Dat staat in een wetsvoorstel dat de ministers Klink van Volksgezondheid, Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Rouvoet voor Jeugd en Gezin binnenkort voorleggen aan het kabinet. De wet is een van de maatregelen van de regering om te voorkomen dat jongeren onder de zestien jaar gaan alcohol gaan drinken.Het wetsvoorstel kan op steun van de Tweede Kamer rekenen. In november 2007 opperde het kabinet in een eerste brief over het alcoholbeleid een verbod op alcoholverkoop bij overtreding van gestelde leeftijdsgrenzen. Vorig najaar stemde de Kamer in met uitwerking van het plan.

De bevoegdheid om supermarkten, maar ook sportkantines, een verkoopverbod voor alcohol op te leggen, komt in handen te liggen van de burgemeesters. Nu mogen zij ook al ingrijpen, maar ze hebben geen wettelijk instrument in handen.

De winkels zijn de laatste maanden alerter op mogelijke verkoop aan te jonge kinderen. Sinds kort vragen caissières bij twijfel om legitimatie.

Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), de koepelorganisatie van de Nederlandse supermarkten, noemt de aangekondigde maatregel „achterhaald.” „Vanaf 2 maart moet iedereen die 20 jaar of jonger is zijn legitimatiebewijs sowieso al laten zien bij het aanschaffen van alcohol of tabak”, zegt woordvoerster Miranda Boer van het CBL. Door iedereen van 20 jaar en jonger te verplichten zich te legitimeren, kan worden voorkomen dat er toch alcohol en tabak aan jongeren onder de zestien jaar worden verkocht.

Boer vindt het wetsvoorstel verder „buitenproportioneel.” „De gevolgen voor een supermarkt kunnen groot zijn. Als er geen alcohol te koop is, kan een klant besluiten naar een andere supermarkt te gaan en daar ook zijn overige boodschappen te halen.”

De Stichting Alcoholpreventie (STAP) is juist blij met het wetsvoorstel. „Er wordt bij de kassa zelden naar een legitimatiebewijs gevraagd”, zegt woordvoerster Esther van den Wildenberg. Het feit dat vanaf 2 maart elke jongere zich moet legitimeren bij het aanschaffen van alcohol en tabak maakt volgens haar het voorstel niet overbodig. „Het wetsvoorstel is voor supermarkten een goede stok achter de deur om daadwerkelijk naar een legitimatiebewijs te vragen.”

Van den Wildenberg erkent dat nog steeds een vijftienjarige aan een zeventienjarige kan vragen om alcohol voor hem te kopen. „Maar de drempel voor een vijftienjarige om te gaan drinken wordt wel hoger als hij geen mogelijkheid meer heeft om zelf alcohol te kopen.”

Van den Wildenberg zegt dat het voorstel past in een pakket van maatregelen om alcoholgebruik terug te dringen. De stichting bepleit onder andere een totaalverbod op alcoholreclame.

Uit onderzoek van de Universiteit Twente in opdracht van STAP blijkt dat jongeren onder de 16 positiever zijn gaan denken over bier door de massale bierreclame op tv tijdens het afgelopen Europees kampioenschap voetbal. Voor STAP is het onderzoek aanleiding te pleiten voor een verbod op alcoholpromotie tijdens sportevenementen.

Van den Wildenberg legt overigens een groot deel van de verantwoordelijkheid voor het alcoholgebruik onder jongeren bij reclamemakers en bij ouders, die volgens haar te veel toelaten. „Je kunt een jongere moeilijk verantwoordelijk stellen voor zijn alcoholgebruik.”