Buitenland

Seismische ontlading in Sichuan

De getroffen Chinese provincie Sichuan ligt in een van de seismisch meest actieve gebieden ter wereld.

Wetenschapsredactie
13 May 2008 11:36Gewijzigd op 14 November 2020 05:50Leestijd 4 minuten

EPICENTRUM: Het epicentrum van de aardbeving is het punt aan het aardoppervlak dat recht boven de haard van de beving ligt. Bij de beving in China lag het epicentrum 90 kilometer van de provinciehoofdstad Chengdu en 35 kilometer van Mianzhu, een stad met meer dan 100.000 inwoners. De diepte van de beving is geschat op 10 kilometer. Daarmee is het een zeer ondiepe beving en dat is ook, in combinatie met de hoge bevolkingsdichtheid, de belangrijkste verklaring voor het grote aantal slachtoffers en de enorme schade.HYPOCENTRUM: Het hypocentrum is het punt in de aardkorst waar de beving ontstaat. Diepe bevingen hebben een haard die op 600, 700 kilometer onder het aardoppervlak ligt. Bevingen met een kracht van 6 of meer op de schaal van Richter komen veel voor langs de breukzones rond de Stille Oceaan; zeker maandelijks. Vaak zijn het echter diepe bevingen in dunbevolkte gebieden of in de oceaan.

SCHAAL VAN RICHTER: De Amerikaanse seismoloog of aardbevingsdeskundige Charles F. Richter ontwierp in 1935 een schaal om de kracht van een aardbeving te kunnen aangeven. De sterkte, uitgedrukt in eenheden van die schaal, wordt de magnitude van een beving genoemd.

De schaal van Richter is logaritmisch, wat betekent dat een beving met een magnitude van 7 tien keer zo sterk is als één met een magnitude van 6 en honderd keer zwaarder dan één met magnitude 5.

Dat getal zegt nog niet veel over de krachten die vrijkomen bij een beving. Proefondervindelijk is vastgesteld dat bij iedere toename met 1 magnitude dertig keer meer energie vrijkomt. Bij een beving met magnitude 7 komt dus 900 keer zo veel energie vrij als bij magnitude 5.

De aardbeving in China had een kracht van 7,9 op de schaal van Richter. Daarmee is de beving de krachtigste sinds 32 jaar. Op 27 juli 1976 is de streek rond Tangshan, ongeveer 200 kilometer ten oosten van Peking, getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,5 op de schaal van Richter. Het officiële dodental bedroeg destijds 255.000. De stad Tangshan, waar 1,6 miljoen mensen woonden, werd met de grond gelijk gemaakt.

PLATEN: De aardkorst bestaat uit acht grote en nog een aantal kleinere schollen of platen. Die bewegen onderling voortdurend; ze schuiven langs elkaar of de ene duikt onder de andere. Door die bewegingen ontstaan er langs de randen van de platen grote spanningen. Als die zich ontladen, treedt er een aardbeving op. De snelheid waarmee platen langs elkaar bewegen, kan soms oplopen tot 10 centimeter per jaar.

Het maandag getroffen gebied ligt op een breuklijn tussen de Indisch-Australische plaat en de Euraziatische plaat. Hier ontmoeten de vlakten van Sichuan de bergen van het Tibetaanse plateau. De belangrijkste aardbevingszone ligt rond de Stille Oceaan en staat bekend als de circumpacifische gordel. Langs een grote plaat waarop de Stille Oceaan ligt, bewegen zich schollen met daarop onder meer Japan, Alaska, de Filipijnen, Californië, Mexico, Peru en Chili.

NASCHOKKEN: Naschokken volgen op vrijwel elke aardbeving. Nadat de spanning tussen verschillende platen sterk is opgelopen en zich uiteindelijk heeft ontladen in een beving, moet de aardkorst zich als het ware weer zetten. Dat gaat gepaard met naschokken; soms signaleren seismologen er honderden. Chinese staatsmedia melden dat zich volgens het seismologisch bureau van Sichuan al 313 naschokken hebben voorgedaan.

SEISMOGRAAF: Met een seismograaf, een zeer gevoelig instrument om trillingen te registreren, proberen seismologen wereldwijd elke beving van enige omvang waar te nemen. Een aardbeving verspreidt altijd in alle richtingen trillingen in de bodem. Die planten zich voort in verschillende soorten golfbewegingen, die voor een seismoloog duidelijk van elkaar zijn te onderscheiden.

Aan de hand van de sterkte van de trillingen en de tijdstippen waarop de seismograaf ze signaleert, kunnen ook seismologen die ver verwijderd zijn van het epicentrum vrij nauwkeurig de kracht, de tijd en de plaats van een beving bepalen.

Meer over
Aardbevingen

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer