Geweld in Belgrado om arrestatie Karadzic
BELGRADO - Aanhangers van Radovan Karadzic hebben dinsdag in het centrum van Belgrado met geweld geprotesteerd tegen de arrestatie van de voormalige Bosnisch–Servische president. Ondanks een demonstratieverbod waren zo’n 250 aanhangers van de Servische Radicale Partij (SRS) naar het Plein van de Republiek gekomen. Zij bekogelden de politie met fakkels, flessen en stoelen uit nabijgelegen restaurants. De politie heeft enkele arrestaties verricht.
Onder de betogers was Aleksandar Vucic, de secretaris–generaal van de SRS van de ultranationalist Vojislav Seselj.De voormalige leider van de Bosnische Serviërs, Radovan Karadzic, is na twaalf jaar weer opgedoken. Maandagavond werd hij in de buurt van Belgrado gearresteerd terwijl hij onderweg was.
Zijn advocaat kondigde vanmorgen aan dat zijn cliënt tegen zijn uitlevering aan het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag beroep zal gaan.
De afgelopen jaren woonde en werkte Radovan Karadzic in Belgrado. Hij werkte in een alternatieve artsenpraktijk en huurde er een flat. Hij maakte gebruik van een valse identiteit en had een lange baard laten groeien. Dat maakten Servische aanklagers vanmorgen bekend.
De operatie om Karadzic te arresteren begon maandagmiddag; in de avond werd hij opgepakt terwijl hij onderweg was. Hij was op dat moment niet op de vlucht. De arrestatie werd mogelijk door recent verkregen nieuwe informatie, aldus de aanklagers.
De arrestatie zou zijn gebeurd op basis van een tip van een buitenlandse inlichtingendienst. Het huis waar hij zich schuilhield zou weken in de gaten zijn gehouden. Zijn advocaat, Sveta Vujacic, zei eerder dat Karadzic vrijdagochtend al werd aangehouden in een stadsbus en dat met de bekendmaking van het nieuws werd gewacht tot hij was voorgeleid.
Een andere belangrijke figuur die nog wordt gezocht in verband met het bloedbad in Srebrenica en andere gruweldaden, is de Bosnisch-Servische legerleider van destijds, ex-generaal Ratko Mladic. De andere persoon op het lijstje van het Joegoslaviëtribunaal is de voormalige Kroatisch-Servische leider Hadzic.
De arrestatie van de 63-jarige Karadzic in Servië is niet alleen voor de verdachte een onverwachte en ingrijpende gebeurtenis. Servië behoort opeens niet meer tot de duistere Balkanstaten die oorlogsmisdadigers verbergen en is welkom in Europa. De buitenlandcoördinator van de EU, Javier Solana, sprak al van „groen licht voor Servië.”
De arrestatie volgt op de recente vorming van een pro-Europese coalitieregering in Belgrado.
Het Joegoslaviëtribunaal, dat in 2010 van de geldschieters dicht zou moeten, kan bovendien weer op fondsen en belangstelling rekenen met een nieuw proces tegen Karadzic. Het historische proces draait waarschijnlijk rond de volkerenmoord in de omgeving van het Oost-Bosnische Srebrenica in juli 1995.
De nabestaanden van de slachtoffers van deze slachting zien eindelijk de hoofdverantwoordelijke berecht worden. „Dit is ten minste een genoegdoening voor de families van de slachtoffers”, zei de Bosnische moslim in het driehoofdige presidentschap van Bosnië-Herzegovina, Haris Silajdzic, vanmorgen. „Dit is een noodzakelijke reiniging opdat de mensen weten dat er recht wordt gedaan”, aldus Silajdzic.
Karadzic was een van de meest gezochte figuren in de wereld omdat hij verantwoordelijk wordt gehouden voor de volkerenmoord in Srebrenica in 1995. Het Joegoslaviëtribunaal dat twee jaar eerder was opgericht, beschuldigt Karadzic van genocide en misdaden tegen de menselijkheid. Het tribunaal slaagde er niet in vat op deze voorvluchtige te krijgen.
Nationalistische Serviërs toonden maandagavond op verscheidene plaatsen hun woede over de aanhouding van Karadzic.
De Bosnische hoofdstad Sarajevo was vannacht daarentegen het toneel van toeterende auto’s en zingende menigten. Ondanks de regen werd er urenlang op straat gefeest door Bosnische moslims.
Karadzic leeft jarenlang vermomd in Belgrado
Na de arrestatie van Radovan Karadzic zijn dinsdag steeds meer details bekendgeworden over het leven dat hij leidde in de bijna dertien jaar dat hij voortvluchtig was. De nu zeer harige Bosnisch–Servische oud–president was kennelijk zo overtuigd van de kracht van zijn gewijzigde uiterlijk dat hij regelmatig bijdrages leverde aan een gezondheidstijdschrift en een carrière als alternatief arts maakte.
Goran Kojic, chef van het blad Het Gezonde Leven (Zdrav Zivot) waar Karadzic voor werkte, liet dinsdag foto’s zien van de voormalige leider. „Het is nooit in me opgekomen dat deze man met een lange witte baard en lang haar Karadzic was", aldus een gechoqueerde Kojic. Karadzic was voor hij onderdook altijd geschoren en had een geknipte haardos.
De man die door het Joegoslavië–Tribunaal in Den Haag wordt gezocht voor onder meer het bloedbad in Srebrenica waarbij 8000 Bosnische moslims omkwamen, werkte in een privékliniek voor alternatieve geneeskunde in de Servische hoofdstad. De kliniek stond in een nieuwbouwwijk waar Karadzic ook woonde.
De Servische minister Rasim Ljajic, die belast is met samenwerking met het Joegoslavie–Tribunaal, zei dinsdag tijdens een persconferentie dat de 63–jarige Karadzic door zijn metamorfose en zijn valse identiteitspapieren vrij kon rondreizen rond Belgrado. Karadzic gebruikte de naam Dragan Dabic om hem een niet–Servische identiteit te geven.
Karadzic, die al lang werd geobserveerd, werd door veiligheidsmensen in een bus aangehouden. Volgens zijn advocaat gebeurde dat vrijdag al, maar de Servische regering zegt dat hij maandagavond werd opgepakt.
Karadzic is daarna voorgeleid voor een Servische rechter, die zijn uitlevering aan het Joegoslavie–Tribunaal gelastte. Dat heeft hem aangeklaagd voor onder meer volkerenmoord en misdaden tegen de menselijkheid.
Karadzic zal tegen de uitlevering in beroep gaan, zo verklaarde zijn advocaat Svetozar Vujajic. Hij heeft daarvoor drie dagen de tijd.
Karadzic zit op dit moment vast in een afdeling van een Belgradose gevangenis, bestemd voor oorlogsmisdadigers. Zijn broer Luka die hem dinsdag opzocht zei dat Radovan „zeer vitaal, rustig, zelfbewust en voorbereid is op alles wat hem te wachten staat".
Internationaal is opgetogen gereageerd op de arrestatie. De EU–landen noemden het „een belangrijke stap" in de toenadering van Servië met de Europese Unie.
De Europese Commissie wil Servië als beloning voor de arrestatie alvast handelsvoordelen te gunnen, vooruitlopend op een EU–akkoord. Dat zei EU–commissaris Olli Rehn (Uitbreiding EU) dinsdag in Brussel tijdens een persconferentie met de Servische minister Vuk Jeremic (Buitenlandse Zaken). Het Stabilisatie– en Associatie Akkoord (SAA) is nog niet in werking getreden omdat Servië nog niet alle verdachten van oorlogsmisdaden heeft uitgeleverd aan het Joegoslavië–Tribunaal.
Jeremic stelde dat hij zijn regering zou adviseren ambassadeurs terug te sturen naar de EU–landen. Servië had die ambassadeurs dit voorjaar woest teruggetrokken omdat EU–landen de afgescheiden provincie Kosovo hadden erkend als zelfstandig land.
In de Bosnische hoofdstad Sarajevo gingen mensen de straat op om het oppakken van Karadzic te vieren. Bosnische moslims vierden tot diep in de nacht feest. Voor veel mensen was het moeilijk het nieuws te geloven. In Servië is verdeeld gereageerd. Bij de rechtbank waar Karadzic in Belgrado ondervraagd werd, kwamen mensen verhaal halen. Anderen hopen dat de arrestatie Servië uit zijn isolement kan halen.