Een 85-jarige patiënt met een voor zijn leeftijd goede gezondheid meldt zich in een ziekenhuis voor een relatief eenvoudige ingreep. Een medewerkster neemt in het kader van de intake een checklist met hem door. Een van de vragen luidt: Mocht tijdens de behandeling een levensbedreigende aandoening worden geconstateerd, overweegt u dan uw leven te (laten) beëindigen? De patiënt, NPV-lid, staat perplex.Dat het meerdere patiënten kan overkomen, lijdt voor Seldenrijk geen twijfel. „Het ziekenhuis wil misschien niet direct de weg naar euthanasie plaveien, maar ziet toch voldoende aanleiding voor de vraag. Het voorval laat zien dat er in heel onze cultuur schroeven zijn losgeraakt.”

In 25 jaar groeide de NPV naar ruim 77.000 leden en kon ze tal van activiteiten ontplooien. Er is een vrijwillige (terminale) thuishulp, diaconieën worden bijgepraat over de gevolgen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). In het jongste nummer van het NPV-blad Zorg werpt Seldenrijk desondanks de vraag op of christenen zich voldoende bewust zijn van de medisch-ethische belangen waar de NPV voor staat.

„Veel christenen hebben het feit dat abortus en euthanasie in 1982 en 2002 zijn gelegaliseerd een plek gegeven in hun leven, zodat het vóórkomen ervan ze met rust laat. Daardoor dreigen we over het hoofd te zien dat beide ontwikkelingen te maken hadden met één grondlijn: de waarde van het leven wordt gerelativeerd. Wat de NPV onder de aandacht wil brengen, is dat er nog meer kan komen, dat we zaken moeten regelen. We moeten wakker zijn.”

Seldenrijk wijst op het belang van een christelijke zorgpolis. „Als we daar niet voor kiezen, steunen we ook christelijke zorgverleners niet, en dan zijn we onze instellingen op termijn kwijt.” Bezinning is volgens hem ook nodig rond de echo die ziekenhuizen vrouwen na twintig weken zwangerschap aanbieden. „Er zijn voorbeelden waarbij de stap naar de vervolgvraag, ”Overweegt u abortus?”, zo wordt gemaakt. Ook dan geldt de vraag: Hoe hadden wij weerbaar kunnen zijn?”

Toerusting rond medisch-ethische thema’s is volgens hem ook nodig om fabels te ontzenuwen rond bijvoorbeeld morfine. „Er kunnen vragen leven over het gebruik ervan. Bij het toedienen draait alles om de vraag of de dosering wordt afgestemd op de symptomen. Als dat zo is, werkt het verhogen van de dosis geen levensbeëindiging in de hand. Artsen handelen pas onzorgvuldig als morfine in onnodig hoge doseringen wordt toegediend.”

Afgelopen voorjaar rees de vraag hoe de NPV in het jubileumjaar van zich zou laten horen. Samen met hoogleraar ethiek dr. H. Jochemsen besloot Seldenrijk tot de uitgave van ”Levens-waardig-heden”, een Bijbelse bezinning op de zorg voor het leven. „We roepen lezers op zich tijdig te bezinnen op medisch-ethische thema’s en dat niet uit te stellen tot ze plotsklaps actueel blijken. De oproep is als het ware: Ook al verwacht je menselijkerwijs op korte termijn geen ziekbed of sterfgeval in je familie, verdiep je toch eens in vraagstukken over sondevoeding, reanimatie of beademing.”

Het visitekaartje van de NPV, zo durft Seldenrijk ”Levens-waardig-heden” wel te noemen. „We halen een aantal belangrijke thema’s voor het voetlicht. Het boekje is laagdrempelig, wetenschappelijk verantwoord en op praktisch gebruik gericht.”

Seculiere ziekenhuizen verzekeren regelmatig dat elke patiënt zich, ongeacht diens levensovertuiging, aan hun zorgen kan toevertrouwen. Onderschrijft de NPV dat? Seldenrijk: „Ja, grosso modo moet je vaststellen dat de gezondheidszorg functioneert op redelijk niveau en inderdaad oog heeft voor de pluriformiteit in de samenleving. Dat neemt echter niet weg dat er inmiddels een, twee generaties artsen zijn opgeleid in een levensrelativerende context. Dat, in combinatie met de toenemende secularisatie, betekent dat we onze zaken als christen goed moeten regelen en alert moeten zijn.”

Lange tijd stond het geluid van de NPV 100 procent haaks op dat van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE), net zoals ook de VBOK en het Nederlands Genootschap van Abortusartsen elkaars tegenpolen waren. De laatste twee zijn inmiddels medebetrokken bij het opstellen van een richtlijn, waarmee artsen een keuzegesprek moeten voeren met ongewenst zwangere vrouwen. De NVVE riep haar achterban onlangs op begrip te hebben voor artsen die euthanasie afwijzen als ze vinden dat de patiënt daarvoor (nog) niet in aanmerking komt.

Het dagblad Trouw sprak van „verrassende” ontwikkelingen. Seldenrijk, relativerend: „Men komt tot iets meer redelijkheid. Anderzijds, de dijken zijn gebroken, het water loopt. In zo’n context komen genoemde organisaties nu eenmaal wat makkelijker tot een gesprek, zo reëel moeten we wel zijn. In het werk dat we als NPV doen, ervaren we dezelfde gebrokenheid als 25 jaar geleden. De enige brug om de breuk te helen kan worden gelegd door het Kind van Bethlehem. Hij is de enige bodem voor een levensbeschermend perspectief, met een kleine en een grote letter l.”