Dat blijkt uit de vorige week gepubliceerde jaarrapportage Wet afbreking zwangerschappen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg.Tussen 2005 en 2007 steeg het aantal van dergelijke abortussen van 140 naar 227; een stijging van 62 procent.

Ziekenhuizen registeren momenteel niet of de zwangerschapsafbreking is gerelateerd aan een bij vrouwen verricht structureel echoscopisch onderzoek (SEO) dat elke zwangere vrouw sinds 1 januari 2007 standaard krijgt aangeboden. De inspectie noemt het echter aannemelijk dat een dergelijke relatie er wel is.

Veel van dergelijke abortussen vinden namelijk plaats in academische centra, vaak na doorverwijzing van een verloskundige of een ander ziekenhuis, terwijl voor de zwangerschapsafbreking ook een kinderspecialist of een klinisch genetisch centrum is geraadpleegd, aldus de inspectie. Aannemelijk is daarom dat dergelijke zwangerschapsafbrekingen plaatsvinden nadat de echoscopie en de daarop volgende, gerichte prenatale diagnostiek een aangeboren afwijking als spina bifida (open ruggetje) aan het licht heeft gebracht.

Internationaal werd het SEO al veel eerder aan zwangere vrouwen aangeboden dan per 2007. Dat Nederland daar lang mee wachtte, hing samen met de Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO). Volgens deze wet mochten alleen instellingen met een vergunning prenatale screening aanbieden naar ernstige ziekten of afwijkingen zonder behandel of preventiemogelijkheden. Maar omdat de wetgever het afbreken van de zwangerschap bij een kind met een ernstige aandoening niet zag als preventie of therapie, was het standaard aanbieden van het SEO aan zwangere vrouwen van de baan.

Volgens de Gezondheidsraad stond deze praktijk echter haaks op de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO), die het recht van patiënten op informatie en/of vervolgonderzoek vastlegt. Al in 2004 adviseerde de raad bij wijze van compromis de mogelijkheid van een screening voor te leggen aan elke patiënt. Sinds 2007 is dat ook de praktijk. Inmiddels is het SEO, ook wel bekend als de 20wekenecho, opgenomen in het basispakket.

Abortussen die worden uitgevoerd na de 24ste zwangerschapsweek moeten door artsen worden gemeld bij een speciale commissie, die het handelen van artsen beoordeelt en dat oordeel vervolgens overbrengt aan het openbaar ministerie dat vervolgens besluit over een eventuele strafvervolging. Deze commissie ontving tot dusver slechts weinig meldingen. Dit kan betekenen dat artsen een late abortus bij voorkeur nog voor de 24ste zwangerschapsweek uitvoeren om op die manier te ontkomen aan de meldingsplicht.