„Ik zou haast zeggen: Het is weer juli! Vorig jaar zagen we precies hetzelfde patroon: via de pers wordt paniek gezaaid, waar dat volstrekt onnodig is”, aldus Schipaanboord.Thuiszorg Groningen en Sensire thuiszorg (Overijssel en Gelderland), beide onderdeel van Meavita thuiszorg, kondigden afgelopen zaterdag een patiëntenstop af. Het aan hen toegekende AWBZ-budget is volgens beide organisaties uitgeput.

Volgens Schipaanboord betekent dit vooralsnog hooguit dat de zorgkantoren zich met de kwestie bemoeien. Daarvan zijn er in Nederland 32. Namens de Nationale Zorgautoriteit (NZa) maken zij prijs- en productieafspraken met zorgaanbieders en verdelen zij het AWBZ-budget. „Als Thuiszorg Groningen en Sensire werkelijk geen zorg meer kunnen leveren, gaan de zorgkantoren op zoek naar andere aanbieders”, zegt Schipaanboord.

Een woordvoerster van Thuiszorg Groningen weerspreekt dat de thuiszorgorganisaties meer uren indiceren dan mensen aan zorg nodig hebben. „Wij zijn vaak gedwongen minder uren zorg te leveren dan het geïndiceerde aantal. Dan kijken we wat voor die specifieke zorgvraag professioneel nog haalbaar is.”

Thuiszorg Groningen erkent dat cliënten via bemiddeling van het zorgkantoor bij andere thuiszorgaanbieders kunnen worden ondergebracht. „Maar dat de cliënt in het geheel geen zorg meer zou krijgen, dát hebben wij nooit gezegd. Wel is het zo dat wij bestaande cliënten die door een zwaardere zorgvraag een nieuwe indicatie krijgen niet meer kunnen bedienen. Voor ons is dat reden genoeg om aan de bel te trekken. Zo verbreek je relaties die soms al jarenlang bestaan. Daar worden cliënten evengoed de dupe van.”

Jaarlijks bepalen de zorgkantoren het aantal uren zorg dat elke thuiszorginstelling mag leveren. Dit zogenaamde budgetplafond is gebaseerd op de prestaties van het jaar daarvoor. Thuiszorginstellingen die willen groeien, door meer uren zorg te leveren dan begroot, moeten dat uit eigen zak betalen. Pas in de loop van het jaar bepalen zorgkantoren of een dergelijke uitbreiding uit AWBZ-gelden kan worden vergoed. De totale vraag naar thuiszorg in een bepaalde regio speelt daarbij een belangrijke rol.

De NPCF wil dat met name thuiszorginstellingen die door fusies zijn uitgegroeid tot landelijke zorgconcerns openheid van zaken geven. „Mogelijk wordt er met geld geschoven tussen onderdelen van het concern en tussen gebiedsdelen waar het concern werkzaam is. Het wordt tijd dat die concerns worden opgedeeld naar reële en voor de klant herkenbare regionale eenheden.”

Hoofd zorg J. Overeem van de reformatorische thuiszorgaanbieder Agathos uit Capelle aan den IJssel noemt het tijdstip waarop Thuiszorg Groningen en Sensire thuiszorg aan de bel trekken „opvallend.” Directeur J. W. Nijkamp van het concurrerende RST Thuiszorg uit Barneveld vindt de opmerkingen van de NPCF daarentegen „badinerend. De zorgkantoren zijn momenteel bezig de AWBZ-gelden te herschikken. Voor thuiszorginstellingen die uitbreiding van zorg uit eigen middelen hebben betaald, staat veel op het spel.” Noch Agathos, noch RST zegt momenteel een patiëntenstop te voorzien. Nijkamp: „Voorlopig werken we maar gewoon door.”

De NZa gaat onderzoeken hoe Meavita de AWBZ-gelden heeft besteed. De toezichthouder heeft geen aanwijzingen dat meer financiële middelen de problemen met de thuiszorg in Groningen en Gelderland kunnen oplossen. Om die reden krijgt Meavita geen extra geld, aldus een woordvoerder maandagavond.

Zorgverzekeraar Menzis, die als grootste zorgverzekeraar in de regio de zorgkantoren in Groningen en Twente runt, dreigde maandag Meavita voor de rechter te slepen als het daadwerkelijk de patiëntenzorg stopzet.