„Het is een feestelijke dag; er mag best geapplaudisseerd worden”, zegt de ceremoniemeester vlak voordat de prins binnenkomt. Toch denkt niet iedereen er zo over, al klinken die dissidente geluiden niet hardop in het bijzijn van de prins. Desondanks moet hij ze gezien hebben, de protestborden langs de Bandijk. ”Wij boeten voor droge voeten”, staat er onder meer.Tien gezinnen in totaal, veelal boerenbedrijven, moesten het veld ruimen voor de herinrichting van de Noordwaard.

Minister Verburg (Landbouw), die deze middag niet wijkt van de zijde van de prins, begint én eindigt haar toespraak dan ook met een bedankje aan deze gezinnen. Als eerbetoon staat achter haar een fotogalerij opgesteld, met de nu gesloopte woningen en in sommige gevallen ook de ex-bewoners. Verburg windt er geen doekjes om: „Suikerriet en aardappel maken ruimte voor roerdomp en watersnip.”

Wat de bewindsvrouw betreft, is de ontpoldering van de Noordwaard een „dubbelslag”: zowel de natuur heeft er baat bij als de mensen. Die laatste reden vormde in 1995 de basis onder de ontpolderingsplannen. Na de hoogwaterproblemen van 1993 en 1995 lanceerde het kabinet het Deltaplan Grote Rivieren. Uit onderzoek bleek dat de stand van het rivierwater in de Merwede bij Gorinchem met wel 30 centimer zou dalen als de Noordwaard aan de Biesbosch werd toegevoegd.

Aldus geschiedde. De Biesbosch is sinds woensdag fors vergroot. „Toen ik jaren geleden hier begon, werd het natuurgebied juist steeds kleiner”, aldus een boswachter woensdag. „Ik had nooit kunnen denken dat het later weer méér zou worden.”

Bovendien is het einde nog niet in zicht. Andere projecten, in de Noordwaard en ver daarbuiten, wachten eveneens op uitvoering. „De Noordwaard is een prelude van wat er op veel plaatsen langs de rivier staat te gebeuren”, zegt directeur I. de Boer van het overheidsprogramma Ruimte voor de Rivier. „De nieuwe koers is niet om de dijken op te hogen, maar om de rivier zijn ruimte terug te geven. In totaal moeten er ongeveer 200 gezinnen plaatsmaken voor de veiligheid van tussen de 2 miljoen en de 4 miljoen mensen, afhankelijk van hoe je rekent.”

Tien van die gezinnen komen uit de inmiddels verlaten Noordwaard. „Wij hebben met het vertrek uit de polder meer moeite gehad dan nu wordt voorgesteld”, zegt ex-bewoner Dirk Roodzant. „De tegemoetkoming vanuit de overheid had beslist beter gemoeten.” Bovendien moet Roodzant straks nóg een keer verkassen, voor een volgend project. „Dat was aan het begin absoluut niet duidelijk.”

De sfeer onder veel inwoners is „bitter”, weet Cora de Jong, die voor het volgende project eveneens het veld moet ruimen. „In het begin waren er veel beloften, maar die werden steeds magerder. Uiteindelijk komt het toch neer op simpelweg te weinig geld.”

Prins Willem-Alexander, zich van deze zaken niet zichtbaar bewust, haalt intussen onder luid applaus de laatste happen grond weg - alsof hij al jaren niets anders doet dan een fors kaliber graafmachine besturen. Hij heeft er duidelijk plezier in: een paar keer heft hij de bak met grond hoog op voordat hij de inhoud verderop weer in het water doet plonzen. Minister Verburg moet rennen om haar glanzend paarse kleren droog te houden.

Dan stroomt het water van de Merwede krachtig de polder in. Kort daarop vertrekt de prins. Hij ziet niet meer hoe de geul snel weer wordt dichtgegooid door de kraanmachinist. Maar een kniesoor die daar op let.