Niet meer kunnen koken, onrealistisch positief denken of altijd tegen de linkerdeurpost aanbotsen. Het is een greep uit de gevolgen die een beroerte kan hebben.Fasotti, werkzaam in de Sint Maartenskliniek in Nijmegen, zit voorlopig dan ook niet zonder werk, als je de cijfers bekijkt. „In 2008 kregen zo’n 30.000 Nederlanders een beroerte. En dat aantal stijgt jaarlijks.”

Daarmee is de beroerte –medische term: CVA– de derde doodsoorzaak in westerse landen. „Dat is sociologisch wel te verklaren”, aldus Fasotti. „Onze levensstijl speelt mee. En meer mensen worden ouder, terwijl ze ook nog eens een hogere leeftijd bereiken.”

Deze dubbele vergrijzing leidt tot een toename van het aantal beroertes. „Bij een infarct is er sprake van een stolsel dat het bloedvat blokkeert. Bij een bloeding bezwijkt de wand van het vat. Het heeft allemaal te maken met de conditie van de bloedvaten. Die zijn bij een baby zo glad als een spiegel. Maar bij een oudere persoon zijn ze soms helemaal dichtgeslibt door alle afvalstoffen.”

Het belang van een gezond levenspatroon kan dan ook niet vaak genoeg worden benadrukt, zegt Fasotti: „Niet roken, matig drinken, gezond eten en genoeg bewegen. Mijn kinderen roken allebei. Ik hou ze steevast voor dat ze daardoor niet alleen het risico op kanker verhogen, maar dat ze ook hun bloedvaten ruïneren.”

Wat is de schade na een beroerte?
„Je kunt de gevolgen zien op drie manieren: het gevoel in en de controle over een helft van het lichaam vallen weg, dat is de sensomotorische kant. Er is ook cognitieve uitval: de informatieverwerking verloopt trager, er kunnen spraakproblemen ontstaan. Ten slotte is er de emotionele schade: iemand is overoptimistisch, of juist erg depressief. Vaak gaat het om een combinatie van klachten op deze drie terreinen. Dat is ook afhankelijk van de plaats van het CVA.”

Zijn deze gevolgen te verhelpen?
„Dat is lastig te bepalen. Er zijn veel behandelmogelijkheden. Hier geven we eerst de ”dagelijksleventherapie”, waarbij we mensen opnieuw leren om zich te wassen, aan te kleden, te zitten en te eten. Op cognitief gebied hebben we trainingen om verstrooidheid tegen te gaan. Hierbij wordt vaak ook de naaste familie betrokken.”

Pas in de derde fase is er sprake van opnieuw thuis komen wonen. Fasotti: „Dat is de confronterende fase. Vaak komen mensen er dan pas goed achter wat ze wel en niet meer kunnen.”

De revalidatiearts prijst zich gelukkig met het huidige wetenschapsniveau. „Er worden steeds weer nieuwe revalidatiemethodes ontwikkeld. Er is na een beroerte nog zo veel herstel mogelijk. Zo zijn er computerprogramma’s om mensen dagelijks aan hun afspraken te herinneren. Een soort extern geheugen.”

Ook de virtuele wereld biedt uitkomst: „Mensen met een halfzijdige verwaarlozing zien bijvoorbeeld geen vuil op de linkerkant van hun kleding of lopen standaard tegen linkerdeurposten. Ze kunnen dan trainen met een bril die een virtuele wereld laat zien. Daar moet je dan met je rolstoel doorheen rijden.”

Ook weer leren koken is een hele toer, weet Fasotti. „Iemand heeft bijvoorbeeld snel een zoutvaatje nodig. Even pakken lukt dan niet. Daarom leren we mensen alles van tevoren te overdenken en de ingrediënten alvast klaar te zetten.”