Burgemeester J. A. M. L. Houben van Barneveld: „Een APV weerspiegelt de lokale kleur. De gemeente probeert gebiedend en verbiedend het gedrag van haar inwoners te beïnvloeden. De gemeenteraad is van mening dat ze een moreel en ethisch appel op de inwoners mag doen om in het openbaar niet te vloeken. Dat draagt bij aan het tegengaan van grof en kwetsend taalgebruik.”Burgemeester J. P. Lokker van Bodegraven: „Het vloekverbod heeft een appellerende functie. De gemeenteraad in Bodegraven kent een fors deel van de bevolking dat aangeeft dat Gods naam niet ijdel moet worden gebruikt. Formeel zou het vloekverbod kunnen worden gehandhaafd. Maar in de praktijk komt dat niet voor. Het vloekverbod is geen speerpunt. De politie moet keuzes maken. Zaken als woninginbraak en fietsendiefstal gaan voor. We hebben geen 100.000 agenten die overal op kunnen letten.”

Burgemeester F. A. de Lange van Elburg: „Op het vloekverbod kan iedereen worden aangesproken. Elburg is een overwegend christelijke samenleving. Zeker de helft van de bevolking ervaart het als zeer pijnlijk als Gods naam wordt gelasterd. Ik durf de stelling aan dat het vloekverbod op breed draagvlak kan rekenen. Ik doel dan niet alleen op actieve leden van de kerken, maar ook op mensen die niet actief hun geloof praktiseren of geen geloof aanhangen maar die zich toch goed kunnen vinden in het respecteren van ieders overtuiging. Wij streven ernaar om in Elburg met elkaar in harmonie te leven, waarin iedereen vrij is in zijn overtuiging en niet gekrenkt hoeft te worden in zijn of haar gevoelens.”

Burgemeester W. P. Omta van Ermelo: „Het vloekverbod heeft vooral een symbolische functie. Een meerderheid van de gemeenteraad wil daarmee aangeven: Je gebruikt Gods naam niet verkeerd. Je vloekt niet. Die stellingname van de gemeenteraad vind ik zeer te respecteren. Ik sta daar vierkant achter.

Formeel kun je het vloekverbod handhaven, maar in de praktijk gebeurt dat niet. Als de politie iemand voor vloeken zou beboeten en het openbaar ministerie zou die zaak voorgelegd krijgen, dan zou het openbaar ministerie zo’n zaak seponeren. Wanneer iemand tijdens bouwwerkzaamheden een blok beton op zijn been krijgt en hij vloekt, dan wordt hij echt niet gearresteerd. Als een burger op straat een lelijke vloek uit en twee agenten horen dat, dan lopen die door en doen verder niets. Hooguit kijken ze zo’n man meewarig aan.

Het is wat anders als iemand overlast veroorzaakt door zich bijvoorbeeld in een winkelstraat als een idioot te gedragen en misschien ook te vloeken. Dan kan zo iemand naar het politiebureau worden meegenomen.”

Gemeentewoordvoerder B. Brand van Goedereede: „Blijkbaar wordt het vloeken in de APV niet toegestaan. Dat is destijds zo in die verordening terechtgekomen. Handhaving heeft een lage prioriteit. We hebben onze handen vol aan handhaving van andere zaken in de gemeente.”

Burgemeester D. R. van der Borg van Graafstroom: „De raad heeft onlangs de APV met daarin het vloekverbod opnieuw vastgesteld. Het is belangrijk een signaal naar de inwoners af te geven. Je misbruikt de naam van God niet. Vloeken doe je niet, dat is een kwestie van innerlijke beschaving.”

Burgemeester M. J. D. Jansen van Krimpen aan den IJssel: „Het vloekverbod is in de handhavingspraktijk een symboolbepaling. In het maatschappelijk verkeer is het ongewenst mensen te kwetsen door te vloeken of te schelden.”

Waarnemend burgemeester M. Houtman van Nieuw-Lekkerland: „Het vloekverbod heeft een symbolische functie. De raad heeft het recht zo’n bepaling te handhaven. Ik heb daar helemaal geen moeite mee. Het vloekverbod wordt niet gehandhaafd, wel kan het een preventieve werking hebben. Er zijn wel meer bepalingen in de APV die een symbolische functie hebben en waartegen de gemeente in de praktijk niet handhavend optreedt. Zo is het, lees ik in de APV, verboden om ijsvlakten te beschadigen of te versperren. Daar doen we niets mee. Alhoewel, misschien is dat artikel toepasbaar bij een Molentocht, een georganiseerde schaatstocht in de Alblasserwaard.”

Burgemeester G. D. Renkema van Nijkerk: „Het vloekverbod in Nijkerk zegt iets over de normen en waarden die we wensen te hanteren. Er is best discussie over geweest, maar de uitkomst was dat het vloekverbod hier overeind blijft. Daarbij snappen we best dat de handhaving niet eenvoudig is. Er wordt niet opgetreden.”

Burgemeester D. H. A. van Hemmen van Nunspeet: „Met het vloekverbod willen wij het signaal afgeven dat wij respect voor opvattingen van mensen en voor godsdienstbeleving belangrijk vinden, zonder dat wij bevoogdend willen zijn.

Hoewel het in de praktijk nog niet is gebeurd, denk ik dat het wel degelijk mogelijk is handhavend op te treden. Het vloekverbod is een denkbaar instrument om iemand te beboeten. Vervolgens is het natuurlijk wel de vraag of zo’n boete in stand blijft als het komt tot een juridische procedure.”

Woordvoerder E. van Drie van de gemeente Putten: „De meerderheid van de raad heeft in september 2007 besloten dat het vloekverbod in de APV opgenomen moet blijven vanwege het moreel appel. Ook al is dit vloekverbod moeilijk te handhaven.”

Burgemeester J. Huisman van Reimerswaal: „Het vloekverbod heeft in onze gemeente een signaalfunctie. Wij hebben moeite met vloeken. Wij dragen dat ook actief uit. Op borden langs voetbalborden staan met de tekst: ”Een vloek mist elk doel”. Het is er ons niet om te doen mensen te bekeuren.”

Burgemeester B. Koelewijn van Rijssen-Holten: „Het vloekverbod biedt agenten, maar ook bijvoorbeeld de badmeester in het zwembad, de rechtsgrond om mensen aan te spreken op vloeken en onwelvoeglijke taal. Ik ben zelf wel eens in een nieuwjaarsnacht met de politie mee geweest en dan zie ik dat agenten jongeren aanspreken. Meer dan eens gaat vloeken gepaard met ander hinderlijk gedrag.”

Burgemeester J. D. Alssema van Staphorst: „Het vloekverbod in de APV biedt een rechtsgrond om mensen op te pakken als ze grof staan te vloeken, bijvoorbeeld bij een evenement. Als de openbare orde wordt verstoord. Die mogelijkheid van ingrijpen is er. Maar het is nogal verstrekkend, ik zie dat nog niet gebeuren. We hebben ook de vrijheid van meningsuiting. De zaak ligt niet zwart-wit.”

Gemeentewoorder R. Berkers van Tholen: „Het vloekverbod heeft een symbolische functie. In de praktijk wordt niemand op grond van dat verbod aangehouden.”

Burgemeester J. Kroon van Urk: „Ik vind het goed dat mensen zich ervan bewust zijn de naam van God niet ijdel te gebruiken. Wel wordt het gebruik van stevige of ruwe woorden anders ervaren dan vloeken. Of het door het verbod komt of niet, in de omgang met elkaar wordt er in Urk nauwelijks gevloekt. Wel in het uitgaansleven, maar daar is ook met de wet in de hand moeilijk vat op te krijgen.”

„Kind neemt straattaal over”

Van „mooi” tot „onzinnig.” Mensen in Ermelo reageren verdeeld op het vloekverbod in de gemeente.

Kruidige geuren waaieren over het marktplein in het centrum van Ermelo. Kaasboer en poelier stallen hun etenswaren uit in hun wagens. Ermelo is een van de zestien gemeenten met een vloekverbod in de algemene plaatselijke verordening (APV). Begin dit jaar stond de bepaling ter discussie. Uiteindelijk bepaalde een nipte raadsmeerderheid (CDA, ChristenUnie, Gemeentebelang, SGP) dat het verbod moet blijven.

Vloekverbod? Alex Bakker en zijn vriendin Nenna Haverkamp zeggen wel wat anders aan hun hoofd te hebben. Ze kregen „net” ontslag bij een metaalrecyclingbedrijf. „Dan komen er minder mooie woorden in je naar boven. Dan denk je niet aan een vloekverbod”, zegt Nenna. Alex vindt een vloekverbod „een beetje nutteloos.” „Hoe denk je dat na te leven?”

Toch vindt het stel het niet verkeerd om aandacht te vragen voor fatsoenlijk taalgebruik. Nenna: „Soms hoor ik op straat iemand dubbele donderslagen geven. Dan denk ik: Tjongejonge, dat kan wel even wat minder.” Alex hoorde pas een jongetje een meisje op zeer grove wijze uitschelden. „Dat waren kleine kinderen.” Nenna: „Heel droevig.”

John Heijboer (41) typeert een vloekverbod in Ermelo als „onzin.” „Zo’n verbod is niet te handhaven.” Wel vindt hij dat Ermelo zijn christelijke karakter moet houden. „De plaats moet niet een soort Amsterdam worden.”

Aankomend docent Brendan Livestroo (21) acht de kwestie van het vloekverbod „een beetje moeilijk.” „Zo’n verbod is moeilijk te handhaven. Het maakt nogal wat uit of iemand over een paaltje struikelt en dan wat lelijks zegt of dat iemand respectloos is tegenover de ander.” Wel maakt hij zich zorgen over het taalgebruik van kinderen. „Een kind neemt straattaal over en wil net zo stoer zijn als de grote broer. Daar moeten wij als docenten wat van zeggen.”

De 77-jarige J. Haklander uit Speuld, sjouwend met boodschappentassen, vindt dat vloeken „niks nodig” is. Ze juicht een vloekverbod toe. Of er mensen zouden moeten worden beboet, vindt ze een lastig punt. „In ieder geval niet als iemand z’n vingers tussen de autodeur krijgt. Maar als een hele groep mensen echt staat te vloeken en mensen beledigt, vind ik het wat anders.”

Blij
Fractievoorzitter Urbach van de ChristenUnie in Ermelo is blij dat het vloekverbod is gehandhaafd. „Wij vinden dat Ermelo moet uitstralen dat de naam van de Heere dient te worden geheiligd.” Urbach bestrijdt dat het vloekverbod louter een symbolische waarde heeft. „Als iemand vreselijk staat te vloeken, zou je die persoon kunnen laten afkoelen op het politiebureau.”

Fractievoorzitter De Haan van de VVD vindt het jammer dat het vloekverbod nog altijd in de APV staat. „Deze symboolpolitiek hoort daar niet thuis. Met zo’n vloekverbod scoren de christelijke partijen heel makkelijk bij hun achterban. Wij vinden ook dat mensen niet de hele dag vloekend over straat moeten lopen, maar dwing dat niet af per wet.”

De Ermelose burgemeester W. P. Omta (CDA) noemt het „zeer te respecteren” dat de raad het vloekverbod in ere wil houden. „Ik sta vierkant achter de gedachte dat Ermelo uitstraalt: gebruik Gods naam niet verkeerd en vloek niet.” Toch denkt hij dat het verbod niet is te handhaven. „Als iemand vloekt als hij een blok beton op zijn been krijgt, wordt hij echt niet opgepakt.”

Voor de 60-jarige Jan van Wijk hoeft een vloekverbod niet. „De overheid moet niet overal wetjes voor maken.” Veel belangrijker vindt hij dat burgers elkaar aanspreken en dat ouders de gewetens van hun kinderen vormen. „Dat je niet vloekt, zou erin gebakken moeten zitten.”

Arianne Berkhout (23), die haar zoontje in de kinderwagen voortduwt, vindt het „mooi” dat onder meer haar partij, de SGP, zich beijverde voor instandhouding van het vloekverbod. „Mensen weten soms nauwelijks wat voor schokkende dingen ze zeggen.”