In de toekomst moet dat een „hightech potlood" worden, zoals oud–minister Korthals Altes het donderdag noemde. Als voorzitter van een commissie die het verkiezingsproces heeft onderzocht, stelt hij voor over te stappen op een ’stemprinter’ om eerlijke, vrije en geheime verkiezingen te garanderen.Kiezers moeten dan stemmen via een apparaat, dat de stem uitprint. De kiezer doet het printje vervolgens in een bus. Aan het einde van dag wordt de stembus leeggeschud en worden alle stemmen elektronisch (stemmenteller) geteld.

Staatssecretaris Ank Bijleveld van Binnenlandse Zaken is het met de commissie eens dat de huidige generatie stemcomputers, van marktleider Nedap en van Sdu, niet voldoen aan de eisen voor een goed verkiezingsproces, zoals transparantie, controleerbaarheid, integriteit en stemgeheim.

De duizenden stemmachines kunnen daarom niet meer worden ingezet. „We moeten er rekening mee houden dat bij de eerstvolgende normale verkiezingen, in juni 2009 voor het Europees Parlement, met een rood potlood moet worden gestemd", zei ze.

Het kabinet komt over twee maanden met een reactie op de bevindingen van de commissie–Korthals Altes. Bijleveld sprak van een richtinggevend advies en denkt dat het een goed systeem voor de toekomst zou kunnen zijn. Ze moet vooral nog kijken naar de financiële en organisatorische aspecten van de voorstellen.

De staatssecretaris erkende dat het vertrouwen van mensen in het verkiezingsproces een deuk heeft opgelopen door de discussies over de betrouwbaarheid van stemcomputers. Korthals Altes zei te hopen dat het onderzoek van de commissie ertoe zal leiden dat dit vertrouwen wordt hersteld.

De actiegroep Wijvertrouwenstemcomputersniet.nl stelde destijds de slechte beveiliging en fraudegevoeligheid van stemmachines aan de kaak. Oprichter Rop Gonggrijp vindt de voorstellen van de commissie, die de stichting ook heeft gehoord, op hoofdlijnen verstandig. „Het sluit een tijdperk af", zei hij. Het is volgens Gonggrijp goed om weer op papier te stemmen en ondertussen een nieuw systeem te ontwikkelen. Omdat het gaat om een omvangrijk ict–project bij de overheid, kan de invoering ervan „nog wel even duren", verwacht hij.