Nederland bereidt zich volgende week voor op de Ergst Denkbare Overstroming. Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen slaan de handen ineen om situaties met dijkdoorbraken, overstromingen, evacuaties en extreem hoge waterstanden te oefenen. Katwijk bijt het spits af.Voor Hotel Savoy in Katwijk bevinden zich twee zwakke plekken in de kustverdediging. Met man en macht vullen medewerkers van het hoogheemraadschap Rijnland dinsdag zakken met zand om het water te keren. De calamiteitenkering aan de Jan van Zwanenbrug in de Maandagse Wetering wordt binnen enkele uren handmatig gesloten.

Een landelijke, grootschalige rampenoefening in Nederland is geen overbodige luxe. Velen staat de chaotische ontruiming tijdens de hoogwaterperiode van januari 1995 nog vers in het geheugen. Halsoverkop, en zonder al te veel regie, moesten de hulpdiensten 250.000 inwoners uit hun huis halen. Eerst in de Ooijpolder (15.000 man), het Land van Maas en Waal (ook 15.000) en de Bommelerwaard (40.000). Later 140.000 inwoners in de Tieler- en Culemborgerwaard. En 1 miljoen koeien, varkens en kippen.

Twee jaar geleden kwam Den Haag tot de conclusie dat het optreden bij rampen beter moet. Onder de vlag ”Waterproef” test de Taskforce Management Overstromingen (TMO) volgende week de operationele inzetbaarheid bij waterrampen. „Het doel is om menselijk leed en maatschappelijk ontwrichting zo veel mogelijk te beperken”, aldus commissaris van de Koningin in Zuid-Holland Jan Franssen. De oefening kost 15 miljoen euro.

De oefening kent -van maandag tot en met vrijdag- elke dag een ander scenario: Watergolf (dreiging duindoorbraak), Waterloop (dijkdoorbraak en evacuatie), Waterbassin (herstel na dijkdoorbraak), Waterdamp (wederopbouw twintig dagen na de ramp) en Waterschout (communicatie bij overstromingen).

Eind volgende week moet blijken dat Nederland „merkbaar beter” is voorbereid op rampen, aldus commissaris Franssen, tevens voorzitter van de taskforce. „Dat is hard nodig. De kans op overstromingen is klein, maar de gevolgen voor inwoners kunnen verwoestend zijn.”

De provincie Gelderland wil graag de chaos van 1995 voorkomen. Gelders gedeputeerde Water, Harry Keereweer, noemt het „onbestaanbaar” dat Nederland de gevolgen van een waterramp alleen kan oplossen. „Nederland heeft bij een zeer grote overstroming hulp uit omringende landen nodig. Of zelfs van de NAVO.” Dat laatste zei directeur Don Berghuijs van de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond eerder ook al.

Niet zonder reden werkt Leerdam mee aan de oefening. In het scenario staat dinsdag de Lekdijk bij Hagestein op springen. Leerdam loopt gevaar. De hulpdiensten moeten in rap tempo 200 inwoners evacueren. Ook de bewoners van verpleeghuis Lingesteyn, gespeeld door Lotusslachtoffers, moeten in veiligheid worden gebracht. Een peloton militairen pakt de Lekdijk in.

Vrijdag treft een orkaan Nijkerk. De regio overstroomt, niet iedereen kan tijdig een veilig heenkomen zoeken, luidt het scenario. Brandweer, defensie en reddingsbrigades redden mensen van daken, duikers voeren in het Nijkerkernauw reddingsacties uit.

Het begrip Ergst Denkbare Overstroming -onder andere windkracht 12- voor de oefening doet het ergste vrezen. „Wij willen mensen niet de stuipen op het lijf jagen”, aldus Keereweer. „Maar we moeten voorbereid zijn op alles.”

Vrijdag staat Nederland weer droog. ’t Wachten is op hoogwater.