Amsterdam kraakte eerder deze week weer even in z’n voegen. De ME deed een rondje binnenstad om links en rechts bezette panden te ontruimen. Behalve waterkanon en wapenstok zette de politie voor het eerst in Nederland een zogenaamde ”high tech drone” in, omdat de gewone politieheli door de laaghangende bewolking niet kon opstijgen.Met deze vliegende camera (of vtol-ulv) kan de politie elke lastig te benaderen locatie vanuit de lucht haarscherp in beeld brengen. De AirRobot weegt 1 kilo, vliegt 500 meter en blijft op één accu zo’n 30 minuten in de lucht hangen. „Als de batterij leeg is, zet hij automatisch de landing in”, legt ’piloot’ Hans uit. De AirRobot-bestuurder, de enige in Nederland, wil niet met z’n achternaam in de krant. Je weet maar nooit in Mokum.

Het vliegmachientje van carbon bestaat uit een ring van bijna een meter doorsnee. Bovenop brommen vier propellers, onderaan zoemt een draaibare videocamera. Hans zet een bouwhelm én videobril op. In twee piepkleine monitors van zijn bril ziet hij welke beelden de camera schiet. Met twee simpele joysticks op een afstandbediening laat hij de AirRobot door de lucht scheren. „We kunnen binnen 5 minuten in de lucht zijn.”

Het ’vliegwiel’ gromt als een nijdige naaimachine. Met de miniheli, die een snelheid van 8 meter per seconde kan bereiken, kan de politie groepen demonstranten of dagjesmensen vrijwel ongemerkt in de gaten houden. „Bij voetbalwedstrijden, tijdens Sail of op Koninginnedag”, somt politiewoordvoerder Arnout Aben op. De camera is niet bedoeld om overtredingen vast te leggen. „Daar hebben we videovoertuigen voor.”

De eerste inzet, dinsdag bij de ontruiming van zes kraakpanden, is „een succes”, meldde Aben donderdagmiddag tijdens een persbijeenkomst. De ME-commandant ter plaatse heeft de AirRobot eerst de daken en de achterzijde van de kraakpanden laten inspecteren. „Het maakt voor het ME-optreden nogal uit of er boven op het dak een koelkast op scherp staat.” Het eerste optreden leverde ook een negatief puntje op. „De ME’ers in het cordon stonden allemaal achterom te kijken. De meesten hadden nog nooit zo’n ding gezien.”

De vliegende CCTV-camera (10 megapixels) stuurt de gemaakte beelden via een straalverbinding naar een laptop met ontvanger op de grond. De politie kan het apparaat uitrusten met verschillende soorten fototoestellen of videocamera’s. Nachtzicht- en infraroodcamera’s behoren ook tot de mogelijkheden. De laatste kan tot op 100 meter afstand warmtebeelden vastleggen.

De Amerikaanse vinding kost 35.000 euro per stuk. De Amsterdamse politie heeft er twee aangeschaft. „We moeten innovatief zijn, hè?” De bestuurbare heli is ook geschikt voor het in beeld brengen van bijvoorbeeld een fikse brand in de binnenstad of een complexe aanrijding op de snelweg. Het politieonderzoek naar de toedracht kost minimaal een uur. Met de vliegende vinding kan een tijdwinst van 10 tot 20 minuten worden geboekt. Voor slachtoffers telt elke seconde, voor filerijders elke minuut.

Piloot Hans heeft een helikopteropleiding van drie dagen gevolgd bij het Korps landelijke politiediensten (KLPD) om de vliegtheorie onder de knie te krijgen. De afgelopen anderhalf jaar heeft Amsterdam de miniheli samen met de fabrikant doorontwikkeld. „Tijdens de eerste proefvlucht waaide het ding 1,5 kilometer weg, helemaal naar de andere kant van de Amstel.” De politie-AirRobot vliegt nu met gps-ondersteuning en grondherkenning.

Een tikje kwetsbaar is hij wel. Op de website Indymedia speculeren krakers hoe ze het vliegend oog onschadelijk kunnen maken. Een beetje crimineel moet met een lawinepijl het machientje vrij eenvoudig uit de lucht kunnen schieten. Hans haalt z’n schouders op. „Knappe jongen die ’m raakt. Maar beter dit ding uit de lucht, dan een collega z’n kop eraf.” Het garantiebewijs van de AirRobot voorziet niet in aanslagen met vuurwerk.

Agenten, hulpverleners, brandweerlieden en militairen maken wereldwijd dankbaar gebruik van de vliegende videocamera. Ook particulieren kunnen het apparaat inzetten. Vliegervaring is niet noodzakelijk. AirRobot levert overigens alleen aan overheidsinstanties. Wereldwijd brengen drie producenten miniheli’s op de markt.

Storm loopt het in Nederland nog niet, vertelt Erik Covers van Hobrand, de leverancier van „alles wat uit een brandweerauto valt als je hem op de kop houdt.” Bij Hobrand in Tiel ligt de concurrent, een MD4-200 van het Duitse Microdrones, op de plank. „Overheidsinstanties tonen wel interesse, maar de introductie van een innovatief product kost op een ministerie altijd tijd.”