Dat schreef minister Van Middelkoop (Defensie) woendsagmorgen in een brief aan de Tweede Kamer. Hij baseert zich op een onderzoek dat commandant der strijdkrachten Berlijn heeft laten uitvoeren naar de gebeurtenissen in de nacht van 12 op 13 januari. De Nederlandse troepen voerden toen samen met Afghaanse eenheden een verkenningsoperatie (Kapcha As) uit ten noorden van Deh Rawod, waar de taliban alom aanwezig was.Eerder was al bekend dat Aldert Poortema en Wesley Schol evenals twee Afghaanse militairen tijdens de gevechten om het leven waren gekomen door zogeheten ”friendly fire”.

De drie Nederlandse militairen werden geraakt door 25 mm-projectielen van een YPR-pantservoertuig. Zij werden ten onrechte aangezien voor vijandelijke strijders. Doordat het die nacht uitzonderlijk donker was, zonder restlicht, werkten niet alle nachtzichtmiddelen. Met warmtebeeldkijkers kunnen alleen schimmen worden waargenomen en is ook de afstand tot het doel niet goed te zien, aldus een woordvoerder van Defensie.

Tijdens de actie trokken de A- en de C-compagnie gescheiden van elkaar het gebied in volgens van tevoren vastgestelde routes. De hele dag ondervond de A-compagnie veel weerstand door schietpartijen van groepjes talibanstrijders. Aan het eind van de dag maakten de eenheden zich op om de nacht door te brengen, op ongeveer 800 meter van elkaar af. Ze wisten dat van elkaar en richtten waarnemingsposten op, onder meer op daken van ommuurde huizen (qala’s).

Op dat moment werden clubjes taliban waargenomen waardoor een perceptie van grote dreiging ontstond. Na ontdekking van enkele personen op een dak werd bevel gegeven te schieten. Daarbij werd Poortema van de C-eenheid geraakt door militairen van de A-compagnie. Schol verleende hem eerste hulp en werd toen zelf ook geraakt. Een halfuur later werd Marc van de Kuilen, die in de A-compagnie zat, beschoten door de C-eenheid.

Uit het onderzoek is gebleken dat er is geschoten ondanks onduidelijkheid over de locatie van het doel. Bovendien werden enkele tactische procedures niet volledig opgevolgd. Dat betrof de maatregelen ter voorbereiding op de nacht, de inachtneming van procedures voor eenduidige doelaanwijzing en de vaststelling van beperkingen voor de inzet van wapens met een lange dracht. Nader onderzoek moet uitwijzen waarom dat niet is gebeurd.

De twee Afghaanse militairen werden neergeschoten doordat ze dekens tegen de kou om zich heen hadden geslagen en niet herkenbaar waren.

Inmiddels zijn maatregelen genomen om te voorkomen dat dit zich kan herhalen. Berlijn heeft het onderzoek, zoals gebruikelijk, doorgestuurd naar het openbaar ministerie in Arnhem, dat een oordeel moet vellen over de gebeurtenissen.