Eemdijk, een klein dorp in de gemeente Bunschoten-Spakenburg, telt 800 inwoners. De politie moet jaarlijks moeite doen om oud en nieuw in goede banen te leiden. Op de grens van 2003/2004 loopt het fors uit de hand. Een caravan gevuld met autobanden gaat in vlammen op.Omstanders gooien molotovcocktails, de brandweer wordt belaagd met vuurwerk. Twee jaar ging het goed, afgelopen jaarwisseling was het opnieuw mis. Eemdijk voelt zich „autonoom”, concluderen onderzoekers van de Politieacademie in een maandag gepresenteerd rapport.

In dergelijke kerkdorpen hebben tijdens de jaarwisseling vier keer zoveel relletjes plaats als in niet-christelijke dorpen, stelde onderzoeker prof. dr. Otto Adang gisteren. Burgemeester M. van de Groep (ChristenUnie) van Bunschoten-Spakenburg zoekt contact met de relschoppers.

Bepaalt de straat in Eemdijk wat er gebeurt met oud en nieuw?

„Het handhaven van de nuloptie, niet meer stoken, is niet haalbaar in Eemdijk. De arm van de politie is te kort om zo’n nuloptie te handhaven. Het rapport van de Politieacademie beveelt dat ook niet aan. Wij gedogen de situatie, maar stellen duidelijke regels. Met die aanpak hebben we goede resultaten geboekt.”

De dorpsbewoners stoken elk jaar zonder vergunning?

„Wij hebben geen adres om een vergunning naartoe te sturen. Wij hebben een paar jaar geleden geprobeerd om met bewoners in gesprek te komen om hen verantwoordelijk te maken voor de vuren. Dat is mislukt. Dit jaar proberen we het opnieuw. Onze regels zijn duidelijk, overtredingen worden bestraft. Maar het blijkt niet altijd eenvoudig de daders op te sporen. De gemeenschap wil ze niet aangeven.”

In Eemdijk is sprake van een „doorgeschoten stooktraditie.”

„Ik herken die conclusie wel. Er heerst een houding van ”dit moet kunnen”. Een groot deel van de bevolking vindt dat er heel veel moet kunnen. Daarbij ontstaat er een soort kat-en-muisspel met de politie. Dit geldt overigens niet het hele dorp. We krijgen ook klachten van burgers die vinden dat stoken en vernielen niet kunnen.”

De Politieacademie constateert dat ook ouders in kerkdorpen betrokken zijn bij rellen.

„In Eemdijk was daar absoluut sprake van. Ouderen nemen deel vanuit een stuk traditie.”

Het aantal incidenten in dorpen met een groot aantal SGP- en ChristenUniestemmers is vier keer zo hoog dan in vergelijkbare dorpen.

„Ik neem daar kennis van. Daar heb ik geen verklaring voor. Ik weet niet hoe de onderzoekers hieraan komen. Een oorzaak zou kunnen zijn dat inwoners meer hechten aan traditie. In onze gemeente herken ik deze resultaten overigens niet. In Bunschoten-Spakenburg doen zich met de jaarwisseling geen incidenten voor, in Eemdijk loopt het wel eens uit de hand. Terwijl de samenstelling van de bevolking hetzelfde is. Als de situatie inderdaad zo zou zijn, dan staan we er niet mooi op. Dat is kwalijk.”

De onderzoekers concluderen dat inwoners van christelijke dorpen ook de rest van het jaar niet al te veel boodschap hebben aan de overheid.

„Christenen moeten elkaar voorhouden dat ze de overheid moeten gehoorzamen. De overheid stelt regels. De lieve jeugd en hun ouders zullen die moeten accepteren. Als burgers van christelijken huize zijn zal ik niet nalaten hen op hun christelijke verantwoordelijkheid te wijzen.”

Juist een christelijke dorpe-ling zou toch beter moeten weten?

„Hiermee wordt weer eens bewezen dat de catechismus gelijk heeft als hij stelt dat er dagelijks wordt gezondigd. Er is niets nieuws onder de zon.”

U neemt niet krachtig afstand van incidenten van mensen met een christelijke achtergrond?

„Ik neem afstand van iedereen die zich niet aan de regels houdt. Als je van iemand weet dat hij beter had moeten weten, dan voel ik dat als een stukje pijn. Ik ben een nuchtere burgemeester in een mooie gemeente. Ik laat de verantwoordelijk liggen waar die ligt. Binnen de gemeenschap. Ik hoop dat ouders en leidslieden in de gemeenschap hier lessen uit trekken. De les van Romeinen 13. Als de overheid regels stelt, zullen we die moeten eerbiedigen. Omdat het een Goddelijk gebod is.”