Vier ministers en tien burgemeesters van ’Marokkanengemeenten’. Dat selecte gezelschap zat woensdag in Den Haag met elkaar om de tafel. Om een eind te kunnen maken aan de aanhoudende overlast.Harde, materiële toezeggingen kregen de burgemeesters niet. Wél is er de bereidheid in het kabinet „om goed te luisteren”, zegt burgemeester Van der Knaap van Ede, die tot voor kort zelf nog deel uitmaakte van het kabinet. Daarnaast staan de neuzen dezelfde kant op: „De erkenning leeft nu breed dat de problemen in de gemeenten zelf moeten worden aangepakt.”

Er is bovendien wel degelijk de mogelijkheid om van het kabinet extra geld en politie te krijgen als het écht nodig is. Daarover is nog weinig duidelijk, al zegde minister Hirsch Ballin (Justitie) wel toe dat het korps Hollands Midden, waaronder Gouda valt, tijdelijk zes extra rechercheurs krijgt om 400 zaken weg te werken die nu nog op de plank liggen.

Burgemeester Cornelis van Gouda vroeg daarnaast meteen maar om 10 miljoen euro extra voor de problemen in Oosterwei. „Met dat geld kunnen we een structurele aanpak kiezen”, zegt Cornelis. „We hebben nu al redelijk resultaat geboekt, maar nog niet genoeg.”

Straks kent Gouda geen problemen meer met Marokkaanse jongeren?

„Erupties zullen er altijd zijn. Maar als wij als burgemeester straks meer bevoegdheden krijgen om in te grijpen, kunnen we er wel meer aan dóén.”

Die toekomstige bevoegdheden -die overigens niet het resultaat zijn van het gisteren gehouden overleg- voorzien er onder meer in dat burgemeesters probleemjongeren uit het ouderlijk gezin kunnen plukken om hen te „heropvoeden.” Ook kunnen gezinnen worden gedwongen hulp te accepteren.

Burgemeester Cornelis, die eerder wel werd verweten de Marokkaanse jongeren niet hard genoeg aan te pakken, kan niet wachten de maatregelen toe te passen. „Wij hebben gevraagd of de gemeente Gouda proeftuin mag worden voor wat betreft het ingrijpen achter de voordeur. Dat willen we heel graag.”

Marokkaanse jongeren moeten in Gouda dus op hun tellen passen.

„Het gaat om de jongeren die overlast veroorzaken. Dat heeft denk ik vooral te maken met de onderklasse. Nu ben je al de klos als je alleen maar Marokkaan bent, en zéker als je ook nog uit Gouda komt. Maar het zou best kunnen dat een toekomstige groep nieuwkomers precies hetzelfde gedrag gaat vertonen.”

Ook burgemeester Van der Knaap is voorzichtig om de problemen met Marokkaanse jongeren in de Edese wijk Veldhuizen als „typisch Marokkaans” te benaderen. „Als Kamerlid had ik veel te maken met Antillianen. Ik zie veel parallellen tussen beide groepen. Het grote verschil is…” Hij aarzelt, schudt dan resoluut zijn hoofd. „Laat ik het bij de overeenkomsten houden.”

Bent u de burgemeester die Veldhuizen van de problematiek verlost?

„Dat ga ik niet zeggen. Maar ik wil er straks wel alles aan hebben gedaan, ook al is de praktijk erg weerbarstig. Die jongeren zijn ontzettend leep. Wel zie je de problemen vaak al aankomen als je het dossier van een jongen van tien erop naslaat. In zo’n geval wil ik die jongen in een gedisciplineerde omgeving kunnen aanpakken. Nu doen we dat pas als iemand al in een justitieel traject zit.”

In Utrecht concentreren de problemen zich in verschillende wijken. Toch gaat het ook daar de goede kant op, zegt burgemeester Wolfsen. Maar of de bewuste groep Marokkaanse jongeren definitief in toom te houden valt, is voor hem de vraag. „We moeten geen grote verwachtingen wekken.”

Of hij gebruik zal maken van de mogelijkheid om in de probleemgezinnen achter de voordeur op te treden, is voor Wolfsen daarentegen géén vraag. Hij lacht. „Met beide handen.”

Kabinet toont begrip
Het kabinet toonde woensdag vooral begrip voor de burgemeesters die kampen met overlast door Marokkaanse probleemjongeren. Veel harde toezeggingen deed de regering niet.

Minister Hirsch Ballin van Justitie maakte bekend dat de politie Hollands Midden, waar Gouda onder valt, tijdelijk zes extra rechercheurs krijgt om 400 zaken weg te werken die nu op de plank liggen. Daarbij gaat het vooral om overvallen en geweldplegingen. De rechercheurs komen van de marechaussee.

Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken bekijkt of de zogeheten Marokkanengemeenten extra geld nodig hebben. Gouda heeft bijvoorbeeld 10 miljoen euro extra gevraagd voor de aanpak van de problemen in de wijk Oosterwei. De bewindsvrouw liet in het midden of Gouda zo veel krijgt. Wel gaf ze aan dat de betrokken ministeries bereid zijn een bijdrage te leveren als geld een probleem is.

Een aantal andere maatregelen is al in de maak. Zo is het kabinet bezig met een wetsvoorstel om gemeenten meer bevoegdheden te geven bij de aanpak van overlast en criminaliteit. Burgemeesters krijgen de mogelijkheid iemand een gebiedsverbod op te leggen. En de politie mag binnenkort kinderen jonger dan 12 jaar onder bepaalde omstandigheden van straat plukken en thuis afleveren. Deze maatregelen moeten in 2009 ingaan.