel onwaardig” om de zaken zo te „versimpelen” als zouden religie en democratie tegenovergestelde concepten zijn. Dat mensen als Cliteur hun seculiere moraal willen opdringen, noemt zij „militant modernisme.”

Albayrak zei dat zij zich het afgelopen jaar als gevolg van alle gepolariseerde integratiedebatten meer dan ooit moslima is gaan voelen. Haar probleem met VVD en LPF is dat die partijen net als zijzelf de extreme uitwassen van religies willen bestrijden, maar ondertussen een „aanval doen op het geheel.” Volgens haar is dat respectloos en leidt het tot verdere radicalisering.

Albayrak verdedigde burgemeester Cohen, die gebruik wil maken van de „innerlijke kracht” van religies om het integratieproces te bevorderen. Volgens haar zou Cliteurs afwijzing daarvan terecht zijn als „wetenschappelijk bewezen kan worden dat God niet bestaat.” Zolang dat niet het geval is, moeten mensen als Cliteur niet doen alsof zij de wijsheid in pacht hebben en alsof religieuzen achterlijk zijn, vindt Albayrak.

Temeer daar ChristenUnie en SGP niet waren uitgenodigd, bleef het debat cirkelen rond de positie van integrerende islamieten. Daarom bleef de vraag onbeantwoord of de linkse partijen zich in het debat met VVD’ers en LPF’ers ook zouden opwerpen als beschermers van bijvoorbeeld de gereformeerde gezindte. Wel maakten Azough en Albayrak duidelijk dat zij niets op hebben met „het misbruik van religie.”

Dan gaat het bijvoorbeeld om onderdrukking van vrouwen. Concrete incidenten moeten worden bestraft, aldus Azough en Albayrak. Verder moet een „respectvolle dialoog” tussen overheid en religieuze groepen leiden tot emancipatie. PvdA en GroenLinks geloven er vast in dat de zachte krachten binnen godsdiensten een dergelijke ontwikkeling mogelijk maken. Wat hun plannen zijn als dit niet lukt, kwam niet aan de orde.