Het wapenarsenaal van arrestatieteams groeit de laatste jaren in snel tempo. Politiesocioloog dr. Jaap Timmer, verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en aan Hogeschool Windesheim in Zwolle, constateert dat de politie veel aandacht geeft aan het gebruik van zogeheten ”less lethal” (minder dodelijke) wapens. „Een paar jaar terug is de beanbag toegelaten, een zakje met korrels dat wordt afgeschoten. Wie door zo’n zakje wordt geraakt, is zo uit het veld geslagen dat hij kan worden overmeesterd.”Daarnaast hebben de speciale eenheden sinds kort de beschikking over speciale ‘stille’ honden. De dieren worden bijvoorbeeld ingezet bij het doorzoeken van panden waarin zich gevaarlijke verdachten ophouden. De honden zijn erin getraind verdachten niet te alarmeren en kunnen verdachten vastpakken en -houden.

Timmer ziet de inzet van stroomstootwapens, die de arrestatieteams binnenkort zullen gebruiken, in lijn met het gebruik van deze niet-dodelijke attributen van de arrestatieteams. „Arrestatieteams gebruiken nu bijvoorbeeld in een zogenaamde gestoordenprocedure CO2-blussers (een soort brandblusapparaat). Het gaat dan om personen die in de war zijn en een gevaar vormen voor zichzelf of de omgeving. Door de blusser raakt de verdachte gedesoriënteerd en kunnen de agenten de persoon aanhouden. Ook gebruikt de politie vangstokken. De vangstok is een soort vork met afgeronde vormen. Daarmee kan iemand tegen een muur worden klemgezet.”

De politie-expert ziet toegevoegde waarde in het gebruik van de Taser. „Ik denk dat het een nuttig extra middel kan zijn, vergelijkbaar met de beanbag. Die schakelt ook iemand uit zonder de persoon te doden. De risico’s van een stroomstootwapen zijn kleiner dan die van een beanbag. Want als de schutter van de beanbag mist, kan het zakje doorvliegen en een ander raken. Als een Taserschot mist, geef je gewoon geen stroomstoot.”

Slachtoffers

Timmer verzet zich tegen de gedachte dat de Nederlandse politie onverantwoord zal omgaan met het stroomstootwapen. „De Taser wordt in Nederland alleen gebruikt door speciaal getrainde manschappen in speciale procedures. Dan gaan het niet over de gewone diender. Als in Nederland iemand wordt uitgeschakeld met een Taser, wordt de persoon direct overmeesterd zodat er maar één schot met het wapen nodig is. Dat is in Amerika anders. Daar lopen gewone agenten met de Taser rond en wordt soms dezelfde persoon diverse keren onder stroom gezet.”

Ook de Raad van Hoofdcommissarissen pleitte voor gebruik van de Taser in de gestoordenprocedure. Daarbij merkten de hoofdcommissarissen op dat het hoofd geen „geoorloofd trefvlak” is omdat de pijltjes daar-bij mogelijk de ogen kunnen raken.

Niet iedereen overleeft een aanval met het stroomstootwapen. Volgens mensenrechten-­organisatie Amnesty International zijn er sinds 2001 in Amerika meer dan 350 doden gevallen door het omstreden wapen. Onder de slachtoffers zijn ook jongeren.

In Bay City in de Amerikaanse staat Michigan overleed afgelopen weekend een 15-jarige jongen nadat hij was beschoten met een stroomstootwapen. Volgens de politie was er een conflict in een appartement tussen twee jongemannen. Een van hen zou een agent willen aanvallen, waarop de Taser werd gebruikt. De jongen overleed korte tijd later.

refdag.nl voor meer beschrijvingen van dodelijke incidenten met de Taser.