Onderzoeksjournalist Bas Haan haalt in een toelichting op zijn boek ”De Deventer moordzaak – het complot ontrafeld” fors uit naar Maurice de Hond. De opinieonderzoeker heeft zich jarenlang beziggehouden met de bizarre moordzaak, waarin volgens hem niet de veroordeelde boekhouder Ernest Louwes de moord op weduwe Wittenberg heeft gepleegd, maar klusjesman Michaël de Jong.De 60-jarige weduwe werd in september 1999 om het leven gebracht. In november arresteerde de politie haar executeur-testamentair Ernest Louwes. Deze werd in eerste instantie vrijgesproken, maar in hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar cel. Het bewijs bleek later ondeugdelijk. Op basis van nieuw (DNA-)bewijs leidde een herzieningsproces toch nog tot een veroordeling. Louwes’ straf zit er in april dit jaar op.

Journalist Haan ontzenuwt in zijn deze week gepresenteerde boek „de luchtbel van roddels, geruchten, leugens en complotten die de Deventer moordzaak zijn gaan tekenen.” Haan, werkzaam voor tv-programma NOVA en eerder voor Netwerk, kritiseert onder andere de werkwijze van Maurice de Hond.

De opiniepeiler is –volgens Haan– in alle oprechtheid aan de zaak begonnen, doordat hij dacht dat er een onschuldige man vastzat. „Door publiekelijk iemand anders als dader aan te wijzen, kon hij op een zeker moment niet meer terug. Het werd toen alles of niets, de enige optie voor hem was vol te houden. De Hond doet zich voor als onbaatzuchtige, integere strijder tegen onrechtvaardigheid, maar juist op het gebied van integriteit en rechtvaardigheidsgevoel heeft hij alle fatsoensvormen overschreden. De Hond is veroordeeld wegens smaad jegens de klusjesman, dus is hij een veroordeelde misdadiger.”

Haan toont aan dat hardnekkige geruchten in de moordzaak op misverstanden berusten. De klusjesman blijkt helemaal niet gedupeerd te zijn door een testamentswijziging van weduwe Wittenberg. De journalist heeft daarvoor het oude en het gewijzigde testament met elkaar vergeleken. „Van een wijziging is geen enkele sprake.” De klusjesman heeft volgens Haan geen enkel motief voor de moord.

Volgens Haan is alles in zijn onderzoek belastend voor de veroordeelde boekhouder Ernest Louwes en ontlastend voor de klusjesman. „De keus tussen de boekhouder en de klusjesman als dader is onzinnig, de publieke veroordeling van Michaël de Jong misdadig”, schrijft hij. De „boekhouder-versus-klusjesmancampagne” heeft het zicht ontnomen op „de complexe realiteit van de Deventer moordzaak.”

Haan noemt de veroordeling van de Louwes terecht. Volgens hem is de zaak dan ook zondermeer opgelost. „Er is niet één onpartijdige strafrechtsdeskundige die nog denkt dat Louwes onschuldig is. Alle andere theorieën zijn gebaseerd op halve aannames, hele leugens en pseudowetenschappelijke prietpraat.”

Ook de boekhouder is niet overtuigd dat de klusjesman de moordenaar is, zo tekende Haan tijdens zijn laatste telefoongesprek met Louwes op.

In de eerste fase van het onderzoek zijn ernstige fouten gemaakt. Haan verwijt justitie niet een magistratelijk, waarheidsvindend onderzoek te hebben gedaan. „In plaats daarvan heeft men, toen Louwes eenmaal als verdachte in beeld was, alles op alles gezet het bewijs aan hem te koppelen. Het OM heeft toen zijn magistratelijke taak volkomen uit het oog verloren en verkwanseld. Bij de eerste veroordeling was er dus daadwerkelijk sprake van een justitiële dwaling.”