Beslagen ten ijs komen
De winter van 2003 was de laatste met een aantal schaatsdagen op natuurijs. Je zou bijna vergeten hoe het moet. Daarom: tips en trucs om beslagen ten ijs te komen.
Welke schaats is goed? In elk geval moet de schaats niet te groot zijn. Vaak wordt gedacht dat een te grote schaats perfect is omdat je dan extra sokken kunt dragen, maar te dikke sokken zorgen ervoor dat het gevoel minder wordt en dat schaatst lastiger. Bovendien kan te veel ruimte in de schaatsschoen al snel blaren opleveren. Schaatsen in dezelfde maat als gewone schoenen of zelfs iets kleiner voldoen in de regel het beste. Wat het type schaats betreft: dat is geheel afhankelijk van het doel. Volwassenen die niet goed kunnen schaatsen en het ook maar incidenteel willen doen, zijn vaak het beste af met combi-noren: lage schaatsen met hoge, stevige schoenen.
Wat voor kleding trek ik aan?
Kleding moet warm genoeg zijn, ademend, en moet liefst een beetje beschermen bij valpartijen. Bovendien moet je je er lekker in kunnen bewegen. Het beste is kleding in laagjes, zodat je desgewenst wat kunt uit- of aantrekken. Spijkerbroeken zijn ongeschikt: die worden ijskoud als ze nat zijn. Ook kun je je er vaak niet soepel genoeg in bewegen.
Hoe ga ik zo hard mogelijk?
Stevig afzetten is dé manier om snelheid te maken. Om dat vol te houden, is vooral een goede conditie belangrijk. Daarnaast is de soort schaats van invloed op de snelheid. Met hoge noren -die een lage schoen hebben- en klapschaatsen kun je je snelheid vaak nog iets opvoeren. Maar vooral gevorderden zijn in staat daar het maximale uit te halen.
Hoe voorkom ik dat ik val?
Voorkomen is lastig: vallen hoort bij schaatsen. Maar door eerst in een hoekje wat te oefenen met balanceren, remmen en draaien kan de beginnende schaatser veel valpartijen voorkomen. Daarnaast zijn er beschermende materialen te koop uit de skeeler- en skatewereld, zoals knie-, elleboog- en polsbeschermers. En dikke handschoenen zijn niet alleen lekker warm, ze zorgen ook voor een goede bescherming.
Hoe voorkom ik blaren?
Plaats voor het schaatsen een pleister op plekken waar de huid geïrriteerd raakt. Maar de beste oplossing zijn goed passende schaatsen.
Zijn er regels op het ijs?
Op natuurijs gelden de gewone regels van algemeen fatsoen. Op kunstijsbanen gelden vaak wél aanvullende regels, die ook prima toepasbaar zijn bij het schaatsen op natuurijs:
Pas je snelheid aan bij drukte.
Hak geen gaten in het ijs.
Schaats met de richting mee.
Laat niets op het ijs liggen.
Sta nooit stil op gedeelten waar plotseling achteropkomende schaatsers kunnen komen.
Wanneer is het ijs dik genoeg?
Zeker bij toertochten wordt in Nederland altijd eerst gecontroleerd of de ijsvloer dik genoeg is. Worden er tochten verreden op open water, dan zijn kleinere waterpartijen in de regel zeker stevig genoeg. Vertrouw je de dikte desondanks niet, dan is een stevige stok, eventueel met een metalen punt, een handig hulpmiddel om de dikte te testen. Verder is het belangrijk het ijs te ’lezen’. Pas op bij plotselinge kleurveranderingen in het ijs. Donker ijs is volgens kenners het sterkst, en vuilwit sneeuwijs het zwakst: dat kraakt soms niet eens als het breekt. En natuurlijk is golvend ijs heel gevaarlijk: dat kan ieder moment breken.
Wat moet ik doen als ik onder het ijs terechtkom?
Door een wak onder het ijs schieten gebeurt niet zomaar, maar het is wel een van de gevaarlijkste kanten aan schaatsen. Probeer direct terug te gaan naar de plek waar je in het water terechtkwam. Het wak is onder water herkenbaar aan een donkere plek in het ijs. Dat geldt niet als er sneeuw op het ijs ligt: dan is het wak juist lichter van kleur dan de omgeving.
Hoe bewaar ik mijn schaatsen?
Belangrijk is om het metaal direct na gebruik af te drogen en schaatsbeschermers te gebruiken bij het vervoer en bij het lopen over een harde ondergrond. Wordt er voor langere tijd niet meer geschaatst, smeer de ijzers dan in met vet, bijvoorbeeld vaseline. Bewaren direct bij een warmtebron is niet goed voor leren schaatsen.