„Macht is bron van conflicten in Veenendaal”
Conflicten tussen groepen in een stad of dorp zijn vooral gebaseerd op macht. De etniciteit of religieuze overtuiging van een groep beïnvloeden wel het verloop van een conflict, maar vormen niet de basis ervan.
Dat stellen Maarten Hogenstijn en Daniël van Middelkoop, die een promotieonderzoek deden in Amerongen en Veenendaal. In beide plaatsen was lange tijd één groep aan de macht. In Amerongen waren dat de „echte”, geboren Amerongers, in Veenendaal de confessionelen, stellen de onderzoekers.Deze groepen werden gezien als de gevestigde partij en konden de lokale gang van zaken bepalen. Buitenstaanders hadden weinig in te brengen, blijkt uit het onderzoek. In Amerongen werd de groep buitenstaanders gevormd door de „import”, in Veenendaal door de niet-confessionelen.
De laatste jaren hebben de gevestigde groepen in beide plaatsen veel macht verloren aan de buitenstaanders, concluderen Hogestijn en Van Middelkoop. De confessionele Veenendalers verloren voor het eerst hun meerderheid in de gemeenteraad, maar „klampen zich nog vast aan een sterke machtspositie in het onderwijs.” In Amerongen werden de echte Amerongers door de import verslagen.
In de machtsstrijd hielden beide groepen er een bepaalde strategie op na, ontdekten de onderzoekers. Met een nieuw model verduidelijkt Hogenstijn die strategieën in zijn proefschrift. Het model is gebaseerd op de gevestigden-buitenstaanderstheorie van socioloog Norbert Elias. In Hogenstijns model krijgen ook ontwikkelingen op provinciaal en landelijk niveau extra aandacht. Lokale conflicten tussen groepen, zo blijkt uit dit nieuwe model, kunnen beter vanuit machtsverschillen dan vanuit groepskenmerken geanalyseerd worden.
De dubbelpromotie van Maarten Hogestijn en Daniël van Middelkoop naar aanleiding van hun proefschrift ”Zo werkt dat hier niet” heeft plaats op 2 juli in Utrecht.