Hij slaat met de vuist op tafel. Heft vertwijfeld zijn armen omhoog. Spreekt tweeënhalf uur volcontinu op luide toon. Toont op zijn laptop afbeeldingen van de bebloede blouse. Grijpt de kraag van de verslaggever om zijn onderricht te verhelderen. Tuit zijn lippen om te demonstreren hoe makkelijk een spatje speeksel richting gesprekspartner kan vliegen. En dat alles in de vijfde versnelling.Eén ding in de Deventer moordzaak is in ieder geval boven elke twijfel verheven: Maurice de Hond is tot in elke vezel van zijn lijf op de bizarre strafzaak betrokken.

Geen cent geeft hij voor de beslissing van de Hoge Raad. Die bepaalde afgelopen dinsdag dat de Deventer moordzaak niet wordt heropend. De veroordeling tot twaalf jaar cel voor boekhouder Ernest Louwes blijft in stand.

Het vonnis steunt vooral op twee bewijsmiddelen. Op de blouse van de weduwe is erfelijk materiaal van Louwes aangetroffen, waaronder een bloedspat. Verder is een telefoontje van de boekhouder aan de weduwe op donderdagavond 23 september 1999, kort voor de moord, opgepikt door een zendmast in Deventer. Louwes was in de optiek van de rechters dus vlak bij de moordplek.

De pijlers in het bewijs tegen Louwes staan nog steeds recht overeind.

„Het zíjn geen pijlers. Politiemensen, aanklagers en rechters hebben in hun hoofd dat Louwes de dader moet zijn en kneden vervolgens het bewijs in die richting.”

Het gerechtshof in Den Bosch stelt dat Louwes loog over zijn belgedrag kort voor de moord. De boekhouder zegt dat hij de weduwe belde toen hij op de A28 bij ’t Harde reed, terwijl hij in werkelijkheid vlak bij de moordplek was.

„Het is wel degelijk mogelijk dat het telefoontje van Louwes vanaf de weg bij ’t Harde door de paal in Deventer is opgepikt. Uit het archief van kortegolfzendamateurs blijkt dat die avond sprake was van meteorologische omstandigheden, waarbij mobiele telefoongesprekken over ongewoon grote afstanden mogelijk waren.”

Het hof in Den Bosch heeft een stoet aan deskundigen geraadpleegd en stelt dat het zeer onwaarschijnlijk is dat het telefoontje over zo’n grote afstand is verplaatst.

„Dat bestrijd ik. Destijds stonden er dertien antennes in Deventer. Die wijzen in alle windrichtingen. Juist de antenne waarop het telefoontje van Louwes is geregistreerd, wijst in de richting van ’t Harde. Daar komt bij: Louwes heeft een consistent alibi. Hij heeft verklaard de bewuste avond rond acht uur in een file gestaan te hebben op de A28, vlak bij Harderwijk. Naspeuringen bij Rijkswaterstaat ondersteunen dat verhaal. Deze file is níet op de radio geweest, dus Louwes heeft die file met eigen ogen gezien en was kort erna bij ’t Harde. En niet in Deventer, zoals justitie beweert.”

Hij kan dat verhaal over die file van iemand anders hebben gehoord.

„Dat noem ik nog eens onwaarschijnlijk. Hoe groot is de kans dat je uitgerekend iemand ontmoet die in deze file heeft gestaan?”

Op de blouse van de weduwe is bloed en ander sporenmateriaal van Louwes gevonden, onder meer bij wurgsporen op het lichaam van het slachtoffer.

Verontwaardiging, woede haast, spat van het gezicht van de opiniepeiler. „Wat er met het sporenmateriaal van Louwes op de blouse is gebeurd, is een van de grootste schandalen in deze zaak. Het DNA van Louwes is op allerlei plekken op de blouse gekomen door toedoen van de politie en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Door hun onzorgvuldig handelen is DNA uitgewaaierd over de blouse.

Louwes is op de óchtend van de dag van de moord bij Wittenberg thuis geweest, om daar een grafrechtdocument op te halen. Tijdens een zakelijk contact kan er een druppeltje speeksel op de blouse van Wittenberg terecht zijn gekomen. Later, nadat haar lichaam is gevonden, is de bebloede blouse zeer onzorgvuldig behandeld. Het kledingstuk is onder andere vochtig in een zak gepropt. Daardoor kon die druppel speeksel zich over de hele blouse verspreiden. Dit kledingstuk had nooit meer gebruikt mogen worden voor het bewijs.”

De Hoge Raad houdt het erop dat de blouse deugdelijk is bewaard.

De vingers van Maurice de Hond vliegen over zijn laptop. Op het scherm verschijnen foto’s van de bebloede blouse, eentje kort na de moord en eentje jaren later. „Kíjk dan! Let op de grote verschillen. Op de latere foto’s zitten méér vlekken!”

Op de achterkant van de blousekraag is een bloedspat van Louwes gevonden. Belastend toch?

„Het is goed mogelijk dat Louwes, die allergisch is en last heeft van bloedneuzen, op de ochtend van zijn bezoek heeft geniesd. Bijvoorbeeld net nadat hij werd binnengelaten door mevrouw Wittenberg. Daardoor kan een klein spatje op de kraag van de blouse zijn terechtgekomen. Bovendien heeft op die plaats op de blouse geen geweld plaatsgevonden.”

Onwaarschijnlijke verhalen, zegt de Hoge Raad.

„Ze snappen gewoon niks van technisch bewijs. Ik ben benaderd door een vrouw. Die zei dat ze een keer moest niezen met een bloedneus. Een druppel kwam op een kraag terecht. De druppel was exact doorgedrukt op de andere kant van de kraag, bestaand uit twee lagen. Zo’n bloeddruppel die uit je neus vliegt, kan wel een snelheid van 140 kilometer per uur bereiken. Laat nu de druppel bloed van Louwes, een paar millimeter in doorsnee, ook perfect zijn doorgedrukt in de kraag. Dat kan dus niet gebeurd zijn via een aanraking, zoals een veegje met een bebloede vinger.”

Toen bekend werd dat bloed van Louwes op de blouse is gevonden, begon hij ineens over bloedneuzen. Eerder repte hij daar met geen woord over.

„Zo gek is dat helemaal niet. Het verhaal over het bloed van Louwes op de blouse van Wittenberg begon pas in 2004 te spelen. Hij ging pas over dat niezen nadenken toen hij het verhaal van de vrouw hoorde en zich realiseerde dat hij vaak last had van bloedneuzen door medicijnen tegen zijn allergie.”

Justitie zegt dat u met allerlei onwaarschijnlijke theorieën de rechter op het verkeerde been wilt zetten.

„Onzin. Deze zaak heeft grote overeenkomsten met de Schiedammer parkmoord. De Deventer moordzaak is een opeenstapeling van fouten. Het NFI heeft waardeloos werk geleverd. De politie voert onderzoek slecht en onnauwkeurig uit. Rechters begrijpen technisch bewijs niet.”

Grote woorden. Tal van rechters en professionals hebben zich over de zaak gebogen. Tot op de Hoge Raad toe.

„Dat zegt niets. Hier is sprake van een grote doofpotaffaire. In de Schiedammer parkmoord wees de Hoge Raad in september 2004 een herzieningsverzoek af. Rond die tijd echter meldde Wik H. zich als de werkelijke moordenaar. Als die man niet in beeld was gekomen, was de ten onrechte veroordeelde Kees B. tot en met vandaag vast blijven zitten. Deze week adviseerde de Commissie Evaluatie Afgesloten Strafzaken dat de zaak-Ina Post (waarbij een verzorgster is veroordeeld voor moord op een bejaarde vrouw, JV) zou moet worden heropend. De Hoge Raad heeft vier eerdere herzieningsverzoeken afgewezen. Dus: Ook als rechters keer op keer in een zaak tot hetzelfde oordeel komen, is dat nog niet automatisch de waarheid.”

Is het reëel om deze complexe strafzaken op één hoop te vegen en te zeggen dat het gerechtelijk systeem niet deugt?

„Ik ken niet alle rechters in Nederland. Ik zeg niet dat de gevangenis vol zit met onschuldigen. Ik constateer wel dat opsporingsinstanties en rechters technisch bewijs nogal eens verkeerd uitleggen en onlogische conclusies aan getuigenverklaringen verbinden.”

Klusjesman Michael de J. stelt dat u hem probeert kapot te maken. Spijt het u dat u hebt gezegd dat hij 100 procent zeker de dader is?

Behoedzaam: „Daar zeg ik niets over. Ik moet oppassen wat ik over de klusjesman in openbaarheid breng, want ik riskeer twee maanden celstraf. Feit is dat hij onwaarachtige verklaringen over zijn alibi en over de aankoop van een mes heeft gedaan.”

De klusjesman mag dan gelogen hebben over zijn alibi, dat maakt hem nog niet tot moordenaar.

„Dat is een waarheid als een koe. Maar als Louwes een alibi heeft, is het ook weer niet goed.”

De NOS maakt in verband met uw rol in de Deventer moordzaak geen gebruik meer van uw opiniepeilingen. Is het u dat allemaal waard?

„Ja, want ik wil leven in een land waar eerlijk recht heerst. De geschiedenis van mijn Joodse ouders, die de concentratiekampen hebben overleefd, leert mij waar rechteloosheid toe kan leiden. Ik hoop dat de opsporingsmethoden winnen aan zorgvuldigheid en transparantie. Daar is iedereen bij gebaat. Na de Schiedammer parkmoord zijn rechters het door het openbaar ministerie gepresenteerd bewijs meer gaan wantrouwen. Dat leidde tot beduidend meer vrijspraken. Dat betekent echter ook dat misdadigers die in de cel horen, daarbuiten blijven. Als politie en OM beter werk leveren, kunnen juist ook die criminelen hun gerechtvaardigde straf krijgen.”

De Hoge Raad besliste deze week dat de Deventer moordzaak niet wordt heropend. Wat ging daaraan vooraf?

Weerzinwekkend is het tafereel dat agenten zaterdag 25 september 1999 te zien krijgen in de woning aan de Zwolseweg in Deventer. Ze treffen het lichaam van de 60-jarige Jacqueline Wittenberg aan. De chique, vermogende weduwe is met grof geweld om het leven gebracht. In haar borst zitten vijf diepe messteekwonden.

Wie doodde Wittenberg? Nog altijd houdt het mysterie van Deventer de gemoederen bezig.

Ernest Louwes komt in 1999 als verdachte in beeld. Hij was de boekhouder van de weduwe. Kort voor haar dood heeft Wittenberg in overleg met hem een nieuw testament laten opmaken. Motief zou kunnen zijn dat hij uit was op haar miljoenen.

Tal van verdachte omstandigheden belasten de boekhouder. In 2000 zijn dat vooral drie zaken: op donderdagavond 23 september 1999 belt Louwes met zijn mobieltje naar de weduwe. Het telefoontje wordt opgepikt door een zendmast in Deventer. Justitie concludeert dat de boekhouder in de buurt van de moordplek moet zijn geweest. In de tweede plaats is thuis bij de weduwe een vingerafdruk van Louwes gevonden. Ten derde wordt in Deventer een mes gevonden. Tijdens een zogeheten geursorteerproef koppelt een politiehond het mes aan de lichaamsgeur van Louwes.

De boekhouder zelf ontkent ten stelligste de weduwe te hebben omgebracht. Hij zegt de óchtend van donderdag 23 september 1999 een kort zakelijk bezoek aan haar te hebben gebracht.

Spreekt de rechtbank in Zwolle Louwes in 2000 wegens gebrek aan bewijs vrij, later dat jaar komt het hof in Arnhem wél tot een veroordeling. Louwes krijgt twaalf jaar cel aan zijn broek.

De media beginnen medio 2002 interesse te tonen voor de strafzaak. Klusjesman Michael de J. komt in beeld. Deze huisvriend van de familie Wittenberg zou te maken hebben met de moord. De J. heeft altijd ontkend.

In 2003 krijgt de verdediging van Louwes gedaan dat de zaak wordt heropend. Het hof in Den Bosch maakt korte metten met het moordmesbewijs. Verrassend genoeg duikt nieuw bewijs op. Er zit bloed en ander erfelijk materiaal van de boekhouder op de blouse van de weduwe. Opnieuw wordt Louwes veroordeeld tot twaalf jaar cel.

De afgelopen jaren is opiniepeiler Maurice de Hond op de zaak gedoken. Hij kreeg gedaan dat in 2006 de grafsteen van de weduwe op de Deventer begraafplaats werd gelicht. Een vermoed moordmes lag daar echter niet. Ook is er mede door zijn toedoen in 2006 en 2007 een onderzoek gedaan, waarin allerlei zaken nog eens tegen het licht zijn gehouden. De Hond wees in het verleden klusjesman Michael de J. als dader aan. De opiniepeiler is daarvoor veroordeeld. Hij moet enkele tonnen smartengeld betalen en kreeg een voorwaardelijke celstraf van twee maanden.

Louwes, die momenteel het laatste traject van zijn celstraf deels buiten de gevangenis uitzit, blijft met zijn medestanders strijden voor herziening van zijn zaak.