Volgens het hof ontbreekt een deugdelijke wettelijke grondslag voor een dergelijk verbod in horecazaken zonder personeel. De asbakken kunnen echter nog niet definitief weer op tafel in zaken zonder personeel, want het openbaar ministerie kondigde meteen aan tegen de uitspraak in cassatie te gaan.Ook loopt bij het hof in Leeuwarden nog een vergelijkbare zaak tegen het Groningse rookcafé de Kachel. Minister Klink (Volksgezondheid) zei in een reactie dat de controle op het verbod door de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) voorlopig gewoon gehandhaafd blijft.

De kleine cafés, verenigd in de stichting Red de Kleine Horeca Ondernemer (KHO), toonden zich blij met de uitspraak. „Het is terecht dat het hof inziet dat de wet klungelig in elkaar is geflanst. Het gelijk is aan onze zijde”, stelde bestuurslid T. Wurtz.

„Dit is super. Hier hebben we elf maanden voor geknokt”, zei een woordvoerder van het comité Buigen of Barsten, waarin een groep Bredase cafés zich heeft verenigd. Koninklijk Horeca Nederland sprak van „een steun in de rug voor de kleine horeca.”

Stichting Volksgezondheid en Roken Stivoro zei de uitspraak van het hof jammer te vinden. „Maar het gaat hier wel om een heel kleine groep. Gelukkig blijft 90 procent van de uitgaansgelegenheden in Nederland definitief rookvrij”, aldus voorzitter L. van Gennip. Ook het Astma Fonds toonde zich teleurgesteld, al is volgens het fonds door de uitspraak niet aan het rook­verbod getornd.

Stichting KHO, waarbij circa 1200 kleine kroegen zijn aangesloten, kondigde gisteren een forse schadeclaim tegen de staat aan. Volgens de stichting is na de uitspraak van gisteren de weg vrij om compensatie te vragen voor de omzet die ondernemers de afgelopen maanden misliepen. Hoe hoog de claim precies wordt is niet bekend, „maar reken erop dat het kabinet één JSF kan afbestellen. Het gaat om een substantieel bedrag”, aldus Wurtz.

De VVD en PVV in de Tweede Kamer vroegen dinsdag een spoeddebat met minister Klink aan over de gevolgen van de uitspraak. Dat debat zou deze week nog moeten plaatshebben. VVD-Kamerlid Zijlstra ziet in de uitspraak van het hof een bevestiging van zijn pleidooi om kroegen zonder personeel uit te zonderen van het rookverbod. De PVV wil af van het gehele rookverbod.

Voor coalitiegenoot PvdA blijft het rookverbod het uitgangspunt, al is volgens Kamerlid Bouwmeester wel een nieuwe situatie ontstaan. „Blijkbaar voldoet de wet nu niet.” Bouwmeester zei van minister Klink te willen horen of een rookverbod voor cafés zonder personeel nog wel wettelijk is te regelen.

De bewindsman stelde de afgelopen maand vast dat er twee rechterlijke uitspraken inzake het rookverbod zijn die haaks op elkaar staan. In tegenstelling tot de rechtbank in Breda oordeelde de rechtbank in Groningen dat een cafébaas die geen personeel in dienst heeft terecht is beboet vanwege een overtreding van het rookverbod.

Klink zei dat er nog geen sprake is van het failliet van het gehele rookverbod als het hof een streep zou zetten door het rookverbod voor kleine cafés. Hij wilde nog niet aangeven wat hij in dat geval gaat doen.