„Mijn hele peloton verdient de Willemsorde”
Als Nederlandse commando leverde kapitein Marco Kroon (38) in 2006 huzarenstukjes in de Afghaanse provincie Uruzgan. Morgen speldt koningin Beatrix hem daarvoor de zeldzame Militaire Willemsorde op. „Mijn hele peloton verdient die erkenning.”
De militair uit Den Bosch had al in zijn kinderjaren iets met het leger. „Ik speelde soldaatje, bedacht strategieën en wierp me op als leider. Toen al en ook nu nog mag ik graag mensen aansturen. In het leger komt die eigenschap heel goed van pas.”Meer dan eens leidde Kroon in Afghanistan zijn mannen in het heetst van de strijd, waarvoor hij morgen de Willemsorde ontvangt. Details over zijn optreden in Uruzgan geeft Defensie niet, maar een van die acties staat beschreven in het militaire blad Carré.
In de zomer van 2006 moet de Brabander met zijn peloton commando’s en een Australische eenheid de dreiging vanuit de Baluchivallei van talibanstrijders indammen. Zo’n dertig Nederlandse special forces moeten dwars door de vijandelijke linies optrekken.
Vooraf roept Kroon zijn mannen in een moment van bezinning bij elkaar. „We beseften dat het mogelijk was dat een van ons niet levend zou terugkeren. Het was doodstil, indrukwekkend. Het leek alsof we een begrafenis bijwoonden.”
’s Nachts trekken de commando’s met nachtkijkers te voet de vallei in. Plotseling komt een groep talibanstrijders hun tegemoet. Ze stuiten op de Nederlandse special forces, die intussen dekking hebben gezocht. De militairen kunnen geen kant meer op.
Als de taliban op enkele tientallen meters zijn genaderd, laat Kroon het vuur openen. Hoewel de commando’s geluiddempers gebruiken, alarmeert het geschreeuw van gewonde talibanstrijders de rest van de opstandelingen, die massaal toestromen.
Het gevecht wordt heviger. De munitie raakt op. Kroons peloton zit in een penibele situatie. Hij vraagt luchtsteun aan. Die is niet zonder risico. Granaten uit de snelvuurkanonnen van een AC-130-vliegtuig slaan op niet meer dan 50 meter van de Nederlandse eenheden in de grond.
Granaatscherven suizen door de duisternis over hun hoofden. Iedereen ligt in dekking, behalve Kroon en een collega die moeten controleren of de doelen wel worden geraakt.
De commando’s weten een schuilplaats te bereiken waar ze de nacht kunnen doorbrengen. Later die nacht volgt opnieuw een zwaar vuurgevecht met de taliban, die tevergeefs een tegenaanval doen. In totaal treffen de Nederlandse militairen na het gevecht achttien gedode vijandelijke strijders aan.
Uit sporen blijkt dat de taliban tijdens hun terugtocht gewonden en mogelijk ook doden hebben meegenomen.
De nachtelijke actie tegen de taliban is niet de enige heldendaad in Afghanistan waarvoor Kroon wordt onderscheiden. Zo koos hij in een ander gevecht tegen een overmacht van vijandelijke eenheden de aanval om een zwaargewonde medestrijder te redden.
De Bosschenaar –een kleinkind van een Britse militair die in 1945 een van de bevrijders was van Den Bosch– zegt verrast te zijn door de hoge onderscheiding die hij morgen krijgt. „Voor mijn gevoel was de Willemsorde altijd gekoppeld aan mensen die heldendaden verrichtten in de Tweede Wereldoorlog. Nu sta ik ineens in dat rijtje, een gewone jongen uit de volksbuurt. Het is een grote eer om de Willemsorde te krijgen, maar eigenlijk zouden er morgen dertig mannen moeten staan. Mijn hele peloton verdient die erkenning.”
Kroon kan nog maar nauwelijks wennen aan het idee dat zelfs mensen die hoger in rang zijn bij formele gelegenheden straks voor hem moeten salueren.
Tot hen hoort ook commandant der strijdkrachten generaal Peter van Uhm. Met een lach: „Als de situatie zich voordoet dat wij elkaar formeel begroeten, probeer ik hem in elk geval voor te zijn.”
Curriculum vitae Kroon
Geboren: 15 juli 1970 in Den Bosch.
Woonplaats: Den Bosch.
Gezinssituatie: vriendin, twee zoons van 13 en 5 jaar.
Opleiding: mavo en havo.
Loopbaan: Korps Mariniers, 17e Pantserinfanteriebataljon in Oirschot en Korps Commandotroepen.
Uitzendingen: Irak (1991), Cambodja (1993), Bosnië (1996, 2000 en 2003), Irak (2004), Afghanistan (2005, 2006 en 2007).