De Afghanen zijn in Nederland op zoek naar investeringen en samenwerking. Alle sectoren in het door jarenlange oorlogen verwoeste land liggen nog open voor investeerders en het potentieel is groot.„Wij hebben het beste fruit van de wereld”, aldus de Afghaanse president Hamid Karzai. „Maar geen infrastructuur, geen marketing, geen toegevoegde waarde.” Karzai was dinsdag aanwezig bij de opening van een bijeenkomst in Scheveningen, waar Nederlandse ondernemers in contact konden komen met de circa zeventig Afghaanse zakenlieden die in het kielzog van hun president naar Nederland waren gekomen. Nederlanders zouden gek zijn om alle kansen niet te grijpen, is de boodschap. Maar voorlopig durft slechts een enkeling de risico’s aan.

Het logistieke concern TNT is een van de weinige voorbeelden van een groot bedrijf dat een succesvolle commerciële operatie op poten heeft gezet. Sinds zes jaar heeft de onderneming een koeriersdienst in Afghanistan. Koeriers in bestelbusjes en op motorfietsen vervoeren documenten tussen de belangrijkste steden.

Groot is de onderneming niet, maar het relatieve succes geeft wel hoop: „De groei van TNT in Afghanistan is een teken van commerciële groei van het land”, aldus Ilse Wilczek van TNT. „Iedereen werkt hard om een succes te maken van Afghanistan en wij zijn trots daar deel van uit te maken.”

Al het personeel van TNT is lokaal. Ook handelshuis Tradepoint werkt met een lokale agent. Tradepoint is tussenpersoon voor onder meer Philips, Trust en Dell en draait nu een omzet van circa 2 miljoen euro per jaar. Maar het Nederlandse management laat zich steeds minder vaak zien in Afghanistan zelf. „De dreiging is de afgelopen tijd groter geworden”, aldus Kees Hordijk van Tradepoint Europe. „Wij zaten altijd in het Serena Hotel in Kabul. In januari was daar een aanslag, daar schrik je toch van.”

Het aantal Nederlandse projecten in Afghanistan is zeer beperkt. De Economische Voorlichtingsdienst (EVD) begeleidt op dit moment zes particuliere initiatieven die veelal steunen op subsidies en garanties van het ministerie van Economische Zaken. Rond de Nederlandse militaire aanwezigheid in de provincie Uruzgan proberen de ministeries van Ontwikkelingssamenwerking en Defensie in samenwerking met werkgeversorganisatie VNO-NCW de economische ontwikkeling te stimuleren door Nederlandse bedrijven te betrekken bij de wederopbouw.

Waar Afghanistan volgens Karzai vooral behoefte aan heeft zijn investeringen in de landbouw en infrastructuur. Het bedrijf Janson Briding uit Aalst staat te popelen om het land te voorzien van bruggen. Directeur Robert Barkel is vol van de voordelen die Afghanistan kan behalen met goede verbindingen. Maar Janson Bridging zit nog steeds niet in Kabul. Het is wachten op grote overheidsprojecten die volgens Barkel nog niet van de grond zijn gekomen.

Klein maar fijn blijkt een sleutelwoord in Afghanistan. De Puttense ondernemer Ton Bokkers bracht dit jaar nog tienduizenden kuikens naar de provincie Helmand. En in Kabul rijden sinds twee jaar oude Hollandse fietsen rond. Het is een particulier project van de van oorsprong Afghaanse Nizzamudin Ghiasy, die zijn liefde voor de Nederlandse fiets graag exporteert naar zijn moederland, dat hij dertig jaar geleden verliet.

Ghiasy stuurt afgedankte fietsen uit Amsterdam per container naar Kabul, waar Afghanen voor circa 30 dollar (20 euro) een opgeknapt exemplaar kunnen bemachtigen. De vraag groeit. Met een omzet van circa 65.000 euro per jaar is de onderneming volgens Ghiasy al een behoorlijk succes.