Aan het begin van deze regeerperiode gingen de paarse partijen er nog van uit dat de groei van het aantal arbeidsongeschikten afgevlakt kon worden. Het omgekeerde is gebeurd. De groei van het aantal WAO’ers nam niet alleen absoluut, maar ook relatief toe, zodat het inmiddels in de buurt van de 1 miljoen komt.

Dat de afgelopen vier jaar voor de WAO eigenlijk een verloren periode zijn geweest, daarover zijn de meeste fracties het wel eens. SGP-woordvoerder Van der Staaij: „We hebben een periode van een groeiende economie en een krappe arbeidsmarkt achter ons. We haalden arbeidskrachten uit het buitenland en herintredende vrouwen werd zelfs een fikse premie in het vooruitzicht gesteld. Als het ooit mogelijk is geweest arbeidsongeschikten te reïntegreren, dan was het in deze tijd. Maar de regering heeft de beste jaren voorbij laten gaan.”

Teleurgesteld
De vraag is wie de traagheid van de afgelopen jaren te verwijten valt. De PvdA wijst vooral naar de staatssecretaris. Zo actief als minister Vermeend was bij de aanpak van bijstandsfraude, zo traag was Hoogervorst bij de aanpak van de WAO. „De staatssecretaris heeft wel wat gedaan, maar het had allemaal beter, sneller en effectiever gekund. Wij zijn buitengewoon teleurgesteld”, aldus mevrouw Smits.

Haar uitlatingen deden VVD-kamerlid Wilders in woede ontsteken. „Als er iemand is die de afgelopen vier jaar in een diepe winterslaap heeft doorgebracht en alle WAO-plannen heeft gefrustreerd, dan bent u het wel. U maskeert uw eigen onvermogen.”

Ook D66-kamerlid Bakker nam het de PvdA kwalijk dat zijn fractie en die van de VVD zich na 1998 steeds tot „de vrienden van het CDA” moesten richten als ze iets rond de WAO wilden regelen.

De PvdA gaat nu wel akkoord met het voorstel van de commissie-Donner om alleen volledig arbeidsongeschikten nog het recht op een WAO-uitkering te geven. In het voorjaar verwierp de partij dit onderdeel van het Donner-plan nog en bepleitte zij het handhaven van een bijzondere uitkering voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Nu de PvdA de kern van ’Donner’ ondersteunt, is een grote kamermeerderheid ontstaan voor substantiële verandering van de WAO.

Deze week werkt de Sociaal-Economische Raad aan de afronding van zijn advies over de WAO. Pas als dat advies openbaar komt, kan de politiek nadere stappen nemen. Echt ingrijpende veranderingen in de wetgeving zullen naar verwachting echter pas in een volgende kabinetsperiode plaats kunnen hebben.

Werktijdverkorting
SGP-woordvoerder Van der Staaij vroeg dinsdag de aandacht van de bewindslieden voor het proefschrift van dr. W. A. Zondag. Van der Staaij zou graag een reactie van het kabinet hebben op de door deze wetenschapper gedane aanbevelingen met betrekking tot werktijdverkorting. „Zou een ruimere inzet van dit instrument niet voor de hand liggen, gelet op de goede ervaringen in het buitenland en de neergaande fase in de conjunctuurcyclus?” zo vroeg de SGP’er aan minister Vermeend.