Binnenland

Museum krijgt stempels verzet

AMSTERDAM - Het Verzetsmuseum in Amsterdam heeft honderden stempels van de Persoonsbewijzencentrale (PBC) verworven.

Binnenlandredactie
9 October 2007 10:44Gewijzigd op 14 November 2020 05:10

Met die stempels drukte de bekende verzetsgroep tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan 70.000 valse persoonsbewijzen en andere documenten, zo maakte het museum maandag bekend. De culturele instelling krijgt de historische voorwerpen van Gerrit Jan Wolffensperger, de zoon van oprichter van de PBC Gerrit Jan van der Veen. De stempels zitten nog in de originele enveloppen en archiefladen waarin ze destijds werden bewaard. Dinsdag zijn de stempels officieel overhandigd.Verzetsheld Van der Veen was betrokken bij de brandstichting in het bevolkingsregister in Amsterdam in 1943. Hierdoor werd het later voor de PBC mogelijk Joden te voorzien van nieuwe identiteitsbewijzen zonder de ”J”, die vaak hun doodvonnis betekende.

De beeldhouwer Gerrit Jan van der Veen (1902-1944) was een belangrijk en veelzijdig initiatiefnemer tot verzet. Begin 1942 was hij een van de opstellers van het door circa 2000 kunstenaars ondertekende manifest tegen de oprichting van de Kultuurkamer. Hij was redacteur van het illegale blad De Vrije Kunstenaar, organiseerde de Persoonsbewijzencentrale en was een van de leiders van de allereerste aanslag op een bevolkingregister. De aanslag in maart 1943 baarde veel opzien en kreeg navolging.

Veel daders werden opgepakt en gefusilleerd, Van der Veen wist te ontkomen. Bij een poging om gevangen verzetsvrienden te bevrijden uit de gevangenis aan de Weteringschans, werd hij in zijn rug geschoten. Verzetsmensen konden hem nog meesleuren. Op 14 mei arresteerden de Duitsers hem op zijn onderduikadres. Hij werd in de duinen gefusilleerd.

Het werk van Gerrit Jan voor de PBC werd voortgezet door onder meer Kees Rübsaam, de oom van Gerrit Jan Wolffensperger die het archief na de oorlog van hem kreeg.

Het Israëlische instituut Yad Vashem onderscheidde de verzetsheld in 2003 postuum.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer